(Kapatılan)22. Hukuk Dairesi 2017/1772 E. , 2020/7464 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı ...Ş. vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dilekçesinde özetle; müvekkililinin davalılar nezdinde 01.06.2012-30.09.2014 tarihleri arasında işçi ve bekçi olarak kesintsiz çalıştığını, asıl işverenin davalılardan ... ... Üretim A.Ş. olup, diğer davalı şirketin alt işveren olduğunu, davacının ... Organize Sanayi bölgesinde çalıştığını, çalıştığı süre boyunca iş garantisinin davalı ...Ş. tarafından sağlandığını ve maaşlarını da bu firmadan aldığını, müvekkilinin iş akdinin haksız ve bildirimsiz olarak herhangi bir sebep gösterilmeksizin feshedildiğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti ve ulusal bayram genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar Cevaplarının Özeti:
Davalı ... Tic. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı işçinin şantiyede iddia edilen maaşla çalıştığı yönündeki beyanların gerçeği yansıtmadığını, çalışanlara ödenen maaşların kuruma bildirilen gerçek tutarlar üzerinden banka hesabına yatırıldığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ...Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu alacaklarının zamanaşımına uğradığını, davacının müvekkili şirkette herhangi bir çalışması olmadığı gibi diğer davalı şirketle müvekkili arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin bulunmadığını, dava konusu işçilik alacaklarından sorumluluklarının olmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak ve özellikle maaş ödemelerinin bazı aylarda, davalı ...Ş. tarafından yapılmış olması da dikkate alınarak somut olayda davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin mevcut olduğunun kabulü ile uyuşmazlık konusu alacaklarından her iki davalının da müşterek ve müteselsilen sorumlu olduklarına karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu:
Kararı davalı ...Ş. vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasında, davalı ...Ş. ile diğer davalı ... Taah. ve Tic. Ltd. Şti arasındaki hukuki ilişkinin niteliği ve bunun sonucu olarak davalının dava konusu alacaklardan sorumlu olup olmadığı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
4857 sayılı Kanun"un 2. maddesinde "bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur." denilmektedir.
Asıl işveren-alt işveren ilişkisinin varlığı için öncelikle işin başka bir işverenden alınmış olması, bir başka ifade ile asıl işverenin işverenlik sıfatına devredilen iş dolayısıyla sahip olması, asıl işyeri ya da işyerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir.
İşin belirli bir bölümünde değil de, tamamının bir bütün halinde ya da bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiği, işten bu yolla tamamen el çekildiği, sigortalı çalıştırılmadığı için işveren sıfatının haiz olunmadığı durumda ise, bunları devralan kişiler alt işveren, devredenler de asıl işveren olarak nitelendirilemeyecektir.
Alt işveren sıfatının kazanılmasında diğer koşullar ise, asıl işverenden istenilen işin, asıl iş ya da işyeriyle ilgili işin bir bölümünde veya işyeri eklentilerinde alınmış olması ve bu işte işi alanın kendi işçilerinin çalıştırılması ve bu nedenle de işveren sıfatına sahip olunmasıdır.
Dosya içeriğine göre, davalı şirketin ... Organize Sanayi Bölgesinde termik santral inşaatı yaptırdığı, bu inşaatın bir bölümünün davalı şirketler arasında imzalanan sözleşme gereğince davalı ... Taah. ve Tic. Ltd. Şti."nin üstlendiği, davacının da davalılardan ... İnşaat Taah. ve Tic. Ltd. Şti."nin işçisi olarak termik santral inşaatında çalıştığı, davalı şirketin asıl işinin ise termik santral ile elektrik enerjisi üretmek olduğu anlaşılmaktadır.
Davalı ...Ş. ile diğer davalı ... Taah. ve Tic. Ltd. Şti. arasında imzalanan 03.05.2012 tarihli sözleşmede işin konusu; “... ... Üretim ... Termik Santralı sahasında ekli şartnameye ve projelere uygun olarak; denizden sualma ve verme sistemi dahilindeki pompa / klorlama / elektrik binaları ve terfi / dönüş boru hatları inşaat teknik şartnamesinde tariflenen işler, denizden su alma ve verme sistemi dahilindeki deşarj havuzu inşaatı ve deniz içi boruların döşenmesi teknik şartnamesi, karadaki boruların montaj teknik şartnamesi ile tariflenen işlerin müteahhit tarafından yapılmasıdır.” şeklinde düzenlenmiştir.
Dosyadaki tüm bilgi ve belgeler ve temyiz eden davalı Şirket ile davalı ... Taah. ve Tic. Ltd. Şti. arasında yapılan sözleşme ile ekleri nazara alındığında, taraflar arasında belirli bir işin yapılıp teslim edilmesine ilişkin anahtar teslim işi konu alan bir eser sözleşmesi bulunduğu, davalı ...Ş. ile diğer davalı ... Taah. ve Tic. Ltd. Şti. arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlık konusu işçilik alacaklarından sorumluluğu bulunmadığı anlaşılan davalı ...Ş. aleyhine açılan davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken asıl işveren olarak kabulü ile davacının taleplerinden sorumlu tutulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeple BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 23.06.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.