14. Hukuk Dairesi 2015/16941 E. , 2016/8725 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 22.06.2009 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 12.12.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi taraflarca istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı, dava konusu 4305 ve 1932 parsel sayılı Hazine adına kayıtlı taşınmazların 3194 sayılı kanunun 11. maddesi kapsamında kamu ortak kullanımına açık olması şartıyla davalı ... Belediyesine terkin edildiğini ancak davalı Belediyece yapılan imar uygulaması ile 1429 ada 2 parsel, 1436 ada 1 parsel, 1449 ada 1 parsel, 1450 ada 1 parsel sayılı imar parsellerinin oluşturulduğunu ve davalı tarafından taşınmazların amacına aykırı kullanıldığını ileri sürerek; tapularının iptali ile Hazine adına tescillerini talep etmiştir.
Davalı ...; dava konusu taşınmazların amacına aykırı değil kamunun kullanımda olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile dava konusu 1436 ada 1 parsel sayılı taşınmaz yönünden davanın reddine, diğer dava konusu taşınmazların Hazine adına tesciline, karar verilmiştir.
Hükmü, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden, Hacılar Mahallesi 4305 parsel sayılı 29.300 m2 yüzölçümlü taşınmazın 24.07.1962 tarihinde tuğla harmanı vasfı ile, Taşpınar Mahallesi 1932 parsel sayılı 63.900 m2 yüzölçümlü taşınmazın 02.11.1983 tarihinde arazi vasfı ile Hazine adına tescil edildikleri, onaylı imar planında 4305 parsel sayılı taşınmazın 21.300 m2, 1932 parsel sayılı taşınmazın tamamının yol, yeşil alan ve otopark olarak ayrıldığından bahisle 28.11.2985 tarihinde davalı belediyeye terk edildiği, dava konusu taşınmazların bir kısmının 11.04.2003 tarihli imar uygulamasına alınarak 1429
./..
2015/16941-2016/8725 -2-
ada 2 parsel, 1436 ada 1 parsel, 1449 ada 1 parsel, 1450 ada 1 parsel sayılı imar parselleri ile 1932 parselin de uygulamaya alınmayan 24.270 m2’lik kısmının davalı ... adına kayıtlı olduğu anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere, 3194 sayılı Yasanın 11. maddesinde, koşullarının varlığı halinde Hazine arazilerinin belediyeye bedelsiz terk edileceği ve tapu kaydının terkin edileceği; buna göre, belediye ve valiliğin teklifi, Maliye Bakanlığı’nın onayı ile taşınmazın mülkiyetinin belediyeye aktarılacağı öngörülmüştür. Anılan, 3194 sayılı Yasanın 11 maddesinin 1. fıkrasında; "... Hazine ve özel idareye ait arazi ve arsalar Belediye ve Valiliğin teklifi, Maliye ve Gümrük Bakanlığının onayı ile belediye ve mücavir alan sınırları içinde Belediyeye; belediye ve mücavir alan hudutları dışında özel idareye bedelsiz terk edilir ve tapu kaydı terkin edilir..." hükmü öngörülmüş, 2. fıkrasında, "bu yerlerin başka bir maksatla kullanılamayacağı, satılamayacağı ve bu hususun tapu kaydına şerh edileceği" belirtildikten sonra, 3. fıkrasında da, "bu yerlerin kullanılış şekli, yeni bir imar planıyla değiştirilip, özel mülkiyete konu olabilecek hale getirildiği takdirde bu yerler devir alınan idareye, belediye veya özel idarece aynı usulle iade edilir. Buna aykırı davranışı sabit olan şahsen sorumludur. Bu terkinler hiçbir şekilde resim, harç ve vergiye tabi değildir " hükmünü içermektedir.
Yukarıda değinildiği biçimde idari bir kararla devredilen taşınmazların amaç dışı kullanımları halinde, mülkiyetlerinin geri alınmasının da ancak aynı usul çerçevesinde gerçekleşebileceği açıktır.
O halde somut olayda; 3194 Sayılı Yasanın 11. maddesinde öngörülen iadeye ilişkin işlemlerin yapılıp yapılmadığının araştırılması; davacı tarafından böyle bir yol izlenmeden eldeki davanın açılmış olması halinde davanın reddine karar verilmesi gerekirken, noksan soruşturmayla yetinilerek yazılı olduğu üzere hüküm kurulmuş olması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle taraflar vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair hususların incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 25.10.2016 tarihinde oybirliği ile karar verildi.