16. Hukuk Dairesi 2015/18331 E. , 2017/8724 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacılar ... ve ..., .... Köyü çalışma alanında bulunan ve 1987 yılında yapılan kadastro çalışmaları sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz hakkında kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, adlarına tescili istemiyle dava açmışlardır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine, fen bilirkişisinin 01.06.2015 tarihli raporundaki krokide (A) harfiyle gösterilen 16.445,11 metrekare yüzölçümlü taşınmazın 1/2"şer pay oranında davacılar ... ve ... adlarına tapuya kayıt ve tesciline, fazlaya ilişkin taleplerin reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili ve davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, TMK"nın 713/1, 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14 ve 17. maddelerine dayalı tapusuz taşınmazın tescili isteğine ilişkindir. Fen bilirkişi ek raporunda (A), (B), (C) ve (D) harfleri ile gösterilen çekişmeli taşınmaz bölümlerinin doğusundan Sason karayolu geçmektedir. Bu tür davalarda, davanın Hazineyle birlikte ilgili kamu tüzel kişiliğine karşı da yöneltilmesi gerekir. Taşınmaz bölümlerinin doğusunda karayolu bulunduğuna göre, davanın Karayolları Genel Müdürlüğüne de yöneltilmesi gerekirken davaya dahil edilmeden, işin esasına girilerek uyuşmazlık hakkında hüküm kurulması hatalı olmuştur. Öte yandan mahkemece fen bilirkişi ek raporunda (A) harfi ile gösterilen bölüm üzerinde davacılar lehine TMK"nın 713/1 maddesinde öngörülen kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayalı olarak taşınmaz edinme koşullarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de; yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm kurmaya yeterli bulunmamaktadır. Taşınmazın niteliği ve kullanım durumunun belirlenmesi hususunda tek ziraat bilirkişi tarafından düzenlenen rapora dayanılarak karar verilmiş, taşınmazın niteliğinin belirlenmesinde esaslı unsur olan hava fotoğraflarından da yararlanılmamıştır. Eksik inceleme ve araştırma ile hüküm kurulamaz. Hal böyle olunca; öncelikle Karayolları Genel Müdürlüğüne duruşma günü ve dava dilekçesi tebliğ ettirilerek davaya dahil edilmesi için süre ve imkan tanınmalı, dahili davalı idarenin savunma ve delilleri sorulup toplanmalı, bundan sonra tespit tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilerek dosya arasına konulmalıdır. Dosya bu şekilde keşfe hazır hale getirildikten sonra; yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, fen bilirkişisi, 3 kişilik ziraat mühendisleri kurulu aracılığı ile yapılacak keşifte; yerel bilirkişi ve tanıklardan taşınmazın öncesi, niteliği, zilyetliğin başlangıcı, sürdürülüş biçimi, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise imar-ihyanın ne zaman tamamlandığı, imar-ihyanın tamamlandığı tarihten dava tarihine kadar davacı yararına 20 yıllık kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği süresinin dolup dolmadığı hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, beyanlar arasındaki doğabilecek çelişkiler usulen giderilmeye çalışılmalı, ziraatçı bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmaz bölümünün önceki ve şimdiki niteliğini, üzerindeki bitki örtüsünü, imar-ihyanın ne zaman tamamlandığını, ne kadar süredir tarım arazisi olarak kullandığını bildirir, komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı değerlendirmeyi içerir, çekişmeli taşınmazın değişik yönlerden çekilecek fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınmalı, fen bilirkişisinden ise keşfi takibe elverişli krokili rapor alınmalı, hava fotoğraflarının getirtilmesi halinde jeodezi veya fotogrametri uzmanı bilirkişiye tevdi edilerek belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılmalı, bu kapsamda çekişme konusu taşınmaz bölümü hava fotoğraflarında gösterilmeli, bu yerin önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazinin kısmen veya tamamen ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine yönelik olarak (taşınmazın hava fotoğraflarının çekildiği tarihte sınırlarının belirgin olup olmadığı, ekim-dikim faaliyetlerinin bulunup bulunmadığı, komşu taşınmazlardan farklı özelikleri bulunup bulunmadığı, kullanıma dair başkaca emare bulunup bulunmadığı vs..) dosya üzerinden rapor alınmalı, mahalli bilirkişi ve tanık beyanları bilimsel esaslara göre hazırlanmış bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli, aynı yere ilişkin mükerrer tapu oluşumunun önüne geçmek adına hükme esas alınacak fen bilirkişisi raporu Kadastro Müdürlüğüne gönderilerek çekişmeli bölümün öncesinde tapulu yerlerden olup olmadığı sorulmalı, bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Belirtilen ilkelere uygun olmayacak şekilde eksik araştırma ve inceleme ile karar verilmesi isabetsiz olup, davacılar vekili ve davalı Hazine temsilcisinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davacılara iadesine, 08.12.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.