22. Hukuk Dairesi 2017/865 E. , 2017/1035 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı ve dahili davalı vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili, davacının iş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğini beyanla davacının işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar vekilleri, davacının iş akdinin alt işveren olan davalı ...i."nin içinde bulunduğu mali sıkıntılar sebebiyle feshedildiğini, davacının feshin sendika üyesi olması sebebinden kaynaklandığı iddiasının gerçeği yansıtmadığı savunularak davanın reddini talep etmişlerdir.
Mahkemece, işveren tarafından mali sıkıntılar dolayısıyla alınan bir şirket yönetim kararı sunulmadığı, yargılama esnasında fesih gerekçesi yapılan ekonomik sıkıntıların ispat edilemediği, işverenin fesihte son çare ilkesine uyulduğunu da ispatlayamadığı gerekçesiyle feshin geçersizliğine karar verilmiştir. Tanık beyanları içeriği ve sendika yazısı içeriğinden feshin sendikal örgütlenmeyi engelleme amacıyla sendikal nedenle yapıldığının tespit edildiği belirtilerek sendikal tazminatın da kabulü yönünde karar verilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının iş sözleşmesinin feshinin geçerli olup olmadığı ve feshin sendikal sebeple yapılıp yapılmadığı noktasında toplanmaktadır.
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun “Sendika özgürlüğünün güvencesi” başlıklı 25. maddesini birinci fıkrasına göre; işçilerin işe alınmaları; belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri, belli bir sendikadaki üyeliği sürdürmeleri veya üyelikten çekilmeleri veya herhangi bir sendikaya üye olmaları veya olmamaları şartına bağlı tutulamaz; üçüncü fıkrasına göre; işçiler, sendikaya üye olmaları veya olmamaları, iş saatleri dışında veya işverenin izni ile iş saatleri içinde işçi kuruluşlarının faaliyetlerine katılmaları veya sendikal faaliyette bulunmalarından dolayı işten çıkarılamaz veya farklı işleme tabi tutulamaz. Aynı maddenin beşinci fıkrasına göre ise; sendikal sebeple iş sözleşmesinin feshi halinde işçi, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 20. ve 21. madde hükümlerine göre dava açabilir ve iş sözleşmesinin sendikal sebeple feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanun"un 21. maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir.
Dairemizce, sendikal tazminat davalarında ispat yükünün işçide olduğu hallerde, işyerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, işyerinde çalışmakta olan işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki kurallarının işletilip işletilmediği, işyerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususların araştırılmasına yönelik ölçütler belirlenmiştir.
Dosya içeriğine göre, davalı işverence mali sıkıntılar sebebi ile alınan tedbirler gereğince iş sözleşmesinin feshedildiği ispatlanamadığı anlaşıldığından mahkemece feshin geçersizliğine karar verilmiş olması isabetlidir. Bu nedenle, davalıların bu yöndeki temyiz itirazları yerinde değildir. Ancak; feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı hususunda yapılan araştırma ve inceleme yetersizdir. Mahkemece, sendikaya yazı yazılarak taraf tanıklarının dinlenildiği başkaca bir hususun ortaya konulmadığı görülmektedir.
Petrol-İş Sendikasına yazılan müzekkereye verilen 12.04.2016 tarihli cevapta, davacının 11.09.2015 tarihinde sendika üyesi olduğu, Eylül 2015"te başlayan örgütlenme çalışmaları neticesinde işyerinde 26 üyeye ulaşılmasına rağmen yazı tarihinde üye sayısının 3"e gerilediği bildirilmiştir.
Dosya içeriğine göre, mahkemenin sendikal sebebe ilişkin yaptığı araştırma hüküm kurmaya yeterli değildir. Özellikle sendikanın yazı cevabında verilen bilgiler eksik ve yetersizdir. Bu kapsamda, ilgili sendikaya yeniden müzekkere yazılarak, önceki yazılarında belirtilen 26 kişinin hangi tarihlerde sendikaya üye oldukları, üyeliklerinin hangi tarihte ve ne şekilde sonlandırıldığı, sendikadan istifa edip etmedikleri, işyerinde çalışmaya devam edip etmedikleri, iş sözleşmeleri işveren tarafından feshedilmiş ise fesihlerin hangi tarihlerde gerçekleştiği ve işverenin fesih gerekçesinin ne olduğu, üyelikten istifa edilmiş ise istifa edenlerin işyerinde çalışmaya devam edip etmedikleri, halen sendika üyesi olup işyerinde çalışan kişilerin bulunup bulunmadığı gibi konuların sorularak dosya kapsamına göre irdelenmesi; ayrıca davacının iş akdinin feshinden önce ve sonraki yakın aylarda işçi çıkarılması ve yeni işçi alımı yapılıp yapılmadığının ilgili ... biriminden tespit edilmesi, edinilecek tüm bilgilerin dosya kapsamına göre değerlendirilerek feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığının tespit edilerek sonuca göre karar verilmesi gerekirken eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 26.01.2017 gününde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.