10. Hukuk Dairesi 2018/2236 E. , 2018/9597 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, Kurum işleminin iptali ile kesilen aylığının kesildiği tarihten itibaren yeniden bağlanması istemine ilişkindir.
Mahkeme, bozma sonrası yapılan yargılamada ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine, karar vermiştir.
Hükmün, davacı ... avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Eldeki davada, mahkemece, verilen 08.06.2016 tarihli hüküm, davacının ve eski eşinin birlikte yaşayıp yaşamadıklarının tespiti bakımından ilk bozma kararımız çerçevesinde araştırma yapılmak üzere dairemizce bozulmuştur.
Mahkemenin, Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine, o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu; mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince; sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usuli kazanılmış hakka aykırı bir şekilde, ikinci bir bozma kararı verilememektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12.07.2006 gün, 2006/9-508 E., 2006/521 sayılı kararı).
Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. (Prof. Dr. Baki KURU, Usuli Müktesep Hak (Usule İlişkin Kazanılmış Hak) Dr. , ... Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No. 351 ..., 1974, sayfa 395 vd.)
Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur. (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK).
Eldeki davada ise, mahkemece bozmaya uyulmuş ise de, Dairemizin 07.02.2017 tarihli bozma ilamı sonrasında toplanan delillerin birlikte yaşamanın tespiti bakımından kanaat edinmeye yeterli olmadığı anlaşılmakta olup, mahkemece yapılan araştırmanın davacı hakkında davalı Kurumca borç tahakkuku yapılan dönemin dışındaki tarihler esas alınarak karar verildiğinin anlaşılması karşısında, önceki bozma ilamımıza uyulması nedeniyle oluşan usuli kazanılmış hak kapsamında, hem davacı, hem de eski eş hakkında dosya arasındaki tüm adresler bakımından her birinde mahkemece resen tespit edilen yakın komşulardan ayrıntılı bir araştırma yapılması ile eski eşin ne iş yaptığı ve geçimini nasıl sağladığı, davacı ve eski eşinin seçim ve medula kayıtlarında belirlenen adres bilgilerinin araştırılması ile davacının kontrol memuruna verdiği ifadenin aksinin kanıtlanıp kanıtlanmadığı hususu irdelenmeli ve yukarıda açıklanan ilkeler çerçevesinde ayrıntılı bir araştırma ile "boşanılan eşle eylemli olarak birlikte yaşama" olgusunun gerçekleşip gerçekleşmediği, toplanan kanıtlar ışığı altında değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre hüküm kurulmalıdır.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu davanın reddine karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları nazara alınmalı ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 20.11.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.