22. Hukuk Dairesi 2017/15820 E. , 2018/22974 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının asıl işveren olan davalıya ait işyerinde şoför, kayıp kaçak kontrol ve sayaç okuma elemanı olarak çalıştığını, ... sözleşmesinin işverence haklı bir sebep olmadan feshedildiğini, davacıya işyerinde çalıştığı süre boyunca aylık 200,00 TL ... ve 300,00 TL yemek ücreti ödeneceği söylenmesine rağmen bu ücretlerin ödenmediğini, yıllık izinlerinin kullandırılmadığını ve fazla çalışma ücretlerinin ödenmediğini ileri sürerek, bir kısım işçilik alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davanın öncelikle husumet nedeniyle reddi gerektiğini, davacının ihale usulü anahtar teslimi ... alan yüklenici şirkette çalıştığını, davanın bu şirkete ihbarını talep ettiklerini, talep edilen alacakların zamanaşımına uğradığını, ayrıca davacının ücret bordrosunda belirtilen ödemeler dışında herhangi bir alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalı vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında, davacının ... ve yemek ücreti alacaklarının bulunup bulunmadığı noktasında uyuşmazlık vardır.
Mahkemece, davacının beyan ettiği aylık yemek ve ... ücreti tutarları esas alınarak yapılan hesaplamaya göre, 02/03/2015 tarihli ek bilirkişi raporu doğrultusunda, ... ve yemek ücreti alacakları hüküm altına alınmıştır. Ancak yapılan araştırma ve inceleme yeterli değildir.
Şöyle ki; davacının çalıştığı alt işverenlerin davalı ile yaptıkları hizmet alım sözleşmesi ve ekleri yargılama esnasında dosyaya kapsamında bulunmamaktadır. Anılan sebeple, öncelikle, davacının çalıştığı alt işveren şirketlerle yapılan ihale sözleşmesi ve idari şartnameler ve davacının yaptığı işe göre her bir sözleşme döneminde çalışmaya dayanak hizmet alım sözleşmeleri, teknik ve idari şartnameler ile hizmet sözleşmeleri sair ekleri davalıdan ve davacının çalıştığı alt işverenden celp edilerek incelenmeli, şartnamede yemek ve ... yardımına ilişkin hüküm bulunup bulunmadığı ve ihale sözleşmelerinde şartnameye atıf olup olmadığı ve sözleşmede birim fiyata ... ve yemek ücretinin dahil edilip edilmediği ve bordrolarda her bir ihale sözleşmesi döneminde idari şartname kapsamında sözleşme bedeline dahil ücretlerin bordrolara yansıtılıp yansıtılmadığı, ödeme yapılıp yapılmadığı mali müşavir ve ihale sözleşmeleri konusunda uzman bilirkişilerce incelenmeli sözleşmede birim fiyata ... ve yemek ücretinin dahil edilip edilmediği denetlenmelidir.
Dairemizce temyiz incelemesi yapılan 2018/13496 E. sayılı dosyada, (bir başka dava dosyasına cevaben düzenlenen) ... ... Dağıtım A.Ş. ... İl Müdürlüğü’nün 31.10.2012 tarihli yazısında “... ve yemek ücretlerinin nakdi olarak ödendiğinin” belirtilmesi karşısında, hangi tarih aralıklarında, ne miktarda ödeme yapılması hususunun kararlaştırılmış olduğunun, ilgili müdürlükten sorulması gerektiği yönünde bozma kararı verilmiş olup, bu dosyada da emsal dosyada olduğu gibi araştırma yapılması dosya kapsamına uygun düşecektir.
Yukarıda belirtilen eksiklikler tamamlandıktan sonra davalının yemek ve ... ücreti ödemesi gerektiği anlaşılıp da ödenecek yemek ve ... yardımının miktarının belirlenememesi halinde ilgili oda ve kurumlara müzekkere yazarak, davacının çalıştığı döneme ilişkin her yıl için ayrı ayrı ve gidiş geliş toplu taşıma ücreti sorulmalı, yine davacının çalıştığı döneme ilişkin her yıl için ayrı ayrı günlük yemek ücreti konusunda emsal araştırması yapılmalı, gelen yazı cevapları ve araştırma yazıları ile birlikte dosya bilirkişiye tevdi edilerek ek rapor alınmalı ve sonucuna göre hüküm kurulmalıdır.
3-Davacının çalışma süresinin başlangıcı ile ilgili uyuşmazlık bulunmaktadır.
Somut uyuşmazlıkta davacı 31/03/2010-30/10/2013 tarihleri arasında değişen alt işverenle bünyesinde çalıştığını ileri sürmüş olup, Mahkemece davacının 31/03/2010 tarihinde işe başladığı kabul edilerek sonuca gidilmiştir. Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarına göre davacının işe başlama tarihi 01/05/2010 tarihi olup, dosya kapsamında Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarının aksini ispata yarar delil bulunmamaktadır. Çalışma olgusunu ispat yükü davacıya aittir. Davacı iddiasını ispatlayamadığı halde, çalışma süresinin başlangıcının 31/03/2010 tarihi olarak kabulü hatalıdır.
4-Taraflar arasındaki bir diğer uyuşmazlık davacının fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin belirlenmesi noktasındadır.
Somut uyuşmazlıkta mahkemece davacı tanığı ...’in beyanı doğrultusunda belirlenen fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ücreti ile hafta tatili alacakları hüküm altına alınmış ise de, tanığın davacı ile birlikte çalıştığı sürenin sınırlı olduğu anlaşılmaktadır. Tanığın birlikte çalışmadığı dönem bakımından, davacının çalışma süresi ve şekline ilişkin bilgi sahibi olması beklenemez. Bu itibarla, tanığın Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları da getirtilmek suretiyle, davacı ile birlikte çalıştığı süre tespit edilerek, fazla çalışma hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil günü çalışmalarının bu süre ile sınırlı olarak ispat edildiği kabul edilmelidir.
Ayrıca fazla çalışma ücretinin hesaplanması sırasında, davacının yaz aylarında günlük 08:00-17:30 saatleri arasındaki çalışmasından, bir saat kanuni ara dinleme süresinin mahsup edilmesi gerekirken ara dinlenme süresi yarım saat kabul edilerek karar verilmesi de isabetli olmamıştır.
5-Dosya kapsamından dava dışı son alt işverence ücret, kıdem tazminatı gibi alacaklara ilişkin birtakım belgeler sunulduğu, ancak mahkemece bu belgeler dikkate alınmadan karar verildiği görülmektedir. Hükme esas alınan ek bilirkişi raporunda, ilgili belgelerde tahakkuk bulunmakla birlikte davacının imzasının bulunmadığı ifade edilmiş ise de, belgelerde belirtilen miktarların ödenip ödenmediği noktasında herhangi bir araştırma yapılmadan sonuca gidilmesi yerinde değildir. Davalı şirket davacıya ait banka kayıtlarının getirtilmesi gerektiğini ileri sürmüş olup, bu savunmaya itibar edilerek davacıya ait banka kayıtları getirtilmek suretiyle sunulan belgelerde bildirilen ödemelerin yapılıp yapılmadığı tespit edilmelidir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 23.10.2018 gününde oybirliği ile karar verildi.