21. Hukuk Dairesi 2015/9022 E. , 2015/12407 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, sigorta başlangıç tarihinin... sigortasına giriş tarihi olan 08/08/1991 olduğunun tespitine, emekli olmak için borçlanmasının 4/a üzerinden yapılmasına ve Kurum tarafından yapılan borçlanma işleminin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, davacının..."da rant sigortasına girdiği 08.08.1991 tarihinin ülkemizde sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabulü, emekli olmasına yetecek borçlanması gereken gün sayısının tespiti,borçlanmanın 5510 SY nın 4/1-a maddesi kapsamında yapılması gerektiğinin tespiti ile aksine kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacının başlangıç tarihinin 08.08.1991 olarak tespitine yönelik isteminin borçlanma yapıp ödemede bulunmamış olması ,borçlanmanın 5510 SY 4/1-a maddesi kapsamında yapılması talebinin ..."de herhangi bir ... kurumuna tabi çalışması bulunmadığı gerekçesiyle reddedildiği belirtilerek davanın reddine karar verilmiştir.
5510 sayılı Kanun"un 38.maddesine göre malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarının uygulanmasında dikkate alınacak sigortalılık süresinin başlangıcı; sigortalının, 5417, 6900, 506, 1479, 2925, 2926, 5434 sayılı Kanunlar ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıklara veya 5510 sayılı Kanuna tâbi olarak malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olarak ilk defa kapsama girdiği tarih olarak kabul edilir. Uluslararası ... sözleşmeleri hükümleri saklıdır.
Bu Kanunun uygulanmasında 18 yaşından önce malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tâbi olanların sigortalılık süresi, 18 yaşını doldurdukları tarihte başlamış kabul edilir. Bu tarihten önceki süreler için ödenen malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri, prim ödeme gün sayılarının hesabına dahil edilir.
3201 sayılı Kanun"un 17.04.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanun ile değişik 5.maddesinin son fıkrasında ".... güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerdeki hizmetlerini, bu Kanuna göre borçlananların, sözleşme yapılan ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınmaz." hükmü yer almakta ve 6552 sayılı Kanun"un 29.maddesi ile 3201 sayılı Kanun"un 5.maddesinin beşinci fıkrasına eklenen cümle ile “Ancak, uluslararası ... sözleşmelerinde ...sigortasına girişinden önce âkit ülke sigortasına girdiği tarihin ...sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların âkit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilir.” düzenlemesi yapılmış ise
- de Anayasa"nın 90.maddesi uyarınca yöntemine göre yürürlüğe girmiş uluslararası sözleşme hükümleri 3201 sayılı Kanunun 5.maddesinden önce uygulanma önceliğine sahip olduğundan ülkemiz ile ... sözleşmesi bulunan ülkelerde ilk defa çalışmaya başlanılan tarihin ülkemizde sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabul edilebilmesi için 3201 sayılı Yasa kapsamında borçlanma talebinde bulunulması veya kısmen de olsa borçlanma bedelinin ödenmesi zorunlu değildir.
Uluslararası sözleşmelere konulan bu yöndeki hükümlerin amacı; yurt dışında çalışan ... vatandaşlarının ülkemize dönmesi halinde uzun vadeli sigorta kollarından sağlanan haklar yönünden önem arz eden sigortalılık başlangıç tarihinin belirlenmesinde ülkemizde çalışan sigortalılar ile aynı koşullara tabi tutmak olup bu hüküm 3201 sayılı Yasa"da yer alan yur tdışı borçlanma hükümlerinden bağımsız bir sosyal güvence olduğundan uygulanması için borçlanma koşulu da aranmaz.
Yurt dışında çalışan ...vatandaşlarının yurt dışında geçen hizmetlerinin borçlandırılarak ülkemiz ... mevzuatına malullük, yaşlılık ve ölüm (uzun vadeli sigorta kolları) hallerinde...’de geçmiş hizmet gibi değerlendirilmesini sağlamak amacıyla yürürlüğe giren 30.05.1978 tarih ve 2147 sayılı Kanun ile 08.05.1985 tarih ve 3201 sayılı Kanun"ların kendilerinden önce yürürlüğe giren uluslararası sözleşmeler ile yabancı bir ülkede çalışan ...vatandaşlarına tanınan ... haklarını koşula bağlaması, ortadan kaldırması veya sınırlaması da Anayasa"nın 90.maddesinin açık hükmü karşısında mümkün değildir.
3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan ...Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin... Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun"un 5.maddesine 17.04.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanun"un 79.maddesi ile eklenen (yürürlük tarihi 08.05.2008) 4.fıkraya göre "Yurtdışı hizmet borçlanmasına ait süreler 5510 sayılı ..ve ... Sigortası Kanununa göre hangi sigortalılık haline göre geçmiş sayılacağının belirlenmesinde; ..."de sigortalılıkları varsa borçlanma talep tarihindeki en son sigortalılık haline göre, sigortalılıkları yoksa aynı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edilir."
Dosyadaki kayıt ve belgelere göre, 08.08.1973 doğumlu davacı ...vatandaşı olup,20.09.1991 tarihinden itibaren yurt dışında Analık/gebelik koruması ile sigorta kapsamına alınmıştır. 25.08.1990 tarihinden itibaren..."da ikamet etmektedir. ..."de 04.05.2013- 17.05.2013 tarihleri arasında 5510 sayılı Kanun"un 4/1-(a) bendi kapsamında sigortalılığı bulunmaktadır. Davacı, 29.05.2013 tarihinde yurt dışı hizmetlerini borçlanma talebinde bulunmuştur. Borçlanma talebi kurumca 4/a kapsamında kabul edilerek borç tahakkuk cetveli düzenlenmiştir. 31.10.2013 tarih ve 16170912 numaralı Kurum cevabında ise, davacının ..."da ilk defa çalışmaya başladığı tarihin ..."de ilk defa işe giriş tarihi olarak kabul edilmeyeceği ve 5510 SK. 4 md. 1. fıkranın a bendine göre borçlanma işleminin gerçekleştirilemeyeceğinin bildirildiği görülmektedir.
Somut olayda , 20.09.1991 tarihinin ülkemizde sigortalılık başlangıç tarihi olarak tespitine karar verilmesi gerekirken 3201 sayılı Yasa kapsamında prim ödemesi bulunmadığı gerekçesiyle istemin reddine karar verilmesi ve davacının borçlanma talebinden önce 5510 sayılı Kanun"un 4/1-(a) bendi kapsamında sigortalılığı bulunduğu ,kurumun da davacının borçlanma başvurusu üzerine borçlanma talebini 4/1-a maddesi kapsamında değerlendirdiğinin dikkate alınmaması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 01.06.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.