4. Hukuk Dairesi 2013/16573 E. , 2014/12843 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 26/04/2013
NUMARASI : 2009/210-2013/253
Davacı İ.. B.. vekili Avukat M.. G.. tarafından, davalı M.. D.. aleyhine 08/06/2009 gününde verilen dilekçe ile rücuen tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 26/04/2013 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili ile davalı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davacının temyiz itirazları reddedilmelidir.
2- Davalının temyizine gelince; dava, rücuen tazminat ödetilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece istemin kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, davacı ile davalı tarafından temyiz olunmuştur.
Davacı idare, davalının haksız eylemi ile yaralanan dava dışı polis memuruna 2330 sayılı Yasa gereğince ödediği tazminatın rücuen ödetilmesi isteminde bulunmuştur.
Davalı, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece; alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Davacı idare, davalının meydana gelen kazada tam kusurlu olduğunu baz alarak talepte bulunmuştur. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda da, davalının tam kusurlu olduğu esası ile hesaplama yapılmıştır.
2330 sayılı Yasa hükümlerine göre, devlet, bu yasa kapsamı içinde yer alan kamu görevlisinin görevi sırasında ve görevi ile bağlantılı olarak uğradığı zararları öncelikle ödenmesini üstlenmektedir. Diğer bir anlatımla, devlet, kamu görevlisinin ölmesi halinde mirasçılarına, yaralanması durumunda ise, yaralanma derecesine göre kendisine nakdi tazminat adı altında yine yasada öngörülen ölçü ve miktarlarda ödemede bulunmayı yükümlenmiştir. Bunun amacı zarar gören kamu görevlisinin öncelikle ve ivedilikle korunmasıdır. Buradaki devletin sorumluluğu, yasadan doğan ve zaman itibariyle öncelik taşıyan bir sorumluluktur. Bu bağlamda devlet öncelikle ve ivedilikle yaptığı ödeme ile ilgili olarak, zararlandırıcı eylemin meydana gelmesinde sorumluluğu bulunup bulunmadığını gözetmeden, daha sonra değerlendirme yapılmak ve sorumluluğun kapsamını ve failin kimler olduğunu belirlemek üzere bir bakıma zarar verenin yükümlülüklerini yerine getirmektedir. İşte devlet zarar verenin yükümlülüğü oranında onun yerine geçmek suretiyle ödeme nedeniyle ona dönme hakkını elde edebilmektedir.
Öte yandan, 818 sayılı BK.’nun 51. maddesinde, zincirleme sorumluluk halleri yer almış ve sorumlu olanlardan tamamının ayrı ayrı hukuki nedenlerden dolayı da olsa zincirleme sorumlu olacakları düzenleme altına alınmıştır. Maddenin şu düzenleniş biçimi itibariyle somut olaya uygulandığında, davacı idarenin meydana gelen zarardan Yasa gereğince, zarar verenin de haksız eylem nedeniyle sorumlu oldukları kabul edilmek gerekir. İşte devlet, bu yasal sorumluluğu nedeniyle başkaca kimlerin sorumlu olduğunu bu bağlamda zarar vereni belirleme yoluna gitmeden öncelik ve ivedilikle yasadan doğan yükümlülüğünü yerine getirmektedir. Şu durumda, devletin yaptığı ödemede, zarar verene, kusuru oranında rücu etme hakkının var olduğunun kabulü sorumluluk hukukunun genel bir kuralıdır.
Şu durumda davalının olaydaki kusur durumu tam olarak tespit edilmesi ve buna göre ödemesi gerekli olan miktarın hüküm altına alınması gerekirken, kusur oranı belirlenmeksizin tazminatın tamamından sorumluluğuna karar verilmiş bulunması doğru görülmemiş ve bu durum bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalının diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına; (1) nolu bentte gösterilen nedenlerle davacının temyiz itirazlarının reddine ve davalıdan peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 13/10/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.