MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Galle Fazlasına Müstehak Vakıf Evladı Olduğunun Tespiti İstemli

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonucunda Mahkemece verilen davanın reddine dair kararın bir kısım davacılar vekili ve davacı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine (Kapatılan) Yargıtay 18. Hukuk Dairesinin 09.06.2015 tarihli ve 2015/1332 Esas, 2015/9843 Karar sayılı ilamı ile bozulmasına karar verilmişti. Davalılardan mülhak Vakıf vekili tarafından süresinde kararın düzeltilmesi istenmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:
KARAR
Asıl ve birleşen dosya dava dilekçelerinde, davacıların ..."da kurulu Mülhak ... Vakfı"nın galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduklarının tespiti istenmiştir.
Mahkemece, davacıların dayandığı ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1968/779 Esas ve 1968/1213 Karar sayılı ilamın, yargılamanın yenilenmesi sonucu ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/49 Esas ve 2012/206 Karar sayılı ilamı ile ortadan kaldırılarak davanın reddedildiği, kararın derecattan geçerek kesinleştiği, buna göre davacıların murisleri olduğunu iddia ettikleri ..."nin veya diğer derecedeki evlatları ile vakıf kurucusu ... arasında kan bağına dayanan soybağı bulunmadığı, davacıların iddialarını kanıtlayamadıkları gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Davanın reddine dair verilen kararın davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesinin 09.06.2015 tarihli ve 2015/1332 Esas, 2015/9843 Karar sayılı ilamı ile davada sadece ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 16.12.1968 tarih ve 1968/779-1213 sayılı kararına dayanılmadığı da gözetilerek dava konusu vakıftan galle alan evlat listesi ve dayanakları evrakın Vakıflar Genel Müdürlüğünden, davacılara ait gidebildiği kadar üst soylarını gösterir nüfus kayıtlarının ilgili nüfus müdürlüğünden getirtilip, taraflarca gösterilen diğer bütün deliller toplanıp gerektiğinde uzman bilirkişi heyetinden konu ile ilgili rapor alınıp dosyadaki soy ağacı çizelgesi, nüfus kayıtları ve veraset ilamlarının birlikte değerlendirilmesi, oluşacak sonuç doğrultusunda bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile davanın reddine karar verildiği gerekçesi ile mahkeme kararının bozulmasına dair kararının davalı Mülhak Vakıf vekili tarafından düzeltilmesi istenildiğinden dosya yeniden incelenmiştir.
Dava, vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
5737 sayılı Vakıflar Yasasının 3. maddesine göre mazbut vakıflar, bu kanun uyarınca Genel Müdürlükçe (...) yönetilecek ve temsil edilecek vakıflar ile mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisinin yürürlük tarihinden önce kurulmuş ve 2762 sayılı Vakıflar Kanunu gereğince Vakıflar Genel Müdürlüğünce yönetilen vakıflar olarak tanımlanmıştır.
Vakıflar Kanunu ve Vakıflar Yönetmeliğine göre, galle fazlası evlada şart kılınan mazbut ve mülhak vakıflarda vakfedenin soyundan gelen ve bu nedenle vakfın gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, vakıflarda evladiye davaları, vakıf evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir. Belirtmek gerekir ki vakıf evladı kavramı daha çok, vakfedenin çocukları ya da alt soyundan gelenler için kullanılan bir kavram olup, vakfedenin akrabaları ya da vakıftan yararlanan ismi ile belirtilmiş kişileri kapsamamaktadır.
Vakfın geliri üzerinde hak sahibi olduğuna ilişkin davayı, vakfiye uyarınca galleden yararlanma hakkı olan, yani vakfeden ile soy bağı olan ya da soy bağı olmasa bile galleden kendisine pay özgülenen diğer kişiler açabilir.
Galle fazlası evlada şart kılınan vakıflarda galle fazlasının alınabilmesi için açılan davada öncelikle vakfeden ile soybağının ispatlanması, sonra da vakfiyede öngörülen şartların gerçekleşmesi gerekir. Yani bu tür davalarda incelenecek ilk husus; davacılar ile vakfeden arasında iddia edildiği üzere kan bağı yolu ile soybağı mevcut olup olmadığı, eğer soybağı kurulabiliyorsa ikinci aşamada vakfiyelerde galle fazlası için öngörülen şartların somut olayda davacılar yönünden gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılması olacaktır.
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden; bir kısım davacıların üst soyu ... ile vakfeden arasındaki soybağı, ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 16.12.1968 tarih ve 1968/779-1213 sayılı ilamı ile kurulduğu ve adı geçenin dava konusu vakfın galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespitine karar verilmiş, açılan yargılamanın iadesi davasında ise ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/49 Esas ve 2012/206 Karar sayılı ilamı ile ..."nin annesi ..."nin baba ismi ... olmayıp ... olduğu, ..."nin babasının ismi ... olarak kabul edilse dahi vakıf kurucusu ..."nin ... isimli oğlu olmayıp, var olan oğlu ..."nin de ... isminde bir çocuğu bulunmadığı, kaldı ki; vakıf kurucusu ......"nin... isimli çocuğu mevcut olup buna ilişkin sicil kayıtlarına göre de ... isminde bir kızı bulunmadığı, ...isimli bir kızı bulunduğu, dolayısıyla davacı ..."nın kök murisi olan ... ile vakıf kurucusu ...... veya bunun mirasçıları arasında herhangi bir bağ bulunmadığı gerekçesi ile 16.12.1968 tarihli ve 1968/779-1213 sayılı ilam ortadan kaldırılarak davanın reddedildiği, dolayısı ile artık davacıların ortak üst soyu olan ... Hanım kızı ... ile vakfeden arasında kurulmuş olan soy bağının ortadan kalktığı anlaşılmaktadır.
Karar düzeltmeye konu (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesinin bozma ilamı ile bozma ilamında bahsi geçen Hukuk Genel Kurulunun 09.10.2002 tarihli ve 2002/757 Esas, 2002/800 Karar sayılı ilamına konu uyuşmazlık, ... kızı ..."nin alt soyu olmadığı dolayısı ile ..."nin ..., ... ve ...adında çocukları olmadığı iddiasına dayalı veraset ilamının iptali istemi olduğu, diğer ilamlarında yine ... kızı ..."nin üst soyu ile değil alt soyu ile ilgili olduğu ve vakıf kurucusu ...... ile soy bağı kurulmasına elverişli ilamlar olmadıkları bu defa yapılan inceleme ile anlaşılmakla mahkemenin bu yöne işaret eden kararının onanması gerektiği anlaşıldığından bozma ilamının kaldırılarak hükmün onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı Vakıf vekilinin karar düzeltme itirazlarının kabulü ile (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesinin 09.06.2015 tarihli ve 2015/1332 Esas, 2015/9843 Karar sayılı bozma ilamının KALDIRILMASINA, yeniden yapılan inceleme, dosya içeriği, toplanan deliller, usul ve yasaya uygun yerel mahkeme hükmünün açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK"nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK"un 428. maddesi uyarınca ONANMASINA, HUMK"un 442. maddesi gereğince aynı mahkeme ilamı ile ilgili bir defadan fazla karar düzeltme isteğinde bulunulamayacağından ilama karşı karar düzeltme yolu kapalı bulunduğuna, peşin harcın istek halinde karar düzeltme isteyen davalı Vakfa iadesine, 44,40 TL onama harcının davacı ... ve arkadaşlarından, 44,40 TL onama harcının da davacı ..."den alınmasına, 26.02.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.