MAHKEMESİ : Tire 1. Asliye Hukuk Mahkemesi (Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)
TARİHİ : 23/05/2013
NUMARASI : 2011/315-2013/308

Taraflar arasındaki kooperatif üyeliğinden ihraç kararının iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hüküm davalı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmiştir.
Temyize konu karar niteliği gereği duruşmaya tâbi olmadığından duruşma isteminin reddiyle incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

-KARAR-

Davacı vekili, davalı kooperatifin üyesi olan müvekkilinin haksız ve yersiz iddialar ile yönetim kurulu kararı gereğince üyelik haklarının düşürüldüğünden bahisle ihtarname tebliğ edildiğini, kooperatifin ortaklıktan çıkarma kararının anasözleşmeye, gerçek duruma ve yazılı belgelere aykırı olduğunu, anasözleşmenin 14. maddesinde ileri sürülen sebeplerin hiçbirinin ihtarname kapsamında sayılan iddialardan olmadığını, anasözleşmede açıkça gösterilmeyen sebeplerle ortaklıktan çıkarılamayacağını, dava dışı bir kısım üyeler hakkında da aynı durumlar mevcut olduğu halde sadece davacı ile bir başka üye hakkında işbu kararın verilmesinin kötüniyetli olduğunu, kooperatif yönetiminin son bir yıl boyunca kendi yönetimini desteklemeyen kişilere bilinçli ve sistemli şekilde iş vermediğini veya işinin azalması için birtakım haksız işlemlerde bulunduğunu ileri sürerek, müvekkilinin ortaklıktan çıkarılmasına ilişkin kararın iptalini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacının kooperatifle iştigal konusu aynı olan bir şirket kurup, müvekkil kooperatifin iş çevresinden taşıma işi ve ticareti yaptığını, anasözleşmede belirtilen aynı amaçlı başka bir taşıyıcılar kooperatifine ortak olmamak şartını ihlâl ettiğini, ortaklık koşullarını kaybettiğini, kooperatifin yıllarca taşıma işini üstlendiği firmaların taşıma işini üstlenerek kooperatif anasözleşmesinin 48. ve diğer maddelerini ihlâl ettiğini, davacının adına kayıtlı araca iş verildiği halde işe gidilmediğini, kararın usul ve yasaya uygun olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, dosya kapsamı ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; kooperatifin yıllardır taşımacılığını yaptığı M... Kağıt fabrikası yetkililerinin kooperatif olarak değil şirket kurularak ihaleye katılmalarını istemesi üzerine genel kurulda şirket kurulmasına karar verildiği, yönetim kurulu üyelerince L... Taşımacılık Petrol Tic. A.Ş."nin kurulduğu, şirketin bir ay sonra faaliyetine son verdiği, davacının şirkete kooperatif genel kurul kararına göre ortak olduğu, kooperatif yönetim kurulu üyelerinin genel kurul kararlarını uygulamak zorunda olduğu, ayrıca davacının taşımacılık yapacak şirketin denetleme kurulu üyesi olmasının çıkarma nedeni olamayacağı, davacının Ö... Ltd. Şti."ni kurduğu ve haksız rekabette bulunduğu iddiasına dair somut bir delil sunulamadığı, çıkarma kararının hukuki bir dayanağının olmadığı gerekçesiyle, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Dairemizin yerleşik uygulamasına göre, anasözleşmelerinde kooperatife ortak olabilmek için gereken nitelik ve şartların kaybedilmesi durumunun, çıkarma sebebi olarak düzenlendiği kooperatiflerde bu nitelik ve şartların kaybı hemen üyenin ortaklık sıfatını yitirmesi sonucunu doğuracak bir neden olarak kabul edilemez. Anasözleşmede ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nda anılan ortaklık koşulunu kaybedenler için ihraç öncesinde ihtar gönderilmesi öngörülmemiş ise de, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 27. maddesinde parasal yükümlülükleri için ihraç öncesinde aranan uygun süre verilmesi koşulunun da, kıyasen uygulanması gerekir. Bu uygulamanın YHGK"nın 27.04.2010 tarih ve 16-149 E., 212 K. sayılı ilamında da açıklandığı üzere, hayatın olağan akışına, iyiniyet kurallarına ve kooperatifin amacına uygun olduğunun kabulü gerekir.
Bu durumda, ortağa kaybedilen ortak olma nitelik ve şartları anlaşılabilir bir şekilde açıklanarak, eksikliğin giderilmesi için öncelikle uygun süreyi içerir bir ihtar yapılması, bu süreye rağmen eksikliklerin tamamlanmaması halinde ihraç karar verilmesi gerekirken, ihtar yapılmaksızın ihraç kararı verilmesi TMK"nın 2. maddesindeki dürüstlük kuralına aykırılık teşkil eder.
Somut olayda, davacının, anasözleşmenin 10. maddesinin 6 numaralı bendinde “ aynı amaçlı başka bir taşıyıcılar kooperatifine ortak olmamak” ve aynı maddenin 4 numaralı bendinde “taşıma komisyonculuğu yapmamak” şeklinde sayılan ortaklık şartlarını ihlâl ettiği gerekçesiyle, anasözleşmenin 14/1. maddesi uyarınca yönetim kurulu kararıyla ihraç edildiği ve öncesinde ihtarname tebliğ edilmediği anlaşılmaktadır. Mahkemece, yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda davacıya ortaklık koşullarının kaybedilmesi sonucunu doğuracak aynı amaçlı başka bir taşıyıcılar kooperatifine olan ortaklığına ve taşıma komisyonculuğu faaliyetine son vermesi için ihtarname çekilerek uygun bir süre verilmeden ihraç kararı verilemeyeceği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, önce şekli inceleme yapılıp, gerek kalırsa ihtarname içeriğindeki hususların incelenmesi aşamasına geçilmesi gerektiği gözetilmeden, doğrudan ihtarname içeriğinin incelenmesine geçilmesi isabetsiz ise de, sonucu itibariyle doğru olan kararın HUMK"nın 438/son maddesi gereğince, gerekçesi değiştirilmek suretiyle onanması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile hükmün gerekçesi değiştirilmek suretiyle ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edenden alınmasına, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 19.03.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.