MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; davacının alacaklarının ödenmediğini öne sürerek hafta tatili, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil, yıllık ücretli izin ve harcırah alacağının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlara göre ve bilirkişi raporu doğrultusunda ulusal bayram ve genel tatil ücreti ile yıllık ücretli izin alacağının kabulüne, diğer alacak taleplerinin reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1.Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2.Taraflar arasında davacı işçinin fazla çalışma yapıp yapmadığı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Davacının davalı işyerinde ... ilçesi ve civarına ( ..., ...) ... vs gibi tüketim maddesi dağıtım elemanı olarak sabit asgari ücret ve prim usulü çalıştığı taraf tanıkları anlatımları ile sabittir. Mahkemece, davacının fazla çalışma yaptığında karşılığının prim olarak ödendiği gerekçesi ile fazla çalışma ücreti alacağının reddine karar verilmiştir. Ne var ki; varılan sonuç yapılan işin niteliğine ve dosya kapsamına uygun değildir.
Prim, çalışanı özendirici ve ödüllendirici bir ücret ödemesi olup işverence işçiye garanti edilmiş bir temel ücretin üzerine belirli bir usule bağlı olarak ödenen ek bir ücrettir. İşverenin istek ve değerlendirmesine bağlı olabileceği gibi, sözleşme gereği olarak da verilebilir. Fazla mesai ise kural olarak 4857 sayılı İş Kanunu’na göre, kanunda yazılı şartlar çerçevesinde, haftalık 45 saati aşan çalışmalardır. İşçi fazla mesai yapsın yapmasın prim ödemesi var ise bu ek ücrete hak kazanır. Kısaca primin fazla mesai ücretinden mahsubu olanaklı değildir. Ancak ister gezerek, isterse işyerinde çalışsın işçinin mesaisi artıkça prim alacağı artacağından, fazla mesai alacağının hesaplanmasında yapılması gereken, aylık sabit ücret kısmının 1,5 çarpanı ile prim miktarının ise 0,5 çarpanı ile çarpılarak sonuca ulaşılmasıdır.
Davacı tarafça yapılan işin niteliği, dosya içeriği ve taraf tanık anlatımlarının birlikte değerlendirilmesinden; davacının normal mesaisinin 8.30-19.00 arası haftanın altı günü olduğu, buna göre bir saat ara dinlenme ile haftada 12 saat fazla çalışma yaptığı; ancak Mayıs-Ekim ayları arasında çalışmanın 8.30-21.00 arası haftanın altı günü sürdüğü, 1.5 saat ara dinlenme ile haftada 21 saat fazla çalışma yaptığı sonucuna varılmaktadır. Öte yandan, davalı işverence sunulan 2011/1 ve 2012 Eylül arası işyeri kayıtlarına göre yedi gün çalışma yapılan haftalarda, çalışılan hafta tatili günü için yasal ara dinlenme süresi ve hafta tatili alacağı olarak hesaplanacak 7.5 saat düşüldükten sonra kalan çalışma süresinin de fazla çalışma hesabına dahil edilmesi gerektiği de anlaşılmaktadır.
Davacının yapmış olduğu tahsilatın %1.5 ini prim olarak aldığı tanık beyanlarından çıkmakta ise de, davacının ne kadar tahsilat yaptığı ve primin ne kadara tekabül ettiği belli değildir. Tanık beyanlarına göre prim ödemeleri elden yapılmıştır.
Bu durumda, Mahkemece, gerekirse tanıklar yeniden dinlenilerek davacıya ödenen prim miktarı belirlenmeli, fazla çalışma süresi de belirtilen şekilde hesaplandıktan sonra aylık sabit ücret kısmının 1,5 çarpanı ile prim miktarının ise 0,5 çarpanı ile çarpılarak fazla çalışma alacağı hesaplanmalıdır.
Bu husus gözetilmeden karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
3- Taraflar arasında davacının hafta tatili gününde çalışıp çalışmadığı ayrı bir uyuşmazlık konusudur. Dosyada aldırılan bilirkişi raporunda,davalı işverence sunulan 2011/1 ve 2012 Eylül arası işyeri kayıtlarına göre davacının çalıştığı belirlenen hafta tatili günleri için hesaplama yapılmış olup mahkemece bu hesaplamaya itibar edilip kayıtlara göre hesaplama yapıldığından hesaplanan miktarın takdiri indirimsiz hüküm altına alınması gerekirken yanılgılı değerlendirme ve yazılı gerekçe ile hafta tatili talebinin reddedilmesi de isabetli olmamıştır.
4- Ulusal bayram ve genel tatil ücret alacağı olup olmadığı ve miktarı da bir diğer uyuşmazlık konusudur.
Dosyada aldırılan bilirkişi raporunda, davalı işverence sunulan 2011/1 ve 2012/9. ayları arası işyeri kayıtlarına göre davacının çalıştığı belirlenen ulusal bayram ve genel tatil günleri için hesaplama yapılmış olup hesaplama kayıtlara göre yapıldığından bu dönem için alacağın takdiri indirim yapılmadan hüküm altına alınması gerekirken yanılgılı değerlendirme ile işyeri kayıtlarına göre hesaplanan bu dönemden takdiri indirim yapılması doğru olmamıştır.
Ayrıca, yapılan işin niteliği, tanık anlatımları ve dosya kapsamından davacının işveren tarafından kayıt sunulan dönem dışında da hesaplama döneminde; dini bayramların ilk günü haricinde çalıştığı sonucuna varılmaktadır. Bu nedenle kayıt sunulmayan dönem bakımından da davacının dini bayramların ilk günü haricinde çalıştığı kabul edilmeli ancak tanık beyanları ile ispatlanan bu dönem için hesaplanacak alacak hakkın özünü zedelemeyecek oranda bir takdiri indirim ile hüküm altına alınmalıdır.
Mahkemece belirtilen hususlar gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 15.11.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.