20. Hukuk Dairesi 2019/431 E. , 2019/2398 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar Hazine vekili ve ... Yönetimi vekili tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacılar vekili 25.05.2002 havale tarihli dava dilekçesinde özetle; ... ilçesi, ... köyü, Kaynakdere mevkiinde bulunan bir tarafı 351 nolu parsel, diğer üç tarafı ... ile çevrili olduğunu bildirdiği 18000 m2 yüzölçümündeki taşınmazın davacıların kök murisi ... "dan davacılara intikal ettiğini, taşınmazın 60-70 yıl kadar önce kök muris sonrasında da mirasçıları tarafından nizasız fasılasız olarak kullanıldığını, davacılar lehine kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yoluyla mülk edinme koşullarının oluştuğunu ileri sürerek taşınmazın davacılar murisi ... "ın veraset ilamındaki hisseleri nispetinde mirasçıları adına kayıt ve tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece davanın kabulüne, kadastro bilirkişisinin 09.12.2003 tarihli krokisinde sarı renkle ve ... bilirkişilerinin 24.02.2004 tarihli krokisinde taralı olarak gösterdikleri 17.050 m2 yüzölçümündeki tapusuz taşınmazın ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 22.03.1999 tarih ve 1999/82-101 E.K. sayılı ve ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 28.09.2005 tarih ve 2005/359-265 E.K. sayılı veraset ilamlarındaki hisseleri oranında davacılar adına kayıt ve tesciline karar verilmiş, hüküm davalılar Hazine vekili ve ... Yönetimi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava dilekçesindeki açıklamaya göre dava, tapusuz taşınmazın tescili talebine ilişkindir.
Çekişmeli taşınmazın bulunduğu yerde dava tarihinden önce 20/05/1967 tarihinde ilan edilerek kesinleşen ... kadastrosu bulunmaktadır. Daha sonra 1998 yılında yapılıp 09/08/2001 tarihinde ilan edilerek dava tarihinde kesinleşen aplikasyon ve 2/B uygulaması vardır.
Mahkemece verilen karar usul ve kanuna aykırı olduğu gibi yapılan araştırma ve inceleme de hüküm kurmaya yeterli değildir. Çekişmeli taşınmazın ... sınırları içinde olup olmadığı, ... sınırları içinde değilse, 2/B kapsamında Hazine adına ... sınırları dışına çıkarılan yerlerden olup olmadığı, zilyetlikle kazanmaya elverişli yerlerden olup olmadığı, zilyetlikle kazanmaya elverişli yerlerden ise zilyetlikle kazanma koşullarının oluşup oluşmadığı yöntemince incelenmemiştir. Gerçekten davacıların aynı mahkemenin 1998/278 esasında görülen ve neticede açılmamış sayılmasına karar verilen dava dosyasında, aynı sınırlara sahip taşınmazın talep edildiği görülmektedir. Bu dosyaya sunulan 26/9/2000 havale tarihli 1/2000 ölçekli krokide dava konusu taşınmaz komşu 351 parsel sayılı taşınmaz ile irtibatını gösterecek şekilde ancak kısmen 350 kısmen 351 parsel sayılı taşınmaz içinde gösterilmiştir. Eldeki davada
ise fen bilirkişi raporunda taşınmazın çevre parsellerle irtibatı kroki ve haritasında gösterilmemiş, anlatılmamış, dolayısıyla dava dilekçesinde sınırları bildirilen yerle aynı yer olup olmadığı, aynı yer ise 351 parsel sayılı taşınmaza komşu olup olmadığı denetlenememektedir. Bunun yanında, dosyada örneği bulunan ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 13.12.1968 tarihli ve 1967/163-1968/198 E.K. sayılı kararıyla “31.10.1945 tarih cilt 40 sahife 36 sıra 25’te kayıtlı tapunun içerisinde kalan yerin” ... tahditi dışarısına çıkarıldığı yine dosyada bulunan tapu kaydına göre 64351 m2 yüzölçümlü olan bu kaydın yörede 1967 yılında yapılıp sonuçları 29/02/1968 ila 30/03/1968 tarihleri arasında ilan edilen tapulama çalışmasında 65000 m2 yüzölçümlü 351 parsel sayılı taşınmaza uygulandığı, bu taşınmazın bir kısım davacılar ve davacılar murisleri adına tespit edildiği anlaşılmakta bu nedenle tapu miktarı kadar yer ... sınırları dışına çıkarılıp yine bu yer davacı gerçek kişiler ve murisleri adına tespit edildiğine göre davacıların talep ettikleri yerin tapu kapsamı dışında kalan ve yine mahkemece tapu kaydı kapsamında ... dışına çıkarılan yer olmadığı anlaşılmaktadır. Bunların yanında ... bilirkişi kurulu raporuna ekli krokide taşınmazı P-VIII parsel sayılı 2/B bloğu içinde göstermişler, yukarıda belirtilen mahkeme kararının uygulanıp uygulanmadığını, tereddüte mahal bırakmayacak şekilde izah edememişlerdir. Tüm bu anlatılanlar özetlenecek olursa, taşınmazın tescil harici yerde kalıp kalmadığı, tapuya kaydedilmiş yerde ise tapusunun ne zaman oluştuğu, tescil harici yerde ise ... kadastrosunda ... sınırları veya 2/B madde içinde kalıp kalmadığı, zilyetlik şartlarının oluşup oluşmadığı yöntemince belirlenmemiştir.
