21. Hukuk Dairesi 2019/508 E. , 2020/19 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : İş Mahkemesi
A)Davacı İstemi;
Dava, davacının 01/09/2000-15/07/2015 tarihleri arasında davalı işyerinde geçen hizmetinin tespiti istemine ilişkindir.
B)Davalı Cevabı;
Davalı vekili, davacının, davalı işverene ait işyerinde düzenli bir çalışması olmadığını, birkaç yıl ara sıra gelip yardımlarda bulunduğunu ve 2015 yılı Temmuz ayından itibaren hiç gelmediğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
SGK vekili davanın reddini istemiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Kararı ve Gerekçesi ;
İlk Derece Mahkemesince , dosyaya sunulan 22/02/2017 tarihli protokol ve duruşma esnasındaki imzalı beyanlar ile davacının 01/09/2000-30/09/2008 tarihleri arasında davalı şirkete ait işyerinde kesintisiz çalıştığının ikrar edildiği, davalı tanıklarının beyanlarının da bu doğrultuda olduğu, davacı tanıklarının beyanları ve davalı şirketin cevap dilekçesindeki beyanları ile de davacının 30/09/2008 tarihinden sonra da davalı şirkete ait işyerinde çalıştığına mahkemece kanaat getirildiği gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Kararı ve Gerekçesi;
Bölge Adliye Mahkemesince, davacının yaşı ve buna bağlı sağlık sorunları nedeni ile Kurum müfettişi tarafından yapılan denetim saatinde işyerinde bulunmamasının aleyhine yorumlanamayacağı, aksine kayıt dışı işçi çalıştırılmasına ilişkin tespitin davacı lehine yorumlanması gerektiği, davalı vekilinin davacının 2015 yılı Temmuz ayından itibaren işyerine gelmediğine ilişkin yazılı beyanı ve tanık beyanları ile çalışma olgusunun doğrulandığı gerekçesi ile davalı vekili ile feri müdahil vekilinin, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
E)Temyiz;
SGK vekili, 17-18 yıl gibi uzun bir dönemde tanık beyanlarının yazılı delillerle desteklenmesinin gerekli olduğunu belirterek kararı temyiz etmiştir.
Davalı işveren, SGK müfettişinin 11/04/2013 tarihinde yaptığı denetimde davacıya çalışanlar arasında rastlanmadığını,tanık beyanlarından işyerinde kesintisiz çalışmadığının ve 2000-2008 arası çalıştığının açık olduğunu, protokol ile de bu tarih aralığında çalıştığının davacının kabulünde olduğunu belirterek temyiz etmiştir.
F)Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe ;
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/8. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden;davacının davalıya ait fırında katmerci olarak çalıştığını beyan ettiği ,davalı işyerinden veya talep edilen dönemde başka işyerinden kuruma bildirilen hizmeti bulunmadığı, 22/02/2017 tarihinde davacı, davalı ve vekillerinin katılımı ile imzalanan protokol başlıklı belgede, davalı işveren tarafından davacının 01/09/2000- 30/09/2008 tarihleri arasında çalıştığının kabul edildiğinin belirtildiği, davalı şirkete ait "... Mah. Özdemir Cad. No:...Şehitkamil/... (...) adresinde, 11/04/2013 tarihinde sabah 9.30 da kurum müfettişi tarafından denetim yapıldığı, yapılan denetim sonucu düzenlenen rapor ile davalı işyerinde 2 işçinin sigortasız çalıştığının tespit edildiği, sigortasız çalıştığı tespit edilen çalışanlar arasında davacının ismine rastlanılmadığı,mahkemece bir kısım bordro tanıklarının ve komşu işyeri tanıklarının tespit edilerek dinlendiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, tespite karar verilen dönemin oldukça uzun bir süreye ilişkin olduğu, davacının özellikle 2008 yılından sonra çalışmaya devam edip etmediği konusunda tanık beyanları arasındaki çelişkinin giderilemediği, mahkemece karar altına alınan şekilde çalışmanın kanıtlanamadığı anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş, davacının çalıştığını iddia ettiği ... ve ... sicil numaralı merkez ve şube işyerlerinin ihtilaflı döneme ilişkin dönem bordrolarında kayıtlı ve tarafsız başka tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, böylece tanık beyanları arasındaki çelişkiyi gidermek, davacının çalışmasının kesintili olup olmadığı,ara verip vermediği konularını araştırmak, bordolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
O halde, davalı ile fer"i müdahil Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına, ilk derece mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
G)Sonuç :Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca KALDIRILMASINA, ilk derece mahkemesi kararının BOZULMASINA, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 13/01/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.