MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı isteminin özeti:
Davacı vekili, davacının fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı cevabının özeti:
Davalı davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme kararının özeti:
Mahkemece, davalı temyizi üzerine fazla çalışma ve hafta tatili yönünden yapılan bozma ilamına uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Taraflar arasında fazla çalışma ve hafta tatili ücret alacağı uyuşmazlık konusudur.
Bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki easaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir. (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı YİBK)
Mahkemenin, Yargıtay"ın bozma kararına uyulması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur. (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK).
Ayrıca; maddi hataya dayanan bozma kararlarına uyulmasında olduğu gibi kamu düzeni ile ilgili konularda usuli kazanılmış haktan söz edilemez (Baki Kuru, Hukuk Mahkemeleri Usulü-6.Baskı, cilt 5, 2001).
Usuli kazanılmış hakkın hukuki sonuç doğurabilmesi için; bir davada, ya taraflar ya mahkeme ya da Yargıtay tarafından açık biçimde yapılmış olan ve istisnalar arasında sayılmayan bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan bir hakkın varlığından söz edilebilmesi gerekir.
Somut olayda, mahkemece hükmüne uyulan bozma ilamında özetle, fazla çalışma hesabının haftalık bazda yapılmasına,işçinin izinli olduğu bazı günlerinde işveren rızası ile olması nedeniyle mesaiye dahil edilmesinin hatalı olduğuna, ara dinlenme sürelerinin davalı aleyhine eksik düşülmesine, fazla çalışmanın ücrete dahil olup olmadığının tespit edilmesi gerektiğine, hem fazla çalışmanın hem hafta tatilinin %50 zamlı saat ücreti üzerinden hesaplanmış olmasına değinilerek denetime elverişi ek hesap raporu alınması ve sonucuna göre karar verilmesi gerektiği belirtilmiştir Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda aldırılan ek rapora itibar edilerek ve usuli kazanılmış hakların korunduğu belirtilerek 701,68 TL brüt fazla çalışma ve 114.567,62 TL hafta tatili ücreti alacağı hüküm altına alınmıştır. Ancak bilirkişi raporunda benimsenen fazla çalışma ve hafta tatili hesaplama yöntemi hatalı olduğu gibi daha önce Yargıtay incelemesine tabi tutulan pek çok emsale de aykırıdır. (Örneğin 2017/2014 ve 1967 Esas sayılı dosyalar). Bilirkişi raporunda davalı işyerinde haftanın 5 gününün iş günü olduğu ve cumartesi ve pazar günleri çalışıldığında bu çalışmanın hafta tatili çalışması olduğu kabul edilerek ve çalışılan hafta tatili günlerinde günde 9 saat çalışıldığı kabulüne göre günlük yerine saat hesabı yapılarak hafta tatili ve fazla çalışma ücret alacağı hesaplanmıştır.Bozmanın fazla çalışmaya yönelik olduğu kabulü ile sadece fazla çalışma alacağı bakımından hesaplama yapılmış ve bozma öncesinde kabul edilen hafta tatili alacağı aynen hüküm altına alınmış ise de, bozmada denetime elverişli ek rapor alınması gerekliliğine değinilmiş olduğu gibi aksi kabulde dahi az yukarıda da ifade edildiği üzere benimsenen şekilde yapılan hesaplama yöntemi emsal dava dosyalarında bozulmuş olup, hafta tatili alacağının hesaplanma yöntemi açıkça hatalı olduğundan maddi hataya dayalı bozmanın da davacı yararına usuli kazanılmış hak oluşturmayacağı açıktır.
Açıklanan nedenler ile fazla çalışma ve hafta tatili ücret alacaklarının yeniden hesaplanması gerekmektedir.
Dosya içeriği ve aynı gün temyiz incelemesine tabi tutulan dava dosyaları birlikte değerlendirildiğinde, işyerinde normalde cumartesi günleri çalışılması veya çalışılmaması işverenin yönetim hakkından kaynaklanmakta olup eğer bireysel veya toplu iş sözleşmesinde cumartesi gününün açıkça hafta tatili(akdi tatil) olduğu düzenlenmemişse o gününün işgünü sayılması gerektiği, davalı işyerinde ise haftanın 6 gününün iş günü, 1 gününün hafta tatili olduğunun kabulü gerektiği sonucuna varılmıştır. Bu nedenle mahkemece cumartesi ve pazar gününün hafta tatili olarak kabul edilmesi hatalıdır.
Hafta tatili izni kesintisiz en az yirmidört saattir. Bunun altında bir süre haftalık izin verilmesi durumunda, usulüne uygun şekilde hafta tatili izni kullandığından söz edilemez. Hafta tatili bölünerek kullandırılamaz. Buna göre hafta tatilinin yirmidört saatten az olarak kullandırılması halinde hafta tatili hiç kullandırılmamış sayılır. Davacının 7 gün kesintisiz çalışıp çalışmadığı hafta içinde hafta tatili iznini kullanıp kullanmadığı belirlenmeden hafta tatili alacağının hesaplanması da yerinde bulunmamıştır.
Ayrıca, hafta tatili hesabı günlük 9 saat üzerinden yapılmıştır. Bir işçinin haftada 45 saat çalışması halinde aylık 225 saat çalışacağı bu durumda bir günlük yevmiyenin de 7,5 saatlik çalışmaya denk geldiği anlaşılmasına rağmen 1 günlük yevmiyenin 1,5 katı üzerinden hafta tatili alacağının hesaplanması gerekirken 9 saat üzerinden hesaplama yapılması hatalıdır.
Açıklanan nedenler ile hafta tatili hesabı hatalı olduğu gibi fazla çalışma alacağının da yeniden hesaplanması gerekecektir. Mahkemece davalının usulü kazanılmış hakkı da dikkate alınarak fazla çalışma ücreti yeniden hesaplatılmalıdır. Ancak, yapılacak hesaplamada fazla çalışma ücret alacağının miktarının şimdi kabul edilenden fazla çıkması halinde, davacının fazla çalışma alacağının şimdiki hesaplamada hafta tatili alacağı içerisinde hesaplanmış olduğu, bu nedenle davacının fazla çalışma yönünden kararı temyiz etmemiş olmasının davalı yararına usuli kazanılmış hak oluşturmayacağı gözden kaçırılmamalı ve ıslah dilekçesi de bir bütün olarak değerlendirilerek davacının şimdi belirtilen hesaplama yöntemine göre çıkması muhtemel fark fazla çalışma alacağının hafta tatili alacak kalemi içerisinde ıslah yolu ile talep edilmiş olduğu dikkate alınmalıdır.
Mahkemece bu yönler gözetilmeden fazla çalışma ve hafta tatili ücret alacağının hesaplanmış olması hatalı olup bozma nedenidir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 06.02.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.