MAHKEMESİ : İSTANBUL 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 08/07/2013
NUMARASI : 2011/149-2013/152

Taraflar arasında görülen istirdat davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacı vekili 17/02/2010 tarihli dava dilekçesi ile; Habipler AİTM/NDE bulunan TRB/YE ait satışa esas CIRWATT marka 34242267 seri nolu sayacın yapılan kontrolünde Haziran-Temmuz-Ağustos-Eylül ve Ekim 2009 aylarında hatalı değerler kaydettiğinin tespit edildiğini, 10/11/2009 günü TEİAŞ 1. İletim Tesis ve İşletme grup müdürlüğü RÖA Müdürlüğü yetkilileri ile birlikte aynı gün saat 13:05 de CIRWATT marka 342548060 seri nolu sayacın değiştirildiğini, 12/11/2009 tarihli TEİAŞ 1. İletim Tesis ve İşletme Grup Müdürlüğü RÖA müdürlüğünün 2009/38 nolu raporunda da Habipler TM/TRB"ye ait satışa esas sayacın Haziran 2009 döneminden beri arızalı olduğu, Haziran-Temmuz-Ağustos-Eylül ve Ekim 2009 dönemlerinde hatalı değerler kaydettiğinin belirtildiğini, bu durumun tespit ve belirtilmesi üzerine müvekkili şirketin 24/11/2009 tarihli 28642 sayıl yazıyla davalı şirketten H.. AİTM"de bulunan TRB"ye ait CIRWATT marka 34244267 seri nolu satışa esas sayacın 23 Haziran 2009 saat 19:15 itibariyle hatalı değerler kaydetmesinden dolayı 31/10/2009 tarihi Saat 00:00"a kadar yapılan fazla tahakkukun Kasım 2009 ayında tahakkuk edilecek miktardan düşürülmesinin istenildiğini, TEİAŞ Genel Müdürlüğünün Elektrik Piyasa Hizmetleri ve Malî Uzlaştırma Dairesi Başkanlığının 22/12/2009 tarihli ve 3349 sayılı yazısıyla elektrik piyasası dengeleme ve uzlaştırma yönetmeliği ve EPDK"nun TEİAŞ muhataplı 12/03/2007 tarih ve 1233 sayılı uygulamaya esas yazısına istinaden Ekim 2009 döneminden öncesine ait (Haziran-Eylül 2009 dönemleri arası düzeltme yapılamayacağının müvekkili şirkete bildirildiğini, ancak davalı şirkete ait sayacın arızalı olduğu ve sözü edilen dönemlerde hatalı değerler kaydettiği sonradan tespit edildiğinden müvekkili şirketin ödemek zorunda kaldığı 15.503.572 KWH"lık enerji faturası belirtilen tüketim miktarı için toplamda 1.995.625,14 TL enerji bedeliyle 359.212,52 TL KDV olmak üzere, 2.354.837,66 TL"nin ödendiğini, ödenmiş olan bu fatura bedellerinin toplamı olan bu miktarın her bir faturanın ödeme tarihinden itibaren geçerli olmak üzere işleyecek avans faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesi ile; öncelikle iş bölümü itirazında bulunduklarını, görevli mahkemenin Asliye Ticaret Mahkemesi olduğunu belirtmiş, davanın esasına ilişkin olarak da davacı yanın taleplerinin ilişkin olduğu Haziran-Ekim 2009 tarihleri arasında geçerli olan 03/11/2004 tarihli 25632 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Mülga Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinin “veriş-çekiş” değerlerinin doğrulanması veya düzeltilmesi başlıklı 53. maddesi uyarınca, PMUM tarafların itirazlarına ya da düzeltmelerine olanak tanımak amacıyla uzlaştırmayı esas veriş-çekiş değerlerini PYS de yayınlar, bu işlem gerekmesi hâlinde faks mesajı veya elektronik postayla da gerçekleştirilebilir. Her ayın ilk on günü içerisinde tutanakta yer alan değerlere taraflardan hiçbirinin yazılı olarak itiraz etmemesi hâlinde tutanaktaki değerler TEİAŞ veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişinin yazılı ve elektronik ortamda bir düzeltme gelmesi hâlinde ise TEİAŞ veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiden düzeltme tutanağında yer alan düzeltilmiş veriş-çekiş değerleri ilgili fatura dönemi için geçerli olur. Piyasa