MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen davada Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 20/01/2014 tarih ve 2012/187-2014/8 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili; dava dışı ..."ye ait ... binası inşaat şantiyesinin müvekkili şirket tarafından İnşaat All Risk Kombine Poliçesi kapsamında sigortandığını, şantiyedeki inşaat işlerinin ... tarafından yapıldığını, .... ile davalı şirket arasında işyerinin güvenliğinin sağlanması konusunda sözleşmesi yapıldığını, şantiyede 31/03/2011 tarihinde bakır elektrik kablolarının çelik tel makası ile kesilmesi sureti ile hırsızlık olayının meydana geldiğini, 11.766,67 TL sigorta tazminatının ...."a ödendiğini, davalı tarafından gerekli güvenlik önlemlerini alınmadığı için hırsızlık olayının meydana geldiğini ileri sürerek sigortalıya ödenen 11.176,67 TL"nin 04/08/2011 ödeme tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili; müvekkilinin ekonomik güçleri çerçevesinde müşterilerine güvenlik hizmeti verdiğini, güvenliği sağlanacak personel, kamera, alarm, aydınlatma, tel örgü, elektronik güvenlik v.s gibi çeşitli tedbirler ve bunların maliyetinin güvenlik talep eden şirkete sunulduğu ve tercihlerine göre hizmet verildiğini, dava dışı ... tarafından parası verilmediği için üç personel çalıştırıldığını, dava dışı sigortalı şirket hakkında İcra Müdürlüğünün 2011/ 8567 ve 8568 Esas sayılı dosyalarında cari hesap nedeniyle toplam 35.000,00 TL alacaklı olduğunu, icra takibi yapıldığını savunarak takas- mahsup mahsup iddiasında bulunmuş ve davanın reddini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; yeterli güvenlik önlemlerini almayan davalı güvenlik şirketinin olayda %65 kusurlu olduğu, taraflar arasındaki hizmet sözleşmesinde güvenliğin kaç kişiyle sağlanacağına dair sayı belirtilmediği, ancak beş kişi gösterilerek valilikten izin aldığı, eksik personelle yetersiz güvenlik hizmeti verilmesinden her iki tarafında sorumlu olacağı, zararın 11. 176,67TL olduğu, davalının sorumlu olduğu miktarın 7.264,84 TL olduğu, davalının takas mahsup talebinde bulunduğu, ...İcra Müdürlüğünün 2011/ 8568 Esas sayılı dosyasında davalının alacağının 12/06/2013 tarihi itibari ile toplam 30.366,24 TL olduğu, takibin 08/08/2011 tarihinde yapıldığı ve kesinleştiği, davacının alacağının ise 04/08/2011 ödeme tarihinde doğduğu, davalının alacağı daha çok olduğundan mahsubun takas talep tarihi olan 18/04/2012 tarihine göre yapılacak hesaplamaya göre yapılması gerektiği, buna göre, davacı ... şirketinin 7.264,84 TL alacağının 04/08/2011 tarihinden 18/04/2012 tarihine kadar işlemiş 829,34 TL avans faizi de talep edebileceği gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile
davacının 7.264,84 TL alacağı ile 18/04/2012 takas tarihine kadar işlemiş 829,34 TL avans faizinin davalının alacaklı olduğu ... icra Müdürlüğü"nün 2011/8568 esas sayılı dosyadan takas ve mahsubuna, fazlaya ait istemin reddine karar verilmiştir.
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davalı vekilinin tüm davacı vekilinin aşağıdaki bent dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Dava, İnşaat All Risk Sigorta Poliçesinde kaynaklı rücuen tazminat istemine ilişkindir. Davacı ... şirketi, davadışı sigortalısının hırsızlık olayı nedeniyle uğradığı zararı gidermiş ve haklarına halef olarak, sigortalısına yeterli güvenlik hizmeti sunmayarak hırsızlık olayının gerçekleşmesinde kusurlu olan özel güvenlik şirketine karşı işbu davayı açmıştır. Yargılama esnasında davalı güvenlik şirketi, davadışı sigortalı firmayla aralarında imzalanan hizmet sözleşmesi nedeniyle cari hesap alacağı olduğunu beyan ederek takas ve mahsup itirazında bulunmuş, mahkemece davalının bu itirazı kabul edilerek davanın reddine karar verilmiştir.
818 sayılı Borçlar Kanunu"nın 118/1. madde düzenlemesine göre; iki şahıs karşılıklı bir miktar meblâğı veya yekdiğerine mümasil başka malları birbirine borçlu oldukları takdirde her iki borç muaccel ise iki taraftan her biri borcunu alacağı ile takas edebilir. Takas, hukuki niteliği itibariyle bozucu yenilik doğuran bir hak olup, takas hakkının kullanılabilmesi için olumlu ve olumsuz şartların gerçekleşmiş olması gerekir. Takas edilecek alacağın karşılıklı, aynı nitelikte, muaccel, dava edilebilir olması takasın olumlu şartlarını oluşturur. Takas, tek taraflı, şekle bağlı olmayan ve karşı tarafa varması gerekli bir irade beyanıyla kullanılır. Takasın olumlu şartlarından olan alacağın karşılıklı olmasını, tarafların birbirine karşı aynı zamanda hem alacaklı hem de borçlu olması şeklinde anlamak gerekir. Alacaklı ile borçlu arasında karşılık ilişkisi mevcut değil ise, yani aynı anda karşılıklı olarak alacaklılık ve borçululuk durumu söz konusu değil ise, takas beyanının ileri sürülmesi de mümkün olmayacaktır (EREN,Fikret; Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 8. Bası, İstanbul 2003, s. 1226).
Somut olaya döndüğümüzde; davalı tarafından, davacı ... şirketine karşı, sigortalı ile aralarındaki hizmet sözleşmesinden kaynaklı cari hesap alacağı nedeniyle takas beyanı ileri sürülmüş, mahkemece de kabul edilmiştir. Oysa ki az önce yukarıda da açıklandığı üzere tarafların aynı anda hem alacaklı hem borçlu olmadığı durumlarda takas beyanı kabul görmeyecektir. Davacı ... şirketi, sigortalısının zararını gidererek haklarına halef olmuş ise de; işbu davada davalı şirket, davadışı sigrtalı ile aralarındaki hizmet sözleşmesinden kaynaklı alacağını sigorta şirketine karşı ileri süremeyecektir. Çünkü, sigorta şirketinin davalıya karşı aynı anda borçluluk durumu söz konusu değildir. Sigorta şirketi davada rücuen alacaklı konumunda olup, davalı tarafa dava konusu sigorta ilişkisi kapsamında herhangi bir borcu bulunmadığına göre, takasın “karşılıklılık” koşulu gerçekleşmemiş olacağından, davalının gerekli şartları taşımayan takas beyanın reddi ile diğer iddia ve savunmaların değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçelerle davanın reddi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin tüm davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine; (2) nolu bentte açıklanan nedenlerl davacı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA, aşağıda yazılı bakiye 572,27 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davalıdan alınmasına, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz eden davacıya iadesine, 20/01/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.