MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen davada... Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 07.04.2014 tarih ve 2012/102-2014/90 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, tarafların aynı sektörde faaliyet gösterdiğini, davacı şirketin kurulmasından önce kurucu ortaklarının müvekkil şirkette üst düzey yönetici olarak çalıştıklarını, davalı şirketin kurulması sonrasında müvekkili ile davalı arasında mevcut projelerle olması muhtemel işler üzerinde çalışma yapılarak iş dağılımı ve bu işlerden elde edilecek ücretlerin paylaşımı konusunda 16.02.2011 tarihli protokolün düzenlendiğini, protokolün 3. maddesi uyarınca davalı şirket tarafından müvekkiline ödenmesi gereken ücretlerin ödenmediğini, bu nedenle davalı hakkında icra takibine başlanıldığını, davalının icra takibine haksız itirazı neticesinde takibin durduğunu ileri sürerek ... İcra Müdürlüğü"nün 2012/4786 esas sayılı dosyasında yürütülen takibe yapılan itirazın iptaline, borçlunun haksız ve kötü niyetli itirazı nedeniyle alacağın %40 oranında icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacı tarafından alacağa dayanak yapılan protokolün imzalanması sürecinde dört adet enerji santrali yapımının gündemlerinde olduğunu, bu projelere ilişkin işlemlerin son aşamaya geldiğini, müvekkilinin bu projelerin tümünü gözeterek protokolün 3. maddesini kabul ettiğini, ayrıca protokolde belirtilen ve dava konusu alacağın kaynağını teşkil eden İzdemir projesine ilişkin yürürlük tarihinin 10.02.2011 olarak öngörülmesine karşın bu tarihin elde olmayan sebeplerle 25.04.2011 tarihine kaydığını, müvekkilin sözleşme imzalanması sırasında dikkate aldığı üç işin iptal olması ve ... projesinin yürürlük tarihinin gecikmesi nedeniyle esaslı hataya düştüğünü, bu koşulların ortaya çıkacağını bilebilecek durumda olması halinde sözleşmenin bu maddesinin kabul edilmeyeceğini, talep edilen alacak bedelinin sözleşme hükümlerine göre yüksek olduğunu, hakkın özüne itiraz edilmesi nedeniyle icra inkar tazminatına hükmedilemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, taraflar arasında imzalanan 16.02.2011 tarihli protokolün 3.3. maddesine göre alacağın doğumu için ... ve .. 2 projelerine dair ... ile komisyon anlaşması yapılması gerektiği,... şirketi tarafından mahkemeye gönderilen cevapta... ile... şirketi arasında... Projesi kapsamında 31.03.2011 tarihinde imzalanmış olan sözleşme gereğince toplamda 2.100.064,05 USD ödeme yapıldığının, kalan ödeme miktarının 899.935,95 USD olduğunun,... 2 Projesi kapsamında ... ile... arasında herhangi bir sözleşme bulunmadığının bildirildiği, protokolün 3.3. maddesi uyarınca gerçekleşen tahsilatın %50"sinin davacıya ödeneceğinin öngörüldüğü, davalının hata ve irade fesadına yönelik savunmalarına itibar edilemeyeceği gerekçesiyle... 28. İcra Müdürlüğü"nün 2012/4786 esas sayılı dosyasında 1.000.000,00 USD asıl alacak 3.397,26 USD işlemiş faiz olmak üzere 1.003.397,26 USD karşılığı 1.800.596,38 TL alacak yönünden yapılan itirazın iptaline ve takibin devamına, alacak likit olmakla %40 oranında icra inkar tazminatı tutarı olan 720.238.55 TL"nin davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
1-Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
2-Dava, dava taraflar arasında imzalanan 16.2.2011 tarihli protokolün 3.3. maddesi uyarınca davalı aleyhine başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
Dosya kapsamında yer alan taraflar ve arasında imzalanan 16.2.2011 tarihli protokolün 3.3. maddesinde "Ayrıca, bundan sonra ...nin yürüteceği, müşteri ile.. arasında sözleşmeleri yürürlüğe girmiş 1x350 ...e.... ve 2x135...e .... 2 projeleri için ... söz konusu projeler kapsamında ... ile yapacağı komisyon anlaşması .. dahil .. 3.500.000) çerçevesinde ..."ya söz konusu miktarın % 50"sini (KDV dahil USD 1.750.000) tahsilat gerçekleştikçe ödeyecektir. Ancak, herhangi bir sebepten dolayı... ile.. arasında komisyon anlaşması değeri düştüğünde yeni değer üzerinden % 50 miktar tespit edilecek ve ilgili miktar tahsil edildikçe ödenecektir. Ayrıca, herhangi bir sebepten dolayı söz konusu proje/projelerin (..ve ... 2) ya da .. ile ... arasında ilgili projelere ait komisyon anlaşmasının iptali söz konusu olduğunda ve hatta ilgili komisyon tutarının..."den alınamaması durumunda...Y"den herhangi bir hak talep etmeyecektir." şeklinde bir düzenlemeye yer verilmiştir.
