Esas No: 2016/17153
Karar No: 2017/421
Karar Tarihi: 24.01.2017
Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2016/17153 Esas 2017/421 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, ödeme emrinin iptali ve Kuruma karşı borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, hükümde belirtilen gerekçelerle davacının davasının pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine, karar verilmiştir.
Hükmün, davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanaklarından olan 5510 sayılı Kanunun 81. maddesinin (ı) bendinin 6111 sayılı Yasa ile değiştirilmeden önceki ilk halinde “Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıları çalıştıran özel sektör işverenlerinin, bu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden, işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutar Hazinece karşılanır. İşveren hissesine ait primlerin Hazinece karşılanabilmesi için, işverenlerin çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak bu Kanun uyarınca aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içerisinde ... Kurumuna vermeleri, sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden tutarı ile Hazinece karşılanmayan işveren hissesine ait tutarı yasal süresinde ödemeleri, ... Kurumuna prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmaması şarttır. Ancak Kuruma olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarını 21.7.1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci maddesine göre tecil ve taksitlendiren işverenler ile 29.7.2003 tarihli ve 4958 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununa ve 22.2.2006 tarihli ve 5458 sayılı ... Prim Alacaklarının Yeniden Yapılandırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile diğer taksitlendirme ve yapılandırma Kanunlarına göre taksitlendiren ve yapılandıran işverenler bu tecil, taksitlendirme ve yapılandırmaları devam ettiği sürece bu fıkra hükmünden yararlandırılır. Bu fıkra hükümleri Kamu idareleri işyerleri ile bu Kanuna göre ... destek primine tabi çalışanlar ve yurt dışında çalışan sigortalılar hakkında uygulanmaz.” Hükmü mevcut iken, 6111 sayılı Kanunun 38. maddesi ile değiştirilen cümle ile “Bu bent hükümleri; 21.4.2005 tarihli ve 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum ve kuruluşlara ait işyerleri ile 08.09.1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa,
04.01.2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa ve uluslararası anlaşma hükümlerine istinaden yapılan alım ve yapım işleri ile 4734 sayılı Kanundan istisna olan alım ve yapım işlerine ilişkin işyerleri, ... destek primine tabi çalışanlar ve yurt dışında çalışan sigortalılar hakkında uygulanmaz.” Şeklinde kabul edilmiştir.
Eldeki davada uyuşmazlığın, davacı ... Eğitiim Bakanlığı nezdinde olduğu belirtilen Öğretmenevi ve Akşam Sanat Okulu idaresinin aslen Kamu işyeri niteliğinde olması nedeniyle 5510 sayılı Yasanın 81’inci maddesinde yer alan teşviklerden faydalanmaması gerektiğine dair 2015 yılında davalı Kurumca yapılan tespit nedeniyle 2010 yılı 4. ay ile 2014 yılı 5. ayları arasında kalan dönemde davacıya yapılan yersiz prim teşviklerinin tahsili amacıyla gönderilen ödeme emri nedeniyle doğduğu, davacının ise ödeme emrinin iptali istemiyle eldeki davayı açtığı anlaşılmakta olup, hem süresinde açıldığı anlaşılan ödeme emrinin iptali talebi yönünden hem de davalı kurumca yersiz olduğu iddiası ile yapılan prim tahakkuku nedeniyle borçlu olunmadığının tespitine dair istem yönünden husumetin davalı kuruma düşeceği açıktır.
O halde mahkemece işin esasına girilerek, öncelikle davacı ... Bakanlığının aktif dava ehliyeti ve taraf sıfatının varlığının araştırılması ile prim borçlusu Öğretmenevi ve Akşam Sanat Okulu’nun statüsü belirlenmeli, sonrasında ise davalı kurumdaki işyeri dosyası ve diğer belgelerin de getirtilmesi ile bu işyerinde çalışanların kim adına çalıştıkları hususu üzerinde durularak, kanundaki ifadesi ile “Kamu idareleri işyerleri” veyahut 6111 sayılı Yasanın Yürürlük tarihi sonrası bakımından “5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum ve kuruluşlara ait işyerleri” statüsünde olup olmadığı hususu da irdelenmek suretiyle bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde yanılgılı değerlendirme ile karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacı avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 24.01.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.