katılımcısının düzeltme bildiriminde bulunmak istemesi hâlinde TEİAŞ veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiyle mutabık kalınması ve ortak bir düzenleme tutanağının gönderilmesi esastır. Her ayın 10. gününden sonra PMUM"a gönderilen düzeltme tutanakları söz konusu aya ilişkin uzlaştırma hesaplarından dikkate alınmaz PMUM"a ulaştığı aya ilişkin uzlaştırma hesaplarına katılır hükmünün mevcut olduğunu, yine itirazlar başlıklı 98. maddesinde piyasa katılımcıları herhangi bir fatura dönemine ilişkin ödeme bildirimlerine ya da faturalara ilişkin itirazda bulunabilirler. Fatura itiraz başvuruları faturanın tebliğ tarihini izleyen (8) gün içerisinde PMUM"a yazılı olarak yapılır, piyasa katılımcılarının itiraz başvurularında itiraz sebeplerini belirtmeleri zorunludur, hükmünün mevcut olduğunu, süresi içerisinde yapılan itirazların ait olduğu fatura dönemi içerisinde çözülememesi ve yapılan incelemelerin daha sonraki fatura dönemleri içerisinde itirazları haklı kılacak şekilde sonuçlanması hâlinde yönetmeliğin düzeltme işlemleri başlıklı 99. maddesine göre işlem yapıldığını, söz konusu maddede piyasa katılımcıları tarafından fatura bildirimlerine ya da faturalara ilişkin PMUM"a yapılan itirazların yapılan değerlendirme sonucunda haklı bulunması durumunda gerekli düzeltmelerin PMUM tarafından gerçekleştirileceği, yapılan düzeltme sonucunda piyasa katılımcısına yapılması gereken ya da piyasa katılımcısının yapması gereken ödeme itirazın sonuçlandırılarak PMUM tarafından ilgili piyasa katılımcısına detaylı enerji miktarı ve bedellerinin de yer aldığı düzeltmeye ilişkin yazılı bildirimin yapıldığı tarihten sonraki ilk fatura dönemine ilişkin fatura bildiriminde geçmişe dönük düzeltme kalemi olarak yer alacağının hükme bağlandığını, bu nedenle mevzuata yönelik bu düzenleme uyarınca daha sonraki fatura dönemlerine uygulanacak bir geçmişe dönük düzeltme kalemi ancak belirtilen itiraz süreçleri ve süreleri içerisinde yapılmış olan ve piyasa katılımcısının itirazlarının haklı olduğu durumlarının mümkün olduğunu, bu durumlar dışında piyasa katılımcıları tarafından yapılacak itirazların dikkate alınması ve sonuçlandırılması veya buna yönelik bir geçmişe dönük düzeltme kalemi hesaplamasının yönetmelik gereği mümkün olmadığını, gerekli düzeltme usulleri hakkında 92. ve 98. maddelere dikkat çekilerek bu maddelerin uygulanması esnasında tereddütler yaşandığı belirtilerek elektrik piyasası dengeleme ve uzlaştırma yönetmeliğinde yer alan bu durumun EPDK"dan sorulmak suretiyle görüş alındığını, kurumdan alınan 12/03/2007 tarihli 6895 sayılı cevabı yazıda bahse konu her iki maddenin herhangi bir çelişki yaratmadığı ve geçmişe dönük düzeltme kalemiyle ilgili uygulamanın buna göre yapılması gerektiğinin kuruluşlarına bildirildiğini, yukarıda belirtilen yasal gerekçelere istinaden müvekkili kurum tarafından yapılan uygulamada herhangi bir yanlışlık veya hukuka aykırılık bulunmadığını, haksız ve yersiz açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahalli Mahkemece; BEDAŞ Genel Müdürlüğünün 24/11/2009 tarihli 2268/28642 sayılı yazı ve ekleri, 22/12/2009 tarihli davalı kuruma ait 3949 sayılı yazı ve ekleri, EPDK yazılan 01/03/2007 tarihli 351-394 sayılı yazı, EPDK"nun 12/03/2007 tarihli 6895 sayılı cevabı yazısı, EPDK"nun davaya örnek teşkil edecek yazıları, 16/11/2009 tarihli 5697 sayılı TEİAŞ grup müdürlüğünün yazısı, ve yine TEİAŞ grup müdürlüğünün 16/03/2010 tarihli 87 sayılı yazısı ve teknik raporlar, elektrik piyasası dengeleme ve uzlaştırma yönetmeliği, H.. AİTM de bulanan TR.A ve TR.B"ye ait satışa esas sayaç değerlerini gösterir tablo, 12/11/2009 tarihli TEİAŞ 1. İletim Tesis ve İşletme Grup Müdürlüğü R.