MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "dava konusu taşınmazın tescil harici taşınmaz olması sebebiyle usulüne uygun gazete ilanının yaptırılması, taşınmazın sınırında ..."ye ait sulama kanalının bulunması karşısında ..."nin davaya dahil edilmesi, taşınmazın bulunduğu yörede imar planının hangi tarihte yapıldığı ve onaylandığının sorulması ve öncesinin dere yatağı içerisinde kalıp kalmadığı konusunda jeolog bilirkişisinden ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınması, bundan sonra tüm deliller değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, ....07.2011 tarihli fen bilirkişisi raporuna ekli krokide (A) harfi ile gösterilen yeşil renk ile taralı 937,30 metrekare taşınmazın davacılar adlarına müştereken tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili ve dahili davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Bozma ilamına uyulmakla lehine bozma yapılan taraf yönünden usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için de bozma gereklerinin eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Ne var ki, bozma ilamında tescil harici olan taşınmaza ilişkin gazete ilanının yöntemince yaptırılması, taşınmaz başında yeniden keşif yapılarak davaya konu taşınmazın öncesinin dere yatağı olup olmadığı hususunda konusunda uzman jeolog bilirkişiden ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınması, imar ve ihyanın tamamlandığı tarihten davaya konu taşınmazın imar planına alındığı tarihe kadar zilyetlikle kazanma koşullarının oluşup oluşmadığı değerlendirilmesi gerektiği belirtildiği halde; dava konusu taşınmaza ilişkin TMK’nın 713/.... maddesi gereğince yasal ilanlar yapılmamış, jeolog bilirkişi raporunda taşınmazın dere yatağında kalıp kalmadığı konusunda inceleme yapılmamış, taşınmazın imar-ihya edilip edilmediği belirlenmemiş ve ....01.2015 havale tarihli ziraat bilirkişi raporunda çekişmeli taşınmazın hem tarım arazisi hem de mera ve orman vasfında olduğu belirtilmesine rağmen bu çelişki giderilmeden karar verme yoluna gidilmiş, zilyelikle kazanım koşullarının oluşup oluşmadığı ve kullanım süresini en iyi belirleme yöntemi olan hava fotoğraflarından yöntemince yararlanılmamıştır. Eksik araştırma, inceleme ve uygulamaya dayalı karar verilemez. Hal böyle olunca; sağlıklı bir sonuca varılabilmesi için, öncelikle tescil harici olan taşınmaza ilişkin gazete ilanı yöntemince yaptırılmalı, dosya içeriğinden dava konusu taşınmazı 1988 tarihli hava fotoğrafının kapsamadığı anlaşıldığına göre, 1988 tarihinden sonraki en yakın tarihli hava fotoğrafı ve çekişmeli taşınmaza komşu 459 ada ... parsel sayılı taşınmazın dayanak kayıtları getirtilmeli, HMK"nın 31. maddesinde düzenlenen hakimin davayı aydınlatma görevi kapsamında taraflara gerektiğinde yeni tanık bildirme hakkı hatırlatılmalı; tarafların bildireceği zilyetlik tanıkları hazır olduğu halde yeniden keşif yapılmalı, üç kişilik ziraat mühendisleri kurulu, jeolog bilirkişi ve fen bilirkişisinden oluşacak bilirkişi heyeti aracılığıyla yapılacak keşifte, ziraat mühendisleri bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmaz bölümünün geçmişteki ve şimdiki niteliği, üzerindeki bitki örtüsü, ne kadar süredir tarım arazisi olarak kullanıldığı, taşınmazın toprak yapısıyla ilgili ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi, ....01.2015 havale tarihli ziraat bilirkişi raporunda taşınmazın mera, orman ve tarım arazisi olduğu yönündeki çelişkiyi de giderecek şekilde ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını da içerir ayrıntılı ve gerekçeli, jeolog bilirkişiden çekişmeli taşınmazın niteliği ve dere yatağına dahil olup olmadığı hususlarını içeren, fen bilirkişinden ise keşfi takibe elverişli krokili raporlar alınmalı, yerel bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmaz bölümünün öncesi, niteliği, zilyetliğin başlangıcı, sürdürülüş biçimi ve tespit tarihine kadar davacı yararına ... yıllık kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği süresinin dolup dolmadığı hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, hava fotoğrafları jeodezi veya fotogrametri uzmanı harita mühendisi bilirkişiye tevdi edilerek stereoskopik hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle jeodezi veya fotogrametri uzmanı harita mühendisine dosya üzerinden incelemesi yaptırılarak; çekişme konusu taşınmaz bölümü hava fotoğraflarında gösterilmeli, bu yerin önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı, yerel bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmazın imar ve ihyaya konu edilip edilmediği, imar ve ihyaya konu edilmiş ise ihyaya hangi tarihte başlanıp, ne zaman tamamlandığı, taşınmazın tarımsal amaçlı olarak kullanılıp kullanılmadığı, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, komşu parsel dayanağı kayıt ve belgeler yerel bilirkişi ve tanıklar eliyle uygulanarak çekişmeli taşınmaz yönünü ne ve kimin yeri olarak okuduğu belirlenmeli, yerel bilirkişi ve tanık beyanları arasında çelişki olması halinde çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeli, keşifteki tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli, daha sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, ....06.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.