O halde sağlıklı bir sonuca varılabilmesi için yöreye ait orijinal tapulama/kadastro paftası getirtilip dosya fen bilirkişiye verilerek 09.12.2003 havale tarihli fen bilirkişi raporuna ekli krokiyle pafta çakıştırılarak taşınmaz tapulama paftasına göre belirlendikten sonra taşınmazın kadastro çalışmaları sırasında tesbit dışı bırakılan sahada kaldığı tespit edilirse tapusuz taşınmazın tescili istemi niteliğinde olduğu ve hüküm tarihinden sonra yayınlanarak yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanun ile ... Büyükşehir Belediyesinin kurulduğu, yine aynı yasa uyarınca büyükşehir belediyesi kapsamındaki yerlerde köy tüzelkişilikleri kaldırılarak bağlı bulundukları ilçeye mahalle olarak katıldıklarına göre eldeki davada yasal düzenleme nedeniyle İlçe Belediyesinin ve Büyükşehir Belediyesinin katılması zorunludur, bundan dolayı ... ilçe Belediyesi ile ... Büyükşehir Belediyesinin davaya dahil edilmesi gerektiği düşünülmeli; taşınmazın tapuya kayıtlı yerde kaldığı belirlenirse tapu kayıtları ve oluşumuna dair tüm belgeler getirtilerek incelenmeli, usulüne uygun şekilde kesinleşmiş bir tapu kaydı varsa dava tarihi itibariyle 3402 sayılı Kanunun 12/3 maddesinde düzenlenen hak düşürücü sürenin geçip geçmediği düşünülmeli, keza taşınmazın 2/B kapsamında kalan yerler içinde kaldığı belirlenirse bu yerlerin 6831 sayılı Kanun uyarınca Hazine adına ... sınırıları dışına çıkarılan yerlerden olduğu, öncesinin ... olduğu, zilyetlikle kazanılabilecek yerlerden olmadığı değerlendirilmeli, davanın yasal süresi içinde tapulu taşınmaz hakkında veya tescil harici yer hakkında açıldığı belirlendiği takdirde yörede yapılan tüm ... kadastrolarına dair tüm evraklar (işe başlama, çalışma, işi bitirme, sonuçlandırma, sonuçların askı ilanı ile orijinal renkli ve dava konusu yeri ... sınır noktalarıyla gösteren ... tahdit haritası ve 2/B haritaları varsa aplikasyon, düzeltme çalışmalarına dair tüm tutanaklar ve haritalar getirtilmeli, yine yöreye ait ve çekişmeli taşınmazı gösteren en eski tarihli hava fotoğrafları ve bu fotoğraflardan üretilen memleket haritaları ile dava tarihinden 20 yıl öncesine ait hava fotoğrafları ve bu fotoğraflardan üretilen memleket haritaları, amenajman planları ve varsa belirtilen tarihlere ait ortofoto haritaları (en eski ile 20 yıl önceki), paragrafın başında belirtilen yöntemle tespit edilecek komşu taşınmazların tapulama/kadastro tutanakları ile dayanakları tapu kayıtlarının ilk tesisinden itibaren tüm tedavülleri, ve/veya vergi kayıtları getirtildikten sonra önceki bilirkişiler dışında halen Tarım ve ... Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman ... yüksek mühendisleri arasından seçilecek bir ... mühendisi, bir ziraat mühendisi ve iki (jeodezi-fotogrametri) harita mühendisi aracılığıyla yeniden yapılacak inceleme ve keşifte, belgeler taşınmaza uygulanıp, kesinleşen ... kadastrosu, varsa aplikasyon ve 2/B madde uygulama haritalarının ölçekleri kadastro paftası ölçeğine, yine
