MAHKEMESİ :... Mahkemesi

DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı isteminin özeti:
Davacı vekili, davalılardan Yüksek Öğrenim Kredi Yurtlar Kurumu’na ait işyerinde diğer davalı şirket bünyesinde çalıştığını, ... sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir sebep olmadan feshedildiğini ileri sürerek, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla çalışma ücreti, yıllık izin ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti ile ücret alacaklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalıların cevabının özeti:
Davalı Yüksek Öğrenim Kredi Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü vekili, davalı şirket ile Genel Müdürlük arasındaki ilişkinin kira ilişkisi olduğunu, bu bakımdan davacının talep ettiği alacaklardan davalı Kurumun sorumlu olmasının mümkün olmadığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı.... vekili, davacının belirli süreli ... sözleşmesi ile çalıştığını, ücretinin asgari ücret olduğunu, tüm alacaklarının ödendiğini ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme kararının özeti:
Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda yazılı gerekçeyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar, davalı Yüksek Öğrenim Kredi Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davalı Yüksek Öğrenim Kredi Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü’ne husumet yöneltilip yöneltilemeyeceği noktasındadır.
4857 sayılı ... Kanunu"nun 2. maddesinde, işveren bir ... sözleşmesine dayanarak işçi çalıştıran gerçek veya tüzel kişi ya da tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlar olarak açıklanmıştır. O halde asıl işveren alt işveren ilişkisinden söz edilebilmesi için öncelikle mal veya hizmetin üretildiği işyeri bulunan bir işverenin ve aynı işyerinde ... alan ikinci bir işverenin varlığı gerekir ki asıl işveren alt işveren ilişkisinden söz edilebilsin. Alt işverenin başlangıçta bir işyerinin olması şart değildir. Alt işveren, işveren sıfatını ilk defa asıl işverenden aldığı ... ve bu işin görüldüğü işyeri nedeniyle kazanmış olabilir.
4857 sayılı ... Kanunu"nun 2/6 maddesi uyarınca, “Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde ... alan ve bu ... için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile ... aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir.
Alt işverene verilen ..., işyerinde mal veya hizmet üretiminin yardımcı işlerinden olmalıdır. Asıl işin bölünerek alt işverene verilmesi durumunda ise, verilen ... işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren bir ... olmalıdır.
Asıl işveren-alt işveren ilişkisinin gerçekleşmesi için, asıl işverenin mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işi yada asıl işin bir bölümünü alt işverene vermesi gerekir. Verilen ..., mal veya hizmet üretimine ilişkin olmayan bir ... ise, bu tür bir ilişki doğmaz.
Dosya içeriğine göre, mahkemece, davalı şirketle, davalı Kredi Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunduğu kabul edilerek davalının asıl işveren sıfatı ile hesaplanan alacaklardan sorumlu tutulmasına karar verilmiştir. Davacı, davalı Kuruma bağlı Hoca ... Yesevi Yurdunda, ‘lokanta kantin ve iki adet çay ocağının işletilmesi’ için imzalanan işletme sözleşmesine istinaden, işletmeci şirket nezdinde çalışmıştır. İşletme sözleşmesine göre, işletmeci, zaruri masrafları her ay peşin olarak Kuruma ödemek zorundadır. Sözleşmeye göre zaruri masraf, “işletmelerden, işletmede bulunan demirbaş eşya ve sabit tesislerin amortismanı ile işletme yerinde kullanılan ..., su, sıcak su ve benzeri giderlerine karşılık alınan parayı” ifade eder. Mahkemece, öğrenci yurdundaki yemek işleri ihalesinin davalı şirketçe üstlenildiği davacının da alt işveren işçisi olarak çalıştığı ve asıl işveren olan davalı Kurum ile alt işveren olan diğer davalı şirketin dayanışmalı olarak sorumlu olduğu kanaatiyle sonuca gidilmiş ise de, taraflar arasındaki işletme sözleşmeleri ve dosya kapsamına göre, işletme sözleşmeleri ile davalı Kurum ve işletmeci şirket arasında bir tür kira ilişkisi kurulduğu anlaşılmakta olup; sözleşmeye göre işin yürütümünden kaynaklı tüm riziko kiracı olan işletmeciye aittir. Hal böyle iken, somut olayda taraflar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunduğundan söz edilmesi ve davalı Kuruma husumet yöneltilebilmesi mümkün değildir. (Dairemizin 23/01/2018 tarih, 2017/32050 esas- 2018/1092 karar sayılı, 31/10/2017 tarih, 2017/8887 esas - 2017/23617 karar sayılı, 13/12/2017 tarih, 2017/43986 esas-2017/28538 karar sayılı, 17/04/2018 tarih, 2017/12095 esas-2018/8890 karar sayılı ilamları da bu yöndedir.) Bu itibarla davanın davalı Yüksek Öğrenim Kredi Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü bakımından husumet yönünden reddi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 24.10.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.