Danıştay 4. Daire 1994/5669 Esas 1995/2494 Karar Sayılı İlamı

Daire : DÖRDÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1995
Karar No : 2494
Esas Yılı : 1994
Esas No : 5669
Karar Tarihi : 31/05/995

31.12.1992 TARİHİNDE YAYIMLANAN BAKANLAR KURULU KARARI İLE YATIRIM ORTAKLARI VE ONLARINDAN KATILMA BELGESİ KARŞILIĞI 12.2.1992 GÜNÜNDEN İTİBAREN ELDE EDİLEN GELİRİ % 35 ORANINDA TEVKİFATA TABİ TUTULACAĞI YAYIMI TARİHİNDE YÜRÜRLÜĞE GİRMESİNDE, KAZANILMIŞ HAKLARIN İHLALİNDEN VE KARARNAMENİNE GEÇMİŞE YÜRÜTÜLDÜĞÜNDEN SÖZ ETMENİN MÜMKÜN GÖRÜLMEDİĞİ
HK.
Davacı şirketin 1992 yılı için ihtirazi kayıtla verdiği beyanname üzerinden, yatırım fonlarından katılma belgesi karşılığı elde edilen kar paylarına % 35 tevkifat oranı uygulanarak gelir (stopaj) vergisi tahakkuk ettirilmiştir. Davacı,tevkifat oranının arttırılmasına ilişkin Bakanlar Kurulu Kararının 31.12.1992 tarihinde yayımlanmasına rağmen geriye dönük olarak uygulanmasının mümkün olmadığını ileri sürerek anılan kararın yürürlük maddesinin iptal edilmesi ve fazla tahakkuk ettirilen vergilerin iadesi istemiyle dava açmıştır. ... Vergi Mahkemesi … günlü ve … sayılı kararıyla, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 94/A-15 inci maddesinde, ticari kazançtan indirilen gelirler arasında yeralan yatırım fonları ve yatırım ortaklıklarından sağlanan gelirlerin vergi tevkifatına tabi olduğu ve tevkifat oranlarını belirleme konusunda Bakanlar Kuruluna yetki verildiği, bu yetkinin kullanılması suretiyle tevkifat oranının %35'e çıkarılmasında ve Davalı İdare tarafından bu oran esas alınarak yapılan tahakkukta yasaya aykırılık bulunmadığı, Bakanlar Kurulu Kararı iptal edilmediği sürece bu karara göre tesis edilmiş işlemlerin yasaya uygun olduğunun kabulü gerektiği gerekçesiyle davayı reddetmiştir. Davacı, 31.12.1992 tarihinde yayımlanmasına rağmen kararnamenin geriye dönük olarak uygulanacağına dair hükmün iptal edilmesi ve dayanağı kalmayan tevkifatın iadesi gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir.
Yatırım ortaklıkları ve fonlarından katılma belgesi karşılığı elde edilen gelirler, Gelir Vergisi Kanunu'nun mükerrer 39 uncu maddesine göre ticari kazançtan indirilmektedir. Ancak, kurumlar vergisinden müstesna bu kazanç üzerinden aynı Kanunun 94 üncü maddesinin 15/(İİ) bendine göre gelir vergisi tevkifatı yapılmaktadır.
Gelir Vergisi Kanunu'nun 94 üncü maddesinde; Bakanlar Kurulunun bu maddede yer alan tevkifat nisbetini, her bir bentte yer alan ödemeler için ayrı ayrı sıfıra indirmeye veya bir katına kadar arttırmak suretiyle yeniden tespit etmeye yetkili olduğu belirtilmiştir.3505 sayılı Kanun'la aynı maddeye eklenen fıkra ile "Bakanlar Kurulu, 15 numaralı bent hükmüne göre yapılacak vergi tevkifatı ile ilgili olarak; bankalar, özel finans kurumları, sigorta şirketleri ve diğer mükellefler için farklı oranlar tespit etmeye yetkilidir. Bu yetki,dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymet gelirleri için farklı oranlar tespit edilmek suretiyle de kullanılabilir" denilmek suretiyle Bakanlar Kurulu'na verilen yetkinin kapsamı genişletilmiştir. Bunun üzerine 31.12.1992 günlü ve 21452 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanan 3802 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yatırım fonlarından katılma belgesi karşılığı elde edilen kar paylarının % 35 oranında tevkifata tabi tutulacağı belirlenmiştir. Bu oranın 12.2.1992 gününden itibaren uygulanmak üzere 31.12.1992 gününde yürürlüğe girmesinin idari düzenlemelerin geçmişe yürütülemeyeceği prensibini ihlal ettiğinden söz etmek mümkün değildir. Kararnamenin yayımlandığı tarihte kazanılmış bir haktan da bahsedilemez. Kazanılmış bir haktan söz edilebilmesi için hakkın subjektif bir nitelik kazanması, bunun için de vergilendirme döneminin kararnamenin yayımı tarihinden önce tamamlanmış olması gerekir. Oysa bu tarihte vergilendirme dönemi kapanmamış, ne tevkifat matrahı ne de kurum kazancı belli olmamıştır. Kurum Kazancı 31.12.1992 tarihi itibariyle çıkarılacak bilançoda belli olacak, aynı şekilde yatırım fonlarından katılma belgesi karşılığı elde edilen kar payları üzerinden yapılacak tevkifat, bir muhtasar beyanname ile daha sonra bildirilip ödenecektir.
Bu durumda, Bakanlar Kurulu kararı ile tevkifat oranının % 35 olarak tespit edilmesi ve bu oranın 12.2.1992 gününden itibaren elde edilecek kar paylarına da uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmesinde, kazanılmış hakların ihlalinden ve kararnamenin geçmişe yürütüldüğünden söz etmek mümkün görülmemiştir.
Buna göre, Bakanlar Kurulu kararının geriye yürüyecek biçimde uygulanmayacağı iddiasıyla ihtirazi kayıtla verilen beyanname üzerinden yapılan ödemenin iadesi istemini reddeden mahkeme kararında isabetsizlik görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddine karar verildi.

AZLIK OYU : Davanın 31.12.1992 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmış olan 1992/3802 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının yürürlük tarihini 1.1.1992 olarak belirleyen hükmünün iptali ile bu karara dayanılarak salınan gelir (stopaj) vergisi ve fon payının terkini istemiyle açılmış olması nedeniyle 2575 sayılı Danıştay Kanununun değişik 24 üncü maddesinin 1/a bendi hükmü gereği olarak ilk derecede Danıştayca çözümlenmesi gerektiği cihetle vergi mahkemesince ve dava konusunun sadece "salınan gelir (stopaj) vergisi ve fon payına"hasredilmesi suretiyle verilmiş olan kararın görev yönünden bozulması ve dosyanın buna göre bir karar verilmek üzere mahkemeye gönderilmesi, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49/1-a bendi hükmü karşısında zorunludur.
Öteyandan dava konusu kararnamenin vergilendirme döneminin tamamlanmasından önce yayınlanmış olması gerekçe yapılmak suretiyle verilen çoğunluk kararının vergi hukukunun olduğu kadar Dairemizin ve Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunun benimsediği temel ilkelere aykırı olarak ve geriye yürüyecek biçimde mali yükümlülük konulabileceği anlamı taşıması karşısında, bu karara katılmamız da mümkün bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle karara katılmıyorum.