kadastro paftası ölçeği de bu haritaların ölçeğine bilgisayar ortamında (... veya benzeri programlar kullanılarak) çevrildikten sonra, bu haritalar birbiri üzerine aplike edilerek düzenlenecek bu haritalarda komşu ve yakın komşu parsellerin birlikte gösterilmesi, yine değişik açı ve uzaklıklarda olan, en az 4 ya da 5 ... tahdit sınır (...) noktası görülecek biçimde, dava konusu taşınmaz ile komşu taşınmazların, memleket haritası, kadastro paftası, ... kadastro haritası ile aplikasyon ve 2/B madde uygulama haritasına göre konumu ve ... kadastro haritasındaki sınır noktaları ile varsa aplikasyon haritasındaki sınır noktaları bu haritalar ile paftaların tümü üzerinde ayrı renkli kalemlerle çizilip gösterilecek ve izah edilecek şekilde taşınmazın ... kadastrosu ve 2/B çalışmasına göre konumu belirlenmeli, ... sınırları içindeyse davanın reddine karar verileceği düşünülmeli, keşifte, hâkim gözetiminde, taşınmazların dört yönden renkli fotoğrafları çektirilip, onaylanarak dosyaya eklenmeli; açıklanan yöntemle yapılacak araştırma sonucu, taşınmazın kesinleşen ... sınırları dışında olduğunun saptanması halinde; orijinal-renkli (renkli fotokopi) memleket haritaları, hava fotoğraflarının, ortofoto haritalarının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de hava fotoğrafları, memleket haritaları, ortofoto haritaları ölçeğine çevrildikten sonra, her iki harita komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle, çekişmeli taşınmazın konumunun çevre parsellerle birlikte haritalar, hava fotoğrafları üzerinde gösterileceği; hava fotoğrafları stereoskop aletiyle incelenerek taşınmazın niteliği, üzerinde bulunan bitki örtüsü, varsa ağaçların yaşı, cinsi, adedi, kapalılık durumunu açıklar yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan krokili bilimsel verileri bulunan yeterli rapor alınmalı; çekişmeli taşınmaz bir bütün olarak düşünüldüğünde 6831 sayılı Kanunun 17/1-2. maddeleri karşısındaki durumuyla birlikte hava fotoğrafları, memleket haritaları ve ortofoto haritalarında taşınmazların o yıllarda ziraat alanı olarak kullanılıp kullanılmadığı, zilyetlikle kazanılabilecek kültür arazisi olup olmadığı belirlenip, taşınmazların toprak yapısı incelenmeli, çekişmeli taşınmazların fiili durumunu da belirtir şekilde rapor alınmalı, imar ihya üzerinde durulup, bu konuda ve zilyetliğin tespiti yönünden tanık beyanlarına başvurulmalı, tarafların bildirecekleri (davacının bildirmiş olduğu) zilyetlik tanıkları HMK’nın 259 ve 261. maddeleri gereğince taşınmaz başında dinlenip; taşınmazların öncesi itibariyle niteliğinin ne olduğu, kime ait olduğu, zilyetliğin nasıl meydana geldiği, ne kadar süre ile ne şekilde devam ettiği, bunun ekonomik amacına uygun olup olmadığı, tanıkların bilgi ve görgülerinin hangi eylemli olaylara dayandırıldığı belirlenmeli, yerel bilirkişinin imar ihya ve zilyetlik olgusunu hangi olaylarla nasıl hatırladıkları saptanmalı, yasal 40 ve 100 dönümlük sınırlar da dikkate alınıp toplanacak tüm kanıtlar birlikte değerlendirilip, ulaşılacak sonuca göre bir hüküm kurulmalıdır. Açıklanan hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporuna dayanılarak yazılı biçimde hüküm kurulması usul ve kanuna aykırıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalılar Hazine ve ... Yönetiminin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde iadesine 08/04/2019 günü oy birliğiyle karar verildi.