Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/4818 Esas 2022/6230 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi
.
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki şikayetçiler tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
1)Asıl dosya (2020/348 Esas) yönünden şikayetçi vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 5311 Sayılı Kanun ile değişik İİK'nin 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 Sayılı HMK'nin 370. maddeleri uyarınca ONANMASINA,
2)Birleşen dosya (2020/349 Esas) yönünden temyiz itirazlarının incelenmesinde ise;
Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;
Alacaklı tarafından başlatılan ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı icra takibinde, şikayetçi 3. kişinin sair fesih nedenleriyle 425 Ada 2 Parsel numaralı taşınmaza ilişkin ihalenin feshi istemi ile icra mahkemesine başvurduğu, İlk Derece Mahkemesince, şikayetin reddi ile para cezasına hükmedildiği, karara karşı şikayetçi tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf talebinin esastan reddine karar verildiği, kararın şikayetçi tarafından temyiz edildiği görülmektedir.
İİK'nun 134. maddesinin 2. fıkrasında; "İhalenin feshini, Borçlar Kanunu'nun 226. maddesinde yazılı sebepler de dahil olmak üzere, yalnız satış isteyen alacaklı, borçlu, tapu sicilindeki ilgililer ve pey sürmek suretiyle ihaleye iştirak edenlerin" isteyebileceği hususu düzenlendikten sonra, aynı madde ayrıca "...talebin reddine karar verilmesi halinde icra mahkemesi davacıyı feshi istenilen ihale bedelinin yüzde onuna kadar para cezasına mahkum eder. Ancak işin esasına girilmemesi nedeniyle talebin reddi halinde para cezasına hükmolunamaz" hükmüne yer verilmiştir. Anılan hükme göre "tapu sicilindeki ilgililer" de

hukuki yararları olmak kaydı ile ihalenin feshi şikâyetinde bulunabilirler. Ancak tapu sicilindeki ilgililerden tapu sicil kaydında yazılı olan ve tapu sicil kaydının incelenmesi ile görülebilen kişiler anlaşılmalıdır. Tapu sicilindeki ilgililere örnek olarak ipotek alacaklıları, irtifak hakkı sahipleri, haciz alacaklıları, paylı mülkiyet satışında taşınmazın diğer paydaşları, tapu siciline şerh verilmiş ön alım, alım ve geri alım hakkı sahipleri ile tapu siciline şerh verilmiş olan taşınmaz satış vaadi alacaklısı cebri satışı da önleyecek şekilde lehine ihtiyati tedbir kararı almış olan kişiler verilebilir. "Tapu sicilindeki ilgililer" kapsamına tapu sicilinde tescil edilmemiş mülkiyet veya sınırlı ayni hak sahipleri girmez ve yorum yolu ile de tapu sicilindeki ilgililer kavramı genişletilemez.
Somut olayda, ... 10.İcra Dairesi’nin 2016/2881 Esas sayılı icra takip dosyası ile alacaklı banka tarafından kredi sözleşmesinin asıl borçluları ... İnş. Malz…Ltd.Şti, ... Beton…A.Ş. , ... Demir Çelik..A.,Ş. ile ipotekli taşınmaz maliki S.S. ... Toplu Konut ... Koop. aleyhine ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı icra takibi başlatıldığı, Küçükçekmece 1.İcra Müdürlüğü’nün 2016/2100 Talimat sayılı dosyası ile şikayete konu taşınmazın satışı yoluna gidildiği ve şikayetin ipotekli taşınmaz maliki S.S. ... Toplu Konut ... Koop. adına kayıtlı taşınmaza ilişkin olduğu; şikayetçinin kredi sözleşmesinin asıl borçlusu , ipotek vereni olmayıp, sadece ipotek verilen-ihaleye konu taşınmaza ilişkin tapu iptal ve tescil davasında davacı olarak davada yer aldığı, tapu sicilindeki ilgili veya ihaleye pey süren kişi de olmadığı görülmektedir.
Yukarıda yazılı maddede, ihalenin feshini isteyebilecek ilgililer sınırlı olarak sayılmıştır. Şikayetçinin, ipotek verilen-ihaleye konu taşınmaza ilişkin tapu iptal ve tescil davasında davacı olması, ihalenin feshini talep hakkı vermez. Bu durumda şikayetçinin ihalenin feshini talep etmesinde aktif husumet ehliyetinin bulunmadığının kabulü gerekir.
6100 sayılı HMK'nun 114/1-d maddesi uyarınca, aktif husumet ehliyeti bulunmayan şikayetçinin açtığı davada dava şartı gerçekleşmediğinden, bu hususun her aşamada kamu düzeni nedeniyle re'sen değerlendirilmesi gerekmektedir. Dava şartı, davanın açılmasından hükmün verilmesine kadar var olmalıdır.
O halde, İlk Derece Mahkemesince, ihalenin feshi talebinin, şikayetçi .... ... ... Konut ... Kooperatifi yönünden aktif husumet yokluğundan reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile esastan reddi doğru değil ise de sonuçta istem reddedildiğinden bu husus bozma nedeni yapılmamıştır.
Ancak istemin, İİK.nun 134/2. maddesi uyarınca şikayetçinin aktif husumet ehliyetinin bulunmaması nedeniyle reddi halinde işin esasına girilmemiş olacağından, aynı maddenin 2. fıkrası uyarınca şikayetçi aleyhine para cezasına hükmedilemeyeceğinden mahkemece şikayetçinin para cezasına mahkum edilmesi isabetsiz ise de; anılan yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını zorunlu kılmadığından mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekmiştir.
SONUÇ : Şikayetçi .... ... ... Konut ... Kooperatifi’nin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesinin 24/01/2022 tarih, 2021/3481 E. - 2022/149 K. sayılı kararının, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddeleri uyarınca (KALDIRILMASINA), Küçükçekmeci 1. İcra Hukuk Mahkemesinin 18/08/2020 tarih, 2020/348 E. - 2021/251 K. sayılı kararının hüküm bölümünün para cezasına ilişkin “2”. satırında yer alan “Davacıların davaya konu ihale bedelinin %10’u oranında para cezasına mahkumiyetine ” cümlesinin tamamen silinerek karar metninden çıkartılmasına, yerine;, “Esas dava davacısı S.S. ... Toplu Konut ... Kooperatifi’nin davaya konu ihale bedelinin %10’u oranında para cezasına mahkumiyetine ” cümlesinin yazılmasına,
kararın düzeltilmiş bu şekliyle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 370/2. maddesi uyarınca (ONANMASINA), harç alınmasına yer olmadığına, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 24.05.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.