Dosya kapsamındaki belgelerden tarafların enerji santrali inşaasına ilişkin faaliyette bulundukları, davalı şirketin ortak ve yöneticileri ile davacı şirket arasında önceye dayalı iş ilişkisinin bulunduğu, uyuşmazlığın konusunu teşkil eden protokol ile tarafların mevcut ve muhtemel işlerden kaynaklanan kazançların, bu kapsamda...... firması ile yapılacak anlaşmalar uyarınca inşaası üstlenilecek iki adet elektrik santrali nedeniyle oluşacak kazançların paylaşımının düzenlendiği anlaşılmaktadır. Uyuşmazlığın çözümü için .... şirketine yazılan müzekkereye verilen cevapta;... ile davalı ... şirketi arasında 1x350 ...e ...R projesi kapsamında 31.03.2011 tarihinde imzalanmış olan sözleşme gereğince davalıya toplam 2.100.064,05 USD ödeme yapıldığı, kalan ödeme miktarının 899.935,95 USD olduğu, 2x135 ... 2 projesi kapsamında sözleşme imzalanmaması nedeniyle ödeme yapılmadığı belirtilmiştir.
Taraflar arasında yapılan sözleşmenin 3.3. maddesinin değerlendirilmesinde; iki adet proje nedeniyle yapılacak komisyon anlaşması tutarının 3.500.000 USD olarak öngörüldüğü, davalının ... şiketi ile belirlenen miktarın üzerinde bir fiyattan anlaşma yapması haline
ilişkin sözleşmede bir düzenlemeye yer verilmediği, ancak öngörülen 3.500.000 USD tutarının altında bir fiyattan ... ile ...arasında anlaşma yapılması durumunun sözleşmede ayrıca düzenlendiği, bunun yanında projelerin iptali veya proje kapsamında bedelin tahsil edilememesi durumunda davacı ...-... şirketinin herhangi bir hak talep edemeyeceğine değinildiği anlaşılmaktadır. Taraflar arasında imzalanan protokolün 3.3. maddesinin gerçekleşen tek bir proje kapsamında olsa dahi her halükarda 3.500.000 USD tutarında komisyon tahsilatı halinde davacıya 1.750.000 USD ödeme yapacağı şeklinde yorumlanması da mümkün görülmemektedir. Bu durum karşısında sözleşmenin 3.3. maddesinde maktu olarak öngörülen komisyon anlaşması tutarı 3.500.000 USD"nin 1x350 ...e + 2x135 ...e toplamı olan 620 ...e gücündeki iki projeye tekabül ettiği sonucuna varılmaktadır. Bununla birlikte,...firmasın tarafından dosyaya gönderilen müzekkere cevabı uyarınca 2x135 ...e gücündeki.... projesine ilişkin davalı ile dava dışı ... şirketi arasında anlaşma yapılmadığı da sabittir. Protokolün 3.3. maddesinde herhangi bir sebepten dolayı proje anlaşmasının yapılamaması veya proje iptali yahut komisyon tutarının ödenmemesi halinde davacı tarafın herhangi bir hak talep edemeyeceği de açıkça belirtilmiştir. Bu değerlendirmeler uyarınca davacı tarafın sadece 1x350 ...e gücündeki... projesi nedeniyle komisyon alacağı doğmuş olup davacı tarafından sözleşme yapılmayan 2x135 (270) ...e gücündeki... projesi nedeniyle herhangi bir hak talep edilemeyecektir.
Davalı vekili diğer hususlar yanında 1x350 ...e gücündeki... projesinin değerinin KDV dahil 1.500.000 USD, 2x135 ...e gücündeki ... projesinin değerinin KDV dahil 2.000.000 USD olduğunu, 3.500.000 USD tutarının bu tutarlar uyarınca belirlendiğini, bu nedenle en fazla gerçekleşen .... projesi nedeniyle 1.500.000 USD"nin yarısı olan 750.000 USD"nin istenebileceğini de ileri sürmüştür. Ancak, davacı vekilince, taraflar arasında davalı vekilinin iddia ettiği şekliyle proje bazında ayrım yapıldığına ilişkin bir anlaşma olmadığı, bu şekilde bir ayrıma protokolde de yer verilmediği belirtilerek bu yöndeki savunmalara itiraz edilmiştir. Davalı vekili tarafından bu yöndeki savunmalarını ispata yarar mahiyette bir delil sunulamadığı gibi, uyuşmazlık konusu protokolde 3.3. maddede belirtilen projeler yönünden alınacak komisyon tutarının ne kadarının hangi projeden kaynaklandığına dair bir açıklamaya da yer verilmemiştir.
O halde mahkemece, taraflar arasında toplamda 620 ...e gücünde iki proje için 1.750.000 USD komisyon ödeneceğinin kararlaştırıldığı, davalı firma tarafından protokol kapsamında kalan işlerden sadece 350 ...e gücündeki bir proje için dava dışı... firmasıyla anlaşma ve tahsilat yapıldığı hususları gözetilerek anlaşma yapılan proje kapsamında ödenmesi gereken komisyon bedelinin yapılacak oranlamayla tespit edilerek sonucu uyarınca bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 14.03.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.