MAHKEMESİ : Bucak 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 19/02/2013
NUMARASI : 2005/108-2013/73

Davacı B.. V.. vekili Avukat R. B.. tarafından, davalılar H.. P.. vdl aleyhine 22/02/2005 gününde verilen dilekçe ile tazminat istenmesi üzerine yapılan yargılama sonunda; Mahkemece davalılar H.. P.., Ö.. Y.., Ş.. T.., Ö.. Y.. ve Ö.. A.. yönünden davanın reddine, diğer davalılar M. G.., M.. S.. ve İ.. S.. yönünden kabulüne dair verilen 19/02/2013 günlü kararın Yargıtay’da duruşmalı olarak incelenmesi davalı İ.. S.. vekili ve M. G.. ile M.. S.. vekilleri, duruşmasız olarak incelenmesi de davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle, daha önceden belirlenen 10/06/2014 duruşma günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalılardan M. G.. ve diğeri vekili Avukat M. Ö.. ve davalı asil İ.. S.. ile davalı M.. S.. vekili Avukat R. G.. ve davalı asil Ö.. A.. ile davacı kurum vekili Avukat A. K..geldiler. Diğer davalılar adına gelen olmadı. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra taraflara duruşmanın bittiği bildirildi. Dosyanın görüşülmesine geçildi. Tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davacının tüm, davalılar M. G.., M.. S.. ve İ.. S.."in aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.
2-Davalılar M. G.., M.. S.. ve İ.. S.."in diğer temyiz itirazlarına gelince;
a)Dava, denetim görevinin ihmali nedeniyle sözleşmeye, projeye, fen ve sanat kurallarına aykırı olarak yapılan okul binasındaki gizli ayıp nedeniyle uğranılan maddi zararın ödetilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece, bir kısım davalılar yönünden istemin kabulüne karar verilmiş; hüküm davacı vekili ile davalılar M.G.., M.. S.. ve İ.. S.. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili, 17 derslikli 75. Yıl Çeltikçi İlköğretim Okulu"nun Emanet Komisyonu marifeti ile yaptırılmasının kararlaştırıldığını, 23/08/1993 tarihinde yüklenici firmaya ihalesinin yapıldığını ve 15/05/1997 tarihinde sözleşme imzalandığını, 11/12/1997 tarihinde tasfiye kabul tutanağının düzenlendiğini, okulun eğitim ve öğretime açıldıktan sonra binanın duvar ve kolonlarında çatlaklar meydana gelmesi üzerine can ve mal güvenliği açısından 29/11/2004 tarihinde okulun boşaltılmasına karar verildiğini, zararla ilgili tespit yaptırıldığını, tespit raporunda binanın güçlendirilerek dayanıklı hale getirileceğinin belirlendiğini, tasfiye kabul komisyonu, emanet komisyonu ve kontrol teşkilatı üyeleri olan davalıların denetim görevlerini ihmal nedeniyle güçlendirme bedelinden sorumlu olduklarını belirterek, güçlendirme bedeline ilişkin maddi zararının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini istemiştir.
Davalılar vekili ise, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davaya konu idare zararını oluşturan gizli ayıplı beton ve betonarme imalatların yer aldığı 1-5 nolu hakediş raporlarını emanet komisyonu üyesi sıfatı ile imzalayan davalılar M.. S.. ve İ.. S.."in, kontrol mühendisi olarak imzalayan Mazhar Göcen"in güçlendirme bedelinden sorumlu olduğu, 31/01/2011 tarihli bilirkişi raporuna göre binanın 2007 Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik esaslarına göre yapılacak güçlendirme bedelinin 2010 yılı yapı yaklaşık maliyet bedellerine göre 359.653,00 TL hesap edildiği, ancak davada talep edilen miktarın 260.000,00 TL olduğu gerekçesiyle adı geçen davalılar yönünden dava kabul edilmiştir.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden; Burdur ili Çeltikçi ilçesinde 17 derslikli 75. Yıl Çeltikçi ilköğretim Okulu"nun yapımı için Burdur İl Daimi Encümen"in 14/06/1993 gün ve 228 sayılı kararı ile 2886 sayılı Yasa"nın 81. maddesi gereğince Emanet Komisyonu kurulduğu, okulun yapımının ... İnşaat Turizm Ticaret Sanayi Ltd. Şti."ye ihale edildiği ve bu firma ile 23/09/1993 tarihli sözleşme imzalandığı, bilahare işin Burdur .... Noterliği"nin 15/05/1997 tarih ve 3918 yevmiye numaralı sözleşmesiyle ...Turizm Nakliyat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti."ye devredildiği, Burdur İl Daimi Encümen"in 19/08/1997 gün ve 250 sayılı kararı ile inşaatın tasfiye edilmesine karar verildiği, 03/12/1997 gün ve 2845 sayılı olur ile Tasfiye Komisyonu kurulduğu, 11/12/1997 tarihinde 13/12/1997 tarihinden geçerli olmak üzere tasfiye kabul tutanağının düzenlendiği, okulun eğitim-öğretime açıldığı ve binanın duvar ile kolonlarında çatlakların meydana gelmesi ve çatlakların ciddi olduğunun anlaşılması üzerine okulun 29/11/2004 tarihinde can ve mal güvenliği açısından boşaltılmasına karar verildiği, Bucak Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2004/109 D.İş sayılı dosyası üzerinden bilirkişi incelemesi yaptırıldığı, alınan raporda, projede var olan genleşme derzinin ve betonarme perdelerin yerinde yapılmadığı, zemin kat kirişlerinin bir çoğunda eğilme ve kesme çatlakların ortaya çıktığı, özellikle zemin kattaki beton kalitesinin çok bozuk ve dayanımının çok düşük olduğu, bazı kolonlarda boyuna donatıların korozyona uğradığı, temel betonunda zemin kat betonu gibi kalitesiz ve dayanımının düşük olduğu, binanın bu hali dikkate alınarak kullanıma kapatılması gerektiği, binanın güçlendirilerek dayanıklı hale getirilebileceğinin belirtildiği, binanın 1975 Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik esaslarına uygun olarak projelendirildiği, yüklenicinin 1975 Deprem Yönetmeliği’ne göre projelendirilmesine rağmen inşaatın bir kısmını proje ve yönetmeliğe uygun olarak yapmadığı, gizli ayıbın ve güçlendirme yapılması gerektiğinin 2004 yılında ortaya çıktığı anlaşılmaktadır.
Davacı ile dava dışı yüklenici arasında imzalanan okul binasına ilişkin sözleşmeye konu proje 1975 deprem yönetmeliğine uygun olarak hazırlanmış olduğundan, inşaatın da deprem yönetmeliğinde belirtilen teknik şartlar ve malzemelere uygun biçimde yapılması icap etmektedir. İş sahibi davacının sözleşmenin yapıldığı tarihdeki deprem yönetmeliğine ve projesine göre yapılması gerektiği halde yapılmayan gizli ayıplarla ilgili onarım ve güçlendirme bedellerini istemekte haklıdır. Ancak daha sonra meydana gelen deprem üzerine bu yönetmeliğin yetersiz olduğu anlaşılmakla yeni deprem yönetmelikleri uygulamaya konulmuş, gerek beton kalitesi, gerekse inşaatta kullanılacak malzemeler yönünden farklı kriterler getirilmiş, dolayısıyla inