Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, yersiz tahsil edilen primlerin iadesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, uyulan bozma ilamı sonrası ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Mahkemece uyulan bozma ilamımızda, “…..davacının iddia ettiği sahte çalışmalara yönelik Savcılık tarafından yapılan soruşturmanın akıbeti araştırılarak, Kurum nezdindeki işyeri dosyası ile tüm dönem bordroları celp edilerek, fiili çalışması bulunmadığı iddia edilen sigortalılar ile prim borcu tahakkuk ettirilen dönemde çalışan ve işverenin bordrolarında kayıtlı kişiler ve aynı yörede komşu işverenler veya benzeri işleri yapan başka işverenler ve bu işverenlerin çalıştırdığı bordrolara geçmiş kişiler titizlikle belirlenerek, davacı yanında çalışan kişilere yönelik tanıkların bilgi ve görgülerine başvurulmalı, yargılama sürecinde dinlenen tanık anlatımlarının değerlendirilmesinde, iş yerinin kapsamı, kapasitesi ve niteliği nazara alınarak tanık beyanları denetlenmeli, ayrıca, Vergi Dairesinden geçmiş yıllarla birlikte ihtilaf konusu dönemi de kapsayan dava dışı işverenin ödediği vergilerde esas alınan kazanç miktarlarını gösteren vergi kayıtları getirtilerek, gerektiğinde anılan kayıtlar üzerinde mali konularda uzman bilirkişi marifeti ile bilirkişi incelemesi yapılarak, davacının ticari faaliyetinin kapsamına, ticaret ve çalışma hayatının gerçeklerine göre, ihtilaf konusu dönemde Kuruma bildirildiği kadar işçinin anılan işyerinde çalışıp çalışamayacağı ve bu çerçevede, gerçeğe aykırı bildirimin bulunup bulunmadığı irdelenmeli, böylece bu konuda gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuca göre karar verilmelidir..….” hususları belirtilmiş olup, bozma ilamı gerekleri tam olarak yerine getirilmeden karar verilmiştir.
Dosya kapsamındaki kayıt ve belgelerden; davacının,dava dilekçesinin ekinde ibraz ettiği borç dönemleri 2012/12-2011/9 dönemleri olan prim ve işsizlik sigortası prim alacağına ilişkin ödeme emrinden dolayı borçlu olmadığını, ödeme emrine konu borcun gerçekte kendilerine ait işyerinde çalışması olmadığı halde muhasebecileri tarafından bildirimleri yapılan çalışanlardan kaynaklandığını ancak icra takibi yapılmış olması sebebiyle 75.000,00 TL ödemek zorunda kaldıklarını, yersiz olarak tahsil edilen 75.000,00 TL"nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile tahsilini talep ettiği, mahkemece, yargılama sürecinde dinlenen tanık beyanları, bildirimi yapılıp Kurum denetmeni ve savcılık makamı tarafından ifadesi alınan çalışanların beyanları, 2010-2011 yılları brüt satışlarına göre bildirim yapılan kadar kişinin işyerinde çalışmasının mümkün olmadığına dair bilirkişi raporu, sahte bildirim yapıldığı kabulü ile bir kısım çalışanların bildirim yapıldığı dönemler itibariyle bu kişilerin bildiriminden dolayı oluşacak prim borcu hesabı yapılarak davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır.
Dava dilekçesi ekinde ibraz edilen ödeme emirlerinin borç dönemleri 2010/12-2011/9 dönemleridir. Borç dönemleri itibariyle, davacının gerçek çalışması olmadığını iddia ettiği bir kısım kişilerin yanında, davacının gerçek çalışması olduğunu beyan ettiği bir kısım çalışanların da bildirimleri yapılmıştır. Gerçek çalışması kabul edilen çalışanların bildirimlerinden kaynaklı primler ödenmiş midir, ödeme emrindeki prim borçlarının dayanağı nedir, neden kaynaklanmaktadır ortaya konulmamıştır. Dosya kapsamından; davacının dava konusu yapılan ödeme emri borç dönemlerinden önceki dönemler itibariyle de prim borçlarının olduğu, yapılandırma talebinde bulunulduğu, düzenli ödeme yapılmaması sebebiyle yapılandırmanın iptal edildiği anlaşılmaktadır. 75.000,00 TL"nin ödenmesine ilişkin ödeme makbuzunda ödemenin hangi borç için yapıldığı belirtilmediği gibi herhangi bir ihtirazi kaydında da konulmadığı anlaşılmaktadır. Sahte bildirimlerinin olduğunun kabulü ile bir kısım çalışanların, bildirimlerinden kaynaklı prim borcu hesabı yapılırken, bu kişilerin dava konusu ödeme emrindeki borç dönemi öncesindeki bildirimlerinden kaynaklı olarak da hesap yapıldığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece, öncelikli olarak önceki bozma ilamında belirtildiği şekilde araştırma yapılarak sahte bildirimler tespit edilmeli, sahte bildirimleri olduğu tespit edilen kişilerin dava konusu ödeme emri borç dönemleri itibariyle, bu kişilerin bildiriminden kaynaklı prim borcu hesabı yapılmalı, iadesi istenilen 75.000,00 TL ödemenin hangi borçlar için yapıldığı Kurumdan sorulmalı, gerçek çalışması olduğu kabul edilen ve tespit edilen çalışanların davaya konu borç dönemleri itibariyle, bildirimlerinden kaynaklı prim borcu hesabı yapılmalı ve bu prim borçlarının ödenip ödenmediği tespit edilmeli neticesine göre 5510 sayılı Kanunun 89"ncu maddesi ve 818 sayılı Borçlar Kanunun 65"nci maddesi irdelenerek sonucuna göre karar verilmelidir.
Açıklanan bu maddi ve hukuki esaslar göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece, eksik inceleme ve hatalı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönü amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 24.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.