MAHKEMESİ: Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi


TÜRK MİLLETİ ADINA
K A R A R
A)Davacı İstemi :
Dava, davacının davalıya ait ev işyerinde 2004/9-21/08/2009 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
B)Davalı Cevabı :
Davalı ... vekili; davacının iddiasının doğru olmadığını ve davacının 5 yıllık hak düşürücü süre geçtikten sonra dava açtığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Fer"i Müdahil vekili; davacı tarafın 12/8/1981 - 04/08/2010 tarihleri arasında hiçbir çalışma kaydına rastlanmadığını, 2004/Eylül ayından 2009/Ağustos ayı sonuna kadar diğer davalı işveren ya da başka bir işveren yanında hiçbir çalışma kaydının bulunmadığını, yanında çalışma iddiası bulunulan ... adına Kurumda herhangi bir işyeri tescil bilgisi mevcut olmamakla birlikte, diğer davalı ile aynı adreste mukim ve 1044872.35 sicil sayılı dosyada annesi ...adına kayıtlı bulunan... Kiralama Tekstil San.Dış.İç.Tic.Ltd.Şti.ne ait bir işyerinin tespit edildiğini, ancak mezkur işyerinin kanun kapsamına alınış tarihinin 28/10/1994 kanun kapsamından çıkış tarihinin ise 28/02/2001 olduğunu, davacının iddiasını yazılı belgeler bağlamında somut ve inandırıcı delillerle kanıtlaması gerektiğini beyanla davanın reddini talep etmiştir.C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve kararı :
Mahkemece, her ne kadar davacı tarafça davalıya karşı hizmet tespiti davası açılmış ise de davaya konu edilen 2004 Eylül-31/12/2006 dönemine dair çalışma süreleri 5 yıllık hak düşürücü sürenin müruru nedeniyle davanın reddine, her ne kadar davacı tarafça davalıya karşı talep edilen 01/01/2007-31/08/2009 dönemi hizmet tespit talebi ispatlanamadığından davanın reddine karar verilmiştir.
İstinaf başvurusu :
Davacı vekili, yeniden tanıkların dinlenerek hakkaniyete uygun gerçeğin ortaya çıkarılmasını, oluşa aykırı bilirkişi raporunun esas alınmasının, menfaat ilişkisi olmayan davacı tanıklarının ifadelerinin gözardı edilmesinin haksızlık olduğunu beyanla yerel mahkeme kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Kararı ve Gerekçesi :
Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusu; davacı komşu işyeri tanıkları ... ve ... ile davalı tanıkları ..., ..., ...’ın anlatımları ile davacının ... 1.Aile Mahkemesinin 2012/94 E. sayılı dava dosyasının 18.9.2012 günlü duruşmasında davalı tanığı olarak dinlenen ...’in yeminli beyanları, davalının boşandığı eşi davacı tanığı ..."nin "...davalının Eylül ayında davacıyı işe aldığını kendisine söylediği, ...davacının Aralık 2004 tarihinden 25.04.2005 tarihine kadar davalının evinde çalıştığına.."ilişkin beyanı, davacının davalı adına gönderilen kargolardan 01.02.2006 tarihli ve 18.11.2006 tarihli kargoları teslim aldığına dair kayıtlar birlikte değerlendirildiğinde; davacının, davalı ...’ye ait ... Cad. ...-.../... adresinde kurulu ve SGK ... İl Müdürlüğünde tescilsiz “Ev Hizmetleri” işyerinde, 2004/Eylül ayından 31.12.2006 tarihine kadar asgari ücretle ve sürekli olarak çalıştığı anlaşılmaktadır. Ancak davacı-komşu işyeri tanığı ..."un ..."2009 yılında kapıda gördüm.." ve davacı tanığı ..."ün "2009 yılının hangi ayında ayrıldığını bilmiyorum" şeklindeki soyut beyanları karşısında, 31.12.2006 tarihinden sonraki sürede iddia ettiği çalışmasının gerçekliği, kapsam ve niteliği ile sürekliliği ispatlanamamıştır.Bu durumda, olay tarihinde mer’i 506 sayılı Yasanın 79/10.maddesinde öngörülen 5 yıllık hak düşürücü sürenin müruru nedeniyle 2004/Eylül – 31.12.2006 dönemine ilişkin sigortalı çalışma iddiasının dinlenemeyeceği gibi, davacının mevcut delillere göre 1.1.2007 – 31.8.2009 tarihleri arasında ücretle ve sürekli çalışma iddiası kanıtlanamadığı gerekçeleriyle mahkemece verilen kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle esastan reddine karar vermiştir.
E)Temyiz :
Davacı vekili, istinaf başvuru gerekçelerini tekrarlayarak mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe :
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacı adına davalı işveren tarafından düzenlenmiş işe giriş bildirgesi ve Kuruma bildirilen çalışmalarının bulunmadığı, tanık dinlenildiği ancak dinlenen tanıkların genelde davacı ve davalının akrabaları olduğu, tanık beyanlarından davalıya ait ev işyerinin davalıya ait fabrikanın üst kısmında olduğunun anlaşıldığı ve tanık beyanlarından anlaşılan davalının 2006 yılından sonra ... ilçesine taşındığı yönündeki iddianın araştırılmadığı, dinlenen tanıkların yerleşik Yargıtay içtihatlarında belirtilen tanık niteliğinde olmadığı ve buna göre mahkemece karar altına alınan şekilde hüküm kurmaya elverişli olmadığı anlaşılmaktadır.Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.Yapılacak iş, davalıya ait ev işyeri davalının işyeri olan fabrikanın üzerinde olduğundan, bu işyerinin bordrolarında ismi geçen ve davacının çalışmasını bilebilecek kişiler tespit edilerek beyanları alınmalı, tanık beyanlarından davalının 2006 yılında Bodrum’a taşındığı, ara sıra gelip gittiği yönündeki beyanlar doğrultusunda gerekirse emniyetten hem İzmir hem de Bodrum’daki adreslerinden araştırma yapılmak sureti ile açıklığa kavuşturulmalı, davacının çocukları var ise beyanları alınmalı, giderek bu tanıkların tanıklığı ile yetinilmediği takdirde aynı binada oturan kişiler ile o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu iş yeri çalışanlarının; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, tanık beyanları arasındaki çelişkiyi gidermek ve davacının işe giriş ve çıkış sürelerini net belirlemek ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde 506 sayılı Yasanın 2,6,9 ve 79/10 maddeleri gereğince ortaya konulduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden hüküm kurulması gerekirken, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olduğundan temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı kaldırılmasına ve ilk derece mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.
H)SONUÇ :Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca (KALDIRILMASINA), ilk derece mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle (BOZULMASINA), dosyanın ilk derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 27/03/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.