Danıştay 7. Daire 1993/4048 Esas 1995/2178 Karar Sayılı İlamı

Daire : YEDİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1995
Karar No : 2178
Esas Yılı : 1993
Esas No : 4048
Karar Tarihi : 26/05/995
LİMİTED ŞİRKET MÜDÜRÜNÜN ŞİRKETİN SAHTE VE MUHTEVİYATI İTİBARIYLA YANILTICI BELGE (FATURA) DÜZENLEDİĞİNDEN BAHİSLE KESİLEN KAÇAKÇILIK CEZASININ SADECE ŞİRKETÇE DÜZENLENEN FATURALARA İSABET EDEN KISMINDAN SORUMLU OLDUĞU HK.
..... Dış Ticaret Anonim Şirketine sahte ve muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belgeler (faturalar) düzenlemek suretiyle anılan şirket tarafından haksız yere katma değer vergisi iadesi alınması fiiline iştirak ettiğinden bahisle ... Dış Ticaret Limited Şirketi adına kesilen kaçakçılığa iştirak cezasının şirketten tahsil edilememesi üzerine Vergi Usul Kanununun 10.maddesi uyarınca şirket müdürü olan yükümlü adına düzenlenen ödeme emrinin iptali istemiyle açılan davayı; 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 58.maddesi ile 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 10.maddesinden bahisle, ... Dış Ticaret Limited Şirketi adına kesilen kaçakçılığa iştirak cezasının itirazsız kesinleştiğinin, süresi içinde ödenmediğinden şirketin takibi sonucunda tespit edilen malları satılarak paraya çevrildiği halde borcu karşılamadığının, başka mal varlığı bulunmadığının şirket yetkilisi yükümlünün ifadesine dayanılarak düzenlenen tutanakla tespit edildiğinin, ayrıca bankalar ile emlak vergi dairesinde yapılan araştırmalardan menkul ve gayrimenkulünün bulunmadığının anlaşıldığı, bu durumda şirket tüzel kişiliğinden tahsil edilemeyen kamu alacağının kanuni temsilci sıfatıyla yükümlünün mal varlığından tahsili cihetine gidilmesinde isabetsizlik görülmediği, yükümlü tarafından ileri sürülen iddialar tarh safhasına ilişkin olduğundan farklı inceleme usullerine tabi olan ödeme emrini ihbarname yerine ikame suretiyle ceza kesilmesinin yerinde olup olmadığını incelemeye imkan bulunmadığı gerekçesiyle reddeden ...Vergi Mahkemesinin ... gün ve ... sayılı kararının bozulması istenilmektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun olay tarihinde yürürlükte bulunan 10. maddesinde; "Tüzel kişilerle küçüklerin ve kısıtlıların, vakıflar ve cemaatler gibi tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin mükellef veya vergi sorumlusu olmaları halinde bunlara düşen ödevler kanuni temsilcileri, tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri idare edenler ve varsa bunların temsilcileri tarafından yerine getirilir.
Yukarıda yazılı olanların bu ödevleri kasıt ve ihmalleriyle yerine getirmemeleri yüzünden mükelleflerin veya vergi sorumlularının varlığından tamamen veya kısmen alınamayan vergi alacakları kanuni ödevleri yerine getirmeyenlerin varlıklarından alınır. Bu hüküm Türkiye'de bulunmayan mükelleflerin Türkiye'deki temsilcileri hakkında da uygulanır ...", 333.maddesinde ise; "... Tüzel kişilerin kanuni temsilcilerinin vergi sorumluluğu hakkında bu kanunun 10.maddesi hükmü vergi cezaları hakkında da uygulanır ..." hükmü yer almıştır.
Öte yandan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 338.maddesinde; "Ayrı ayrı maddi menfaat gözetmek şartıyla birden fazla kişi kaçakçılık yaptıkları veya kaçakçılığa teşebbüs sayılan fiilleri irtikap ettikleri veya doğrudan doğruya beraber işlemiş oldukları takdirde her biri hakkında, iştirak ettikleri suçlar için bu kanunda yazılı cezalar uygulanır." denilmiş, aynı kanunun 344.maddesinde de kaçakçılık; "... mükellef veya sorumlu tarafından aşağıdaki hallerden birisiyle vergi zıyaına sebebiyet verilmesi" olarak tarif edilmiştir.
Söz konusu maddenin 2.bendinde de; sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı vesikalar tanzim etmenin veya bunları bilerek kullanmanın vergi kaçakçılığı olacağı belirtilmiştir.
Sahte faturalar, maddi karşılık söz konusu olmaksızın düzenlenemeyeceğine göre, bu maddi karşılığın niteliğinin bilinmesi gerekir. Bu tür fatura düzenlenmesi, vergi kaçırmaya yönelik bir eylem olup, faturayı kesenin, suça doğrudan katıldığının ve haksız vergi iadesinden pay aldığının veya haksız yere vergi indiriminde bulunduğunun tespiti halinde, bu fiilin 213 sayılı Kanunun 338.maddesi kapsamında, "kaçakçılığa iştirak" olacağı açıktır.
Dosyanın incelenmesinden, ..... Dış Ticaret Anonim Şirketinin 1985 yılına ilişkin işlemlerinin ihracatta katma değer vergisi iadesi yönünden incelenmesi sonucu düzenlenen vergi inceleme raporunda; anılan şirketin sahte ve muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belgelere (faturalara) istinaden haksız yere katma değer vergisi iadesi aldığı, nakden alınan …. lira katma değer vergisi iadesinin … lira tutarındaki kaçakçılık cezası ile birlikte geri alınması gerektiğinin belirtildiği anlaşılmıştır.
Bunun üzerine, ..... Dış Ticaret Anonim Şirketine ilgili yılda …+…=… lira tutarında fatura düzenleyen ... Dış Ticaret Limited Şirketine de .... Dış Ticaret Anonim Şirketine kesilmesi gerektiği belirtilen … lira tutarında kaçakçılık cezası kesilmiş olup, şirketten tahsil edilememesi üzerine, anılan limited şirketin müdürü olan yükümlü adına … lira tutarındaki kaçakçılık cezasının tahsili amacıyla dava konusu ödeme emri düzenlenmiştir.
Vergi Usul Kanununun 10. ve 333.maddeleri hükümleri karşısında, .… Dış Ticaret Limited Şirketinden tahsil edilemeyen söz konusu kaçakçılık cezasının tahsili amacıyla şirket müdürü olan yükümlü adına ödeme emri düzenlenmesinde isabetsbizlik bulunmamaktadır. Ancak, yükümlü, müdürü olduğu ... Dış Ticaret Limited Şirketinin ...
Dış Ticaret Anonim Şirketine sadece … lira tutarında fatura düzenlediğini ileri sürmüş olup, bu husus anılan anonim şirketin 1985 yılı işlemlerinin incelenmesi sonucu düzenlenen vergi inceleme raporu ile lde tespitli olduğundan, bu iddianın 6183 sayılı Kanunun 58.maddesindeki "borcum yoktur" kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, .... Dış Ticaret Anonim Şirketine fatura düzenleyen … Dış Ticaret Limited Şirketinin fiilinin "kaçakçılığa iştirak" niteliğinde olduğu ve ... Dış Ticaret Anonim Şirketince alınan … lira tutarındaki katma değer vergisi iadesinin, sadece .. liralık kısmının yükümlünün müdürü olduğu ... Dış Ticaret Limited Şirketince düzenlenen faturalara istinaden alındığı gözönünde bulundurulmak suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile verilen mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne, mahkeme kararının bozulmasına karar verildi.