10. Hukuk Dairesi 2015/21529 E. , 2018/11004 K.
"İçtihat Metni"......
Dava, 01.01.2008–31.12.2008 tarihleri arasında çalıştırılan sigortalıların prime esas kazancına dahil edilen yemek ve yol yardımlarının iadesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
1-Davacı tarafından ödenen yol yardımları yönünden; 01.01.2008-01.10.2008 tarihleri arası için yapılan incelemede; nakden ödendiği anlaşılan yol yardımlarının tahakkuk dönemleri itibarıyla yürürlükte bulunan ve davanın da yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Kanunun 77. maddesinin birinci fıkrasında, prim hesabında göz önünde tutulacak kazançlar belirtilirken, ikinci fıkrada “ölüm, doğum ve evlenme yardımları, yolluklar, kıdem, ihbar ve kaza tazminatları, ayni yardımlar ile ......miktarı yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamlarının, sigorta primlerinin hesabına esas tutulacak kazançların aylık tutarının belirlenmesinde dikkate alınmayacağı, bunların dışında her ne ad altında ödeme yapılırsa yapılsın tüm ödemelerin prime tabi tutulacağı” belirtilmiş olup, anılan dönemde yapılan “yol yardımı” ödemelerinin ilgili maddede belirtilen “yolluklar” kapsamı içinde kaldığı gözetildiğinde, prime esas kazanca dahil edilemeyeceğine yönelik mahkeme hükmü isabetli bulunmuştur.
01.10.2008-31.12.2008 tarihleri arası için yapılan incelemede; 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanunun 80. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinin “Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin %30"unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz.” hükmü ile prime esas kazanca dahil edilmeyecek ödemeler belirtildikten sonra (c) bendinde “(b) bendinde belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan nakdi ödemeler prime esas kazanca tabi tutulur. …” hükmüne yer verilerek, (b) bendinde belirtilen istisnalar dışında yapılan tüm ödemelerin prime esas kazanca dahil olduğu hüküm altına alınmıştır. Hal böyle olunca, dava konusu olan 01.10.2008-31.12.2008 tarihleri arasında davacı tarafından yapılan yol yardımı ödemelerinin anılan istisnalar kapsamında bulunmadığı, görev yolluğu kapsamı içinde de değerlendirilemeyeceğinden (görevlendirme ile servis hizmetinin, 5510 sayılı Yasa’nın 13. Maddesinin (c) ve (e) bentlerinde ayrı ayrı değerlendirilmesinin de bu belirlemeyi teyit ettiği), söz konusu dönemdeki yol yardımının prime esas kazanca dahil olduğu gözetilerek karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması yerinde görülmemiştir.
2- Davacı tarafından ödenen yemek yardımları yönünden incelemeye gelince;................ hazırlanan "Sigorta Primlerinin Hesabına Esas Tutulacak Kazançların Aylık Tutarının Tespitinde Nazara Alınmayacak Olan Yemek Parası ile Çocuk ve Aile Zamlarının Günlük ve Aylık Tutarlarının Tespitine ilişkin Tebliğ" ile, 01.01.2004 tarihinden geçerli olmak üzere sigortalılara yemek parası, çocuk ve aile zamları adı altında yapılan ödemelerin sigorta primlerinden istisna tutulacak miktarları belirlenmiş bulunmaktadır. Bu tebliğe göre sigortalılara; Yemek parası olarak yapılan ödemelerin, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi şartıyla fiilen çalışılan gün sayısı dikkate alınarak 16 yaşından büyükler için her yıl belirlenen günlük asgari ücretin %6’sının yemek parası verilecek gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak miktarının, aylık sigorta primine esas kazançların hesaplanmasında dikkate alınmaması uygun görülmekle, belirtilen mevzuat kapsamında araştırma ve inceleme yapılıp sonucuna göre karar verilmesi gerekmektedir.
Mahkemece, yukarıda açıklanan maddi ve hukuki ilkeler gözetilmeksizin, eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 24.12.2018 gününde oybirliği ile karar verildi.
......