16. Hukuk Dairesi 2015/9520 E. , 2017/4495 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucu ... Köyü çalışma alanında bulunan 106 ada 135 ve 136 parsel sayılı ....000.08 ve ....649,95 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlardan tapu kaydı ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle 106 ada 135 parsel sayılı taşınmaz ... ve ... ..., 136 parsel sayılı taşınmaz ise ... ... adına tespit ve tespit maliklerinin mirasçıları adına miras payları oranında intikal yapılarak tapuya tescil edilmiştir. Davacı Hazine, çekişmeli taşınmazların devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğu iddiasına dayanarak tapu kayıtlarının iptali ve mera özel siciline kaydı istemi ile dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulü ile çekişmeli 106 ada 135 ve 136 parsel sayılı taşınmazların davalılar adına olan tapu kayıtlarının iptaline, mera niteliği ile sınırlandırılarak özel siciline kaydına karar verilmiş; hüküm, davalı ... tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece dava konusu taşınmazların tahsisli mera kaydı kapsamında kaldığı gerekçesi ile hüküm kurulmuş ise de; yapılan inceleme ve araştırma yeterli değildir. Dosyada bulanan 07/.../2013 tarihli fen bilirkişi raporunda dava konusu taşınmazın ... nolu toprak tevzii çalışmaları esnasında ... nolu tahsisli mera kapsamında kaldığı, kadastro çalışmalarında 106 ada 134 parsel numarasını aldığı belirtilmiştir. Mahkemece ... nolu toprak tevzii komisyonu tarafından oluşturulan ... nolu tahsisli mera haritası ve ilgili kayıt ve belgeler getirtilmemiş, kadastro tespiti esnasında dava konusu taşınmazlar hakkında kadastro Komisyonunca verilen karar ile kadastro tespitine dayanak Nisan 1958 tarih ... sıra ve ....04.19... tarih ... sıra numaralı tapu kayıtlarının tesisinden itibaren tüm tedavülleri ile birlikte Tapu Müdürlüğünden getirtilmemiş; tapunun başka parsellere revizyon görüp görmediği araştırılmamış, keşif mahallinde tapu kaydı uygulaması yapılmamış, ayrıca komşu köylerden mahalli bilirkişi dinlenmeden, tek kişilik ziraatçi bilirkişi raporu ile yetinilerek hüküm kurulmuştur.
Doğru sonuca varılabilmesi için öncelikle kadastro komisyonunca verilen karar ve ... nolu toprak tevzii komusyonu tarafından oluşturulan ... nolu tahsisli mera parseline ilişkin tüm evraklar ilgili yerlerden istenerek dosya içerisine alınmalı; kadastro tespitine dayanak Nisan 1958 tarih ... sıra ve ....04.19... tarih ... sıra numaralı tapu kayıtları oluşumundan itibaren varsa kroki ve haritaları ile birlikte mahalli Tapu Müdürlüğünden (eski yazı tapu kayıtları varsa Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Arşiv Dairesi Başkanlığından) getirtilmeli; aynı tapu kayıtları ile tedavüllerinin kadastro sırasında revizyon görüp görmediği mercilerinden sorularak varsa revizyon gördüğü taşınmazlara ait kesinleşme durumunu gösterir şekilde onaylı kadastro tutanak örnekleri ve tutanakları kesinleşmiş ise tapu kayıtları istenmeli, bundan sonra komşu köylerde ikamet edip yöreyi iyi bilen, elverdiğince yaşlı, yansız ... kişilik yerel bilirkişi kurulu ve aynı yönteme göre belirlenecek taraf tanıkları, ... kişilik zirai bilirkişi kurulu huzuru ile dava konusu taşınmazlar başında yeniden keşif yapılmalıdır. Dava konusu taşınmaz başında yapılan keşifte tüm kadastro tespit bilirkişileri ile hayatta olmaları halinde toprak tevzii komisyonu çalışmalarında görev yapan yerel bilirkişi veya ihtiyar heyeti üyelerinden çekişmeli taşınmazla ilgili bilgi alınmalıdır. Yerel bilirkişi ve taraf tanıkları ile; toprak tevzi komisyonu belirtmelik tutanağında imzaları bulunan belirtmelik tutanağı bilirkişileri ile ihtiyar heyeti üyelerinden çekişmeli taşınmazın öncesinin ne olduğu, kim tarafından, hangi tarihten beri ve ne şekilde kullanıldığı, zilyetliğin kimden kime ve nasıl geçtiği; çekişmeli taşınmazın öncesinin kadim mera olup olmadığı; taşınmazın, tevzii çalışmalarının yapıldığı tarihe kadar ve halen mera olarak kullanılıp kullanılmadığı gibi hususlar tek tek ve olaylara dayalı olarak sorulup saptanmalı; yerel bilirkişi ve tanıkların sözleri arasında doğabilecek çelişkiler, gerektiğinde yüzleştirme yapılarak, yöntemince giderilmeli; kadastro tespit tutanağının edinme sebebinde bildirilen olaylara aykırı sonuçlara ulaşılması halinde, tüm tespit bilirkişileri tanık sıfatıyla dinlenilerek aykırılıkların giderilmesine çalışılmalıdır 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun .... maddesi hükmü uyarınca dayanılan tapu kaydı yerel bilirkişi yardımı ile zemine uygulanmalı, uygulamada tapu kaydının haritasının bulunması ve uygulama kabiliyetinin bulunması halinde haritaya itibar edilmeli, haritasının bulunmaması halinde kayıtta tarif edilen sınırlar esas alınmalı, bu amaçla sınırlar yerel bilirkişilerce tek tek göstertilmeli, bu sınırlardan bilinemeyenler bulunduğu takdirde bu konuda taraflara tanık dinletme olanağı sağlanmalı, uzman bilirkişiye tapu kaydında tarif edilen sınır yerleri düzenleyeceği haritada ayrı ayrı işaret ettirilmeli, tapu kaydı sınırlarının sabit olup olmadığı üzerinde durulmalı, böylece kapsamı belirlenmeli, komşu parsellere ait tapu kayıtları da aynı ilkeler göz önünde bulundurularak uygulanmalı, taşınmazın kısmen ya da tamamen davalı taraf tapu kaydının kapsamında kalması halinde tapu kaydına itibar edilmeli, taşınmazın bir kısmının tapu kaydının kapsamı dışında kalması halinde ise kapsam dışında kalan bölüm yönünden yerel bilirkişilerden taşınmazların öncesinin kamu malı mera niteliğinde olup olmadığı sorularak belirlenmeli, bu nitelikte olması halinde zilyetlikle kazanılamayacağı düşünülmeli, kamu malı mera olmadığının anlaşılması halinde ise davalılar yararına zilyetlik ile edinme koşullarının gerçekleşip geçekleşmediği araştırılmalı, ... kişilik ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazın toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve diğer yönlerini açıklar nitelikte, çekişmeli taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınmalı, 3402 sayılı Yasa"nın .... madde koşullarının davacı yararına oluşup oluşmadığı tartışılmalı, anılan Yasa"nın .... maddesi hükmünde öngörülen kısıtlamalar eşliğinde toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna uygun bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz önünde bulundurulmadan eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davalıya iadesine, ....06.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.