Ö.A. Müdürlüğünün 2009/38 sayılı raporu , dönem sonu fark tüketimleri, cihaz kurulum formu, sayaç bilgileri, ölçüm sistemi hat şeması, sayaç veriş-çekişleri ile ilgili evrak, 24/11/2009 tarihli ve 28642 sayılı davacı kurum yazısı, TEİAŞ Genel Müdürlüğünün 22/12/2009 tarihli ve 3549 sayılı cevabı yazısı Ekim 2009 uzlaştırma dönemine ilişkin yönetme tablosu, hesap detayları şeması, faturalar, ödeme makbuzları ve kurum kayıtları, ekstreler, Elektrik Yüksek Müh. İTÜ Öğretim üyesi bilirkişinin 11/06/2012 tarihli rapor ve bu rapora itiraz üzerine alınan ek raporda tarafların iddia ve savunmalarıyla dosya kapsamında bulunan bilgi ve belgelerden; Habipler AİTM "de bulunan TR-B"ye ait satış esas CIRWATT marka sayacın arızalı olduğunun davalı şirket ilgili birimlerince tespit edilmesi nedeniyle Haziran 2009-Ekim 2009 döneminde davalı şirkete davacı şirketçe yapılan fazla ödeme miktarının 1.995.625,14 TL enerji bedeli, 359.212,52 TL bunun KDV"si olmak üzere toplam 2.354.837,66 TL istirdat bedeli olduğu, Haziran 2009 dönemi için 171.868,74 TL enerji bedeli + 30.936,37 TL KDV olmak üzere toplam 202.805,11 TL - Temmuz 2009 dönemi için 420.418,91 TL enerji bedeli + 75.675,40 TL KDV olmak üzere toplam 496.094,31 TL - Ağustos 2009 dönemi için 433.225,62 TL enerji bedeli - 77.980,61 TL KDV olmak üzere toplam 511.206,23 TL - Eylül 2009 dönemi için 970.111,88 TL enerji bedeli + 174.620,14 TL KDV olmak üzere toplam 1.114.732,02 TL enerji bedellerine yönelik alacak ile 359.212,52 TL bunun KDV"si dahil edilmek suretiyle fazla ödeme miktarının 2.354.837,66 TL olduğu, tespit edilen rapora taraf vekillerinin rapora ve ek rapora itirazları üzerine, elektrik mühendisi T.. N.. , MMM F.. Y.. ve Hukukçu Doç. Dr. M.. C.. "den oluşan bilirkişiler kurulundan alınan rapora göre 2.354.837,66 TL TEİAŞ"un BEDAŞ"dan dava konusu dönemlere ait sayaç arızası nedeniyle fazla elektrik bedeli tahakkuk ettirip tahsil ettiğinin anlaşıldığı, sözü edilen sayaçların arızalı olduğu, bu arızanın Haziran-Temmuz-Ağustos-Eylül ve Ekim 2009 dönemlerine ilişkin olarak meydana geldiği, hatalı değerlerin kaydedilmiş olduğu ve buna göre davalı idarece fazla tahakkuk yapılıp tahsilat yapılmış olduğu konularında herhangi bir çekişme olmadığı, dosya kapsamında mevcut 14/05/2013 tarihli bilirkişiler kurulu raporunda da belirtildiği gibi “davalı yanın hatalı işlem ve eylemlerine bağlı olarak yapılmış fazla tahakkuk itibariyle, davacı yan aleyhine ve davalının hatalı işlem ve eylemlerine bağlı olarak davacının fakirleşmesine sebebiyet veren sebepsiz zenginleşme”nin dava konusu olayda meydana geldiğini, 6101 sayılı yasanın 1. maddesi ve 818 sayılı yasanın 66. maddeleri birlikte değerlendirildiğinde tespitin yapıldığı ve davanın açıldığı süreye göre davanın (1) yıllık zamanaşımı süresinde açıldığını, davalının yönetmelik hükümlerine göre (10) günlük sürede itirazda bulunmayarak davacının talep hakkını yitirdiğini ileri sürmesinin dava konusu olaya, yürürlükteki mevzuata, hak ve nesafet kurallarına uygun olmadığını, bilirkişiler kurulu raporuyla da tespit edilen fazladan tahakkuk ettirilen 1.995.625,14 TL asıl alacağın ve bu alacağa uygulanan %18 KDV olarak 359.212,52 TL KDV alacağı ile birlikte toplam 2.354.838,66 TL"nin her bir faturanın ödeme tarihinden itibaren davanın konusuna ve tarafların sıfatına göre avans faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine dair karar verilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılarak; davanın kabulü ile, 1.995.625,14 TL asıl alacak, 359.212,52 TL (%18 KDV) olmak üzere toplam 2.354.837,66 TL"nin her bir faturanın ödeme tarihinden itibaren davanın konusuna ve tarafların sıfatına göre, avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
HMK"nun 266. ve devamı maddeleri uyarınca hâkim; çözümü özel ve teknik bilgiyi gerektiren hâllerde bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir. Hâkim, kendisinin sahip olmadığı özel ve teknik bilgiyi gerektiren hâllerde bilirkişiye başvurur. Bu nedenle, bilirkişinin kendisinden sorulan husus hakkında, özel ve teknik bir bilgiye sahip olması, başka bir deyişle o konuda uzmanlaşmış olması gerekir.
HMK’nun 281. maddesinde, tarafların, bilirkişi raporunda eksik gördükleri hususların, bilirkişiye tamamlattırılmasını; belirsizlik gösteren hususlar hakkında ise bilirkişinin açıklama yapmasının sağlanmasını veya yeni bilirkişi atanmasını mahkemeden talep edebilecekleri; mahkeme, bilirkişi raporundaki eksiklik yahut belirsizliğin tamamlanması veya açıklığa kavuşturulmasını sağlamak için, bilirkişiden ek rapor alabileceği; ayrıca gerçeğin ortaya çıkması için gerekli görürse, yeni görevlendireceği bilirkişi aracılığıyla, tekrar inceleme de yaptırabileceği açıklanmıştır.
Somut olaya gelince; mahkemece dava konusu uyuşmazlık hakkında bilgisine başvurulan bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen raporda, sözü edilen sayaçların arızalı olduğu bu arızadan dolayı 2009 yılı Haziran- Temmuz-Ağustos ve Eylül dönemlerine ilişkin hatalı değerlerin kaydedildiği, bu nedenle yapılan fazla tahakkuk ve ödemenin davacının fakirleşmesine sebebiyet verdiği dolaysıyla davalı lehine sebepsiz zenginleşme oluşturduğu kanâatine varılmıştır.
Hükme esas alınan bilirkişi raporu, bu davada uyuşmazlığı çözecek nitelikte, somut ve bilimsel veriler içermemekte, kendi içinde çelişkiler taşımakta, Yargıtay denetimine de elverişli bulunmamaktadır. Oysa, bilirkişi raporu hazırlanırken, raporun dayanağı olan somut ve özel nedenleri bilimsel verilere uygun olarak göstermek zorundadır. Bilirkişi raporu aynı zamanda Yargıtay denetimine de elverişli olacak şekilde bilgi ve belgeye dayanan gerekçe ihtiva etmelidir. Ancak, bu şekilde hazırlanmış raporun denetimi mümkün olup, hüküm kurmaya dayanak yapılabilir.
Hâl böyle olunca, mahkemece yukarıda açıklanan maddî ve hukukî olgular gözetilerek, mahkemece öncelikle dosyanın önceki bilirkişi dışında oluşturulacak üç kişilik uzman bilirkişi kuruluna verilmesi, davalının hükme esas alınan bilirkişi raporuna karşı gerekçeli itirazlarını da karşılayacak biçimde, davacı ve davalının; Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği (DUY), konuya ışık tutacak diğer mevzuat, EPDK kurul kararları ve tebliğleri ile elektrik yönetmelikleri çerçevesinde üzerlerine düşen yükümlülükleri yerine getirip getirmedikleri hususunda da (bilirkişinin) değerlendirmeleri alınarak, somut verilere dayalı, gerekçeli ve denetime elverişli bilirkişi raporu alınmalı, daha sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek, hasıl olacak sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, yetersiz bilirkişi raporu benimsenerek karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, davalının temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 12.06.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.