(Kapatılan)16. Hukuk Dairesi 2018/5698 E. , 2021/1865 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm kurmak için yeterli olmadığı belirtilerek, öncelikle ... ile ilgili ilçe belediyesinin davaya dahil edilerek taraf teşkilinin sağlanması, bundan sonra taşınmazın dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı tarihte çekilmiş hava fotoğrafları getirtilip dosya ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılması, keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, dava konusu taşınmazın kimler tarafından, neye istinaden ve ne zamandan beri zilyet edildiğine ilişkin maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınması, bilirkişi ve tanık sözlerinin komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmesi, daha sonra jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye dosyanın tevdii ile taşınmazın stereoskopik çift hava fotoğrafları üzerinde uygulama yaptırılarak taşınmazın niteliği ile tarımsal amaçlı zilyetliğin başlangıç tarihi ve taşınmazın imar-ihyası tamamlanmış ise imar-ihyanın tamamlandığı tarihin ayrı ayrı belirlenmesi, ziraat mühendisleri bilirkişi kurulundan, taşınmazın niteliğiyle ilgili taşınmazın her yönden çekilmiş fotoğraflarını içerir ayrıntılı rapor alınması ve bu şekilde davacı yararına kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile iktisap koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin belirlenmesi ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gereğine ve davalı Hazinenin TMK 713/6. madde uyarınca tescil talebi olduğu halde bu konuda olumlu veya olumsuz bir hüküm kurulmamış olmasının isabetsizliğine" değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, dava konusu yerler tapu siciline tescil edildiğinden ... ... 135 ada 2 parsel ve 136 ada 4 parsel sayılı taşınmazların tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline 136 ada 5 parsel yönünden ise tapu kaydının iptali ile Fen Bilirkişisi ... ile Jeodezi ve Fotogrometri ..."ın 15.05.2018 tarihli raporunda (F7) ile gösterilen 15.722,83 metrekare yönünden davanın kabulü ile bu yerin davacı adına tespit ve tesciline, aynı parselin (F8), (F4), (F5), (F6), (F3), (F1) yönünden açılan davanın reddine, 135 ada 1 parsel içerisinde kalan (B2) ve (B1) yönünden reddine, 135 ada 3 parsel içerisinde kalan (B3) ile 135 ada 4 parsel içerisinde kalan (B6) yönünden reddine, (F2) yönünden tespit edilen alanın 136 ada 4 parsel içinde kaldığı ve bu parsel yönünden kabul kararı verildiğinden yeniden karar verilmesine yer olmadığına, (F8) dışında kalan ve red edilen yerler yönünden dava konusu yerler tapu kaydına dayandığından ve tescil edilmiş olduğundan Hazinenin tescil talebinin reddine, Fen Bilirkişisi ... Sürücü ile Jeodezi ve Fotogrometri ..."ın 15.05.2018 tarihli raporunda (F8) ile belirtilen 14.764,45 metrekare yerin Hazine adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili, davalı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, dava konusu 135 ada 2 parsel ve 136 ada 4 parsel sayılı taşınmazlar ile jeodezi bilirkişi raporunda yer alan (F7) harfiyle gösterilen taşınmaz bölümü üzerinde davacı yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının oluştuğu gerekçesiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermek için yeterli bulunmamaktadır. Şöyleki, bir arazinin kullanım süresi ile niteliğini ve üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi en iyi belirleme yöntemi hava fotoğraflarının incelenmesi olduğu halde hava fotoğraflarından yönteme uygun şekilde ve yeterince yararlanılmamış, jeodezi ve fotogrametri bilirkişisi tarafından 1985 ve 1992 yıllarına ait hava fotoğrafları üzerinde yapılan inceleme neticesi sunulan rapor, taşınmazların evveliyatları, kullanım süreleri, nitelikleri ve üzerlerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlanıp tamamlanmadığı hususlarında kanaat vermekten uzak ve yetersiz olduğu gibi, rapordaki taşınmaz bölümlerine ilişkin simgelendirmeler de denetime elverişli bulunmamaktadır. Öte yandan ziraatçi bilirkişi kurulu raporunda taşınmazın tarıma elverişli olmadığı belirtilmiş olup, rapor bu haliyle jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişinin raporu ve dinlenen yerel bilirkişi ve tanıkların beyanlarıyla çeliştiği halde bu çelişki üzerinde durulmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, taşınmazlara ait en eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin hava fotoğrafı sorgulama sayfasına girilerek taşınmazların bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle, buradan elde edilen verilere göre dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğünden getirtilerek dosya ikmal edildikten sonra mahallinde, önceki keşfe katılan bilirkişilerden farklı 3 kişilik jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi kurulu ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve fen bilirkişisinden, 05.04.2012 tarihli fen bilirkişi raporu ile toplulaştırma sonucu oluşan tapu kayıtları ölçeklenmek suretiyle çekişmeli alanların belirlenmesi; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi kurulundan ise, hava fotoğrafları üzerinde jeodezi ve fotogrametri mühendisine stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak, çekişme konusu taşınmaz bölümünün hava fotoğraflarında gösterilmesi ve temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğraflarının değerlendirilmesi suretiyle, dava konusu taşınmazların sınırını ve niteliğini, taşınmazlarda imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarihi ve üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor düzenlemesi ve dava konusu taşınmazların konumunu hava fotoğrafları üzerinde göstermesi istenmeli ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler gözetilmeksiin eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde yatıranlara ayrı ayrı iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01.03.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.