16. Hukuk Dairesi 2015/11200 E. , 2017/4461 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; nizalı taşınmazların tespit tarihine göre ...-30 yıl öncesine ait iki ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının getirtilmesi, yapılacak keşifte ziraat mühendisi, kadastro fen bilirkişisi, jeodezi ve fotoğrametri uzmanı harita mühendisinden oluşacak üç kişilik uzman bilirkişi kurulu marifetiyle hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak taşınmazın niteliği ve kullanım süresinin, ne zaman kullanılmaya başladığının belirlenmesine çalışılması, tanık ve yerel bilirkişi sözlerinin, bilimsel esaslara göre hazırlanan bilirkişi raporlarıyla denetlenmesi, tarımsal amaçlı zilyetlik başlangıç tarihi ve süresinin ayrı ayrı tespit edilmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, temyize konu çekişmeli 132 ada 79, 80, 82, 83 nolu parsellerin tapu kayıtlarının iptali ile dosya içerisinde mevcut teknik bilirkişi ... ... "ın 26.05.2010 günlü raporuna ekli krokide (A) harfi ve sarı renk ile gösterilen ....089,50, (B) harfi ve kırmızı renk ile gösterilen 83 nolu parselin ....144.36, 80 nolu parselin (C) harfi ile gösterilen 48457.81, (H) harfi ile gösterilen ....670,75 ve 79 nolu parselin (D) harfi ile gösterilen ....603,88 metrekaresi olmak üzere toplam 26.966,30 metrekarelik kısmın bir bütün olarak tarla vasfı ile yeni parsel numarası verilmek suretiyle davacı adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece Yargıtay bozma ilamına uyulduğu halde bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmeden hüküm kurulmuştur. Yargıtay bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli müktesep hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozmada işaret edilen hususların eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Hükmüne uyulan bozma ilamında, dava konusu taşınmazda üç kişilik uzman bilirkişi kurulu aracılığıyla inceleme yaptırılarak, çekişme konusu yerin önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyaya en erken ne zaman başlandığı ve tamamlandığının, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarımsal amaçlı zilyetliğine ne zaman başlandığının belirlenmesi, çekişme konusu taşınmazların hava fotoğrafında gösterilmesi, tanık ve yerel bilirkişi ifadelerinin, uzman bilirkişi raporları ile denetlenmesi ve bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde değerlendirme yapılması gereğine değinilmiştir. Mahkemece harita mühendisi bilirkişisinin hazırladığı raporda dava konusu taşınmazlar üzerinde hangi yıla ait hava fotoğrafları üzerinde inceleme yapıldığı belirtilmemiş, hava fotoğrafları üzerinde yapılan stereoskopik incelemede ise ne zamandan beri tarla olarak kullanıldığının tespitinin yapılamadığı belirtilerek çelişki oluşturulmuş, bozma ilamına konu ziraat raporuna atıf yapmak suretiyle ziraat bilirkişi raporu tanzim etme yoluna gidilerek, taşınmazın tarımsal amaçlı zilyetlik başlangıç tarihi ve süresi belirlenmemiştir. Eksik araştırma, inceleme ve uygulamaya dayalı olarak karar verilemez. Hal böyle olunca; sağlıklı bir sonuca varılabilmesi için, dava tarihinden geriye doğru en az ...-30 yıl öncesine ait (1972-1982 yılları arası) iki ayrı zamanda çekilmiş yüksek çözünürlüklü hava fotoğraflarının Harita Genel Komutanlığı"ndan getirtilerek dosya arasına konulmalıdır. Dosya bu şekilde keşfe hazır hale getirildikten sonra; yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, üç kişilik ziraat mühendisleri kurulu ve fen bilirkişisinden oluşacak bilirkişi heyeti aracılığıyla yapılacak keşifte, ziraat mühendisleri bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmaz bölümünün geçmişteki ve şimdiki niteliği, üzerindeki bitki örtüsü, ne kadar süredir tarım arazisi olarak kullanıldığı, taşınmazın toprak yapısıyla ilgili ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını da içerir ayrıntılı ve gerekçeli, fen bilirkişinden ise keşfi takibe elverişli krokili raporlar alınmalı, yerel bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmaz bölümünün öncesi, niteliği, zilyetliğin başlangıcı, sürdürülüş biçimi ve tespit tarihine kadar davacı yararına ... yıllık kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği süresinin dolup dolmadığı hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, hava fotoğrafları jeodezi veya fotogrametri uzmanı harita mühendisi bilirkişiye tevdi edilerek stereoskopik hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle jeodezi veya fotogrametri uzmanı harita mühendisine dosya üzerinden incelemesi yaptırılarak; çekişme konusu taşınmaz bölümü hava fotoğraflarında gösterilmeli, bu yerin önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı, keşifteki tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli, daha sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi davanın kısmen kabulüne ilişkin önceki tarihli hüküm sadece davalı Hazine tarafından temyiz edilmiş olup, dava ve temyize konu (A), (B), (C), (D) ve (H) harfleri ile gösterilen bölümler dışındaki yerlerde hüküm kesinleşmiş ve kesinleşen bölümler yönünden Hazine lehine usulî kazanılmış hak oluşmuştur. Kesinleşen bu bölümler yönünden yeniden hüküm kurulması dahi isabetsiz olup, davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, ....06.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.