16. Hukuk Dairesi 2015/7539 E. , 2017/4822 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacılar ... ve müşterekleri vekili, ... Mahallesi çalışma alanında bulunan ve 1963 yılında yapılan kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmazın bir bölümü hakkında irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tescil istemiyle, ........2013 tarihinde dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda bilirkişi raporunda (A) ile gösterilen bölümün davacılar adına tesciline, (B) ile gösterilen bölüme yönelik davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili, davalı Hazine vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece; fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümünde zilyetlikten edinme şartlarının davacı yararına oluştuğu, (B) ile gösterilen bölümde ise oluşmadığı gerekçesi ile yazılı şekilde hüküm kurulmuştur. Ancak; hüküm tarihinden önce yürürlüğe giren 6360 sayılı Yasa"nın .... maddesi uyarınca büyükşehir belediyesi sınırları tüm ilin idari sınırları olacak şekilde genişletilmiştir. Buna göre TMK"nın 713/.... maddesi gereğince ilgili kamu tüzel kişisi olarak ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı"nın davada taraf olması zorunludur. Ne var ki, adı geçen Büyükşehir Belediyesi davaya dahil edilmeden, başka bir ifade ile taraf koşulu sağlanmaksızın karar verilmiş olduğu gibi, yapılan araştırma ve inceleme de hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Bir yerin kullanım durumunu en iyi belirleme yöntemi olan hava fotoğraflarından yararlanılmamış, tek kişilik ziraat bilirkişi raporu ile yetinilmiş, taşınmaz üzerinde imar-ihyanın hangi tarihte başlayıp hangi tarihte bitirildiği kesin olarak belirlenmemiş, yapılan incelemede komşu parsel tutanak ve dayanaklarından yararlanılmamış, taşınmazın imar planı kapsamında kalıp kalmadığı araştırılmamış; hatta TMK"nın 713/... ve .... fıkraları uyarınca yapılması zorunlu ilanlar dahi yapılmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; öncelikle karar tarihinde yürürlükte olan 6360 sayılı Kanun"un .... maddesi uyarınca Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı davaya dahil edilerek husumet yaygınlaştırılmalı, davaya karşı savunma ve delilleri sorulup saptanmalı; çekişmeli taşınmazın imar planı sınırları içinde kalıp kalmadığı, imar planı sınırları içinde kalıyorsa hangi yıl imar planı sınırları içine alındığının ve imar planının kesinleşip kesinleşmediği ... Belediye Başkanlığı ve ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı"ndan sorularak alınacak cevabın ve tüm plan ve haritaları getirilerek dosyasına konulmalı; taşınmaz imar planı kapsamına imar planı onay tarihinden, değilse dava tarihinden, ...-...-... yıl öncesine ait ... ayrı dönemde çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığı"ndan getirtilip dosya ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, jeodezi ve fotogrametri mühendisi, teknik bilirkişi ve ... kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu katılımı ile keşif yapılmalıdır. Taşınmaz başında yapılacak keşif sırasında yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından, çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki niteliği, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığı ve tamamlandığı etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; yerel bilirkişi ve tanıkların sözleri arasında doğabilecek çelişkiler, gerektiğinde yüzleştirme yapılarak yöntemince giderilmeli, bilirkişi ve tanık sözleri, komşu taşınmazların tutanak ve dayanaklarıyla denetlenmeli; teknik bilirkişiye yerel bilirkişi ve tanıkların gösterdiği sınırlar haritasında işaret ettirilmeli, komşu taşınmazlarla mukayeseli mahkeme gözlemi tutanağa geçirilmeli; ... kişilik ziraat bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazın eğimi, niteliği, toprak yapısı, bitki örtüsü, taşınmaz üzerindeki ağaçların cinsi, adedi ve yaşı, taşınmazın imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı, taşınmaz üzerinde ekonomik amaçlı zilyetliğe ne zaman başlanıldığını ve taşınmazın kullanım durumunu kesin olarak belirleyen bilimsel verilere dayalı, önceki ziraat bilirkişi raporunu da irdeleyen ve sınırındaki taşınmazlarla mukayese edilecek şekilde ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde taşınmazın sınırlarını ve niteliğini, taşınmaz üzerinde imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarihi ile sürdürülen zilyetliğin başlangıcı, şekli ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı; HMK"nın 290/.... maddesi uyarınca birlikte keşfe götürülecek bir fotoğrafçı aracılığıyla raporlarda belirtilen hususların somutlaştırılması için, taşınmaz ve çevresini tüm yönleriyle gösterecek şekilde taşınmaz ve çevresinin yakın plan fotoğrafları çektirilip fotoğraflar üzerinde çekişmeli taşınmaz kabaca işaretlettirilmeli ve mahkemece onaylanmasını müteakip dosya arasına konulmalı; taşınmaz üzerinde sadece ev yapmanın ekonomik amaca uygun bir zilyetlik olmadığı hususu göz önünde bulunudurulmak suretiyle 3402 sayılı Kanun"un .... maddesi göz önüne alınarak taşınmaz imar planı kapsamında ise imar planı onay tarihinden önce imar planı kapsamı dışındaysa dava tarihine kadar 3402 sayılı Yasa"nın ... ve .... maddesinde öngörülen koşulların davacı taraf yararına gerçekleşmiş olup olmadığı değerlendirilerek ve gerektiğinde TMK"nın 713/... ve .... fıkraları uyarınca yapılması gerekli ilanlar yapıldıktan sonra, tüm deliller değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davacılara ve davalı ..."na iadesine, ....06.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.