MAHKEMESİ : Denizli 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 13/12/2012
NUMARASI : 2011/453-2012/339

A.. D.. ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ve İzmir Gümrük Muhafaza Başmüdürlüğü, Ege Serbest Bölge Gümrük Müdürlüğü aralarındaki mirasın hükmen reddi davasının kabulüne dair Denizli 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nden verilen 13.12.2012 gün ve 453/339 sayılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davalı Hazine vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacı vekili, davacının miras bırakanı A.. A.. aleyhine başlatılmış icra takibi dosyası bulunduğunu, murisin ölümü üzerine davacıya ödeme emri gönderildiğini, miras bırakanın terekesinin borca batık olduğunu ileri sürerek mirasın kayıtsız ve şartsız reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı idareyi temsilen Hazine vekili; davanın süresinde açılmadığını, ölüm tarihinde murisin ödemeden aciz olduğunun resmen tespit edilmediğini açıklayarak davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, terekenin borca batık olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne, davacının murisinin mirasını reddetmiş sayılmasına ve mirasın reddinin tesciline karar verilmiştir.
Hüküm, davalı idareyi temsilen Hazine vekili tarafından süresinde temyiz edilmiştir.
Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamından; Dava, mirasın hükmen reddine ilişkindir. Mirasçılar Türk Medeni Kanununun 610. maddesinde yazılı aykırılık da bulunmadıkça yani zimnen mirası kabul etmiş duruma düşmüş olmadıkça her zaman murisin ödemeden aczinin tespitini isteyebilir. Ölümü tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise miras reddedilmiş sayılır (TMK md. 605/2).
Somut olayda, miras bırakan 23.05.2004 tarihinde vefat etmiştir. Mirasbırakanın ödemeden aczinin belirlenmesi için öncelikle ölüm tarihi itibariyle malvarlığı araştırılmalıdır. Toplanan delillerden mirasbırakanın A.. N.. Konfeksiyon ve Tekstil Makineleri San. Tic. Ltd. Şti."nin ortağı olduğu anlaşılmaktadır.
Hal böyle olunca, mirasbırakanın ölüm tarihi itibariyle tüm taşınır ve taşınmaz mallarının ilgili yerlerden (Bankalar, Vergi Daireleri, Belediyeler İcra Müdürlükleri vb. yerlerden) sorularak belirlenmesi, zabıta marifetiyle araştırma yapılması, mirasçılara intikal yapılıp yapılmadığının araştırılması, bundan ayrı mirasbırakının ortağı olduğu söz konusu şirketin faal olup olmadığını tespit edilmesi ile mirasbırakanın hissesine düşen miktarın gerektiğinde uzman bilirkişiden de yararlanılmak suretiyle belirlenmesi, ayrıca, mirasbırakanın ortak olduğu şirketin borcundan dolayı sorumluluk miktarı da tespit edilip, tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekmektedir. Somut olayda ve özellikle dosyadaki bilgi ve belgelerden borcun; miras bırakanın şahsi borcu değil, ortağı olduğu limited şirketin borcu olduğu anlaşılmaktadır. 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkındaki Kanunun 22.07.1998 tarihli 4369 sayılı Yasayla değişik 35. maddesi hükmüne göre; limited şirket ortakları, şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacağından sermaye hisseleri oranında doğrudan doğruya sorumlu olurlar ve bu Kanun gereğince takibe tabi tutulurlar.
Aynı Kanuna 25.05.1995 tarihli 4108 sayılı Kanunla ilave edilen Mükerrer 35. madde hükmüne göre de; tüzel kişilerin malvarlığından tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacakları, kanuni temsilcilerin şahsi mal varlıklarından bu Kanun hükümlerine göre tahsil edilir. Şu halde, açıklanan yasal hükümler gereğince, mirasbırakanın, ortağı olduğu limited şirketin, şirketin malvarlığından tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan borcundan, şirket ortağı olarak “koyduğu sermaye hissesi oranında” doğrudan doğruya sorumluğu söz konusudur. Öyle ise, bu işten anlayan bilirkişi veya bilirkişiler eliyle, mirasbırakanın, ortağı olduğu limited şirketin defter, kayıt ve belgeleri üzerinde inceleme yaptırılarak şirketin aktif ve pasifinin saptanması ve mirasbırakanın şirketin kamu borcundan dolayı sermaye hissesi oranında şahsen sorumlu olacağı miktarın bu suretle belirlenmesi, amme alacağının şirketin malvarlığından tamamen tahsili mümkün ise, bu halde davacının borca batıklığın tespitini istemekte hukuki yararının bulunmayacağı gözetilerek isteğin reddedilmesi, değilse mirasbırakanın ölüm tarihi itibariyle tespit edilen terekesinin aktifinin, borcu karşılamaya yeterli olmaması halinde isteğin kabulüne karar verilmesi gerekirken, bu yönler araştırılmadan eksik inceleme ile hüküm kurulması doğru olmamıştır.
Davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulüyle hükmün 6100 sayılı HMK"nun Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK"nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK"nun 388/4. (HMK m.297/ç) ve HUMK"nun 440/I maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, 18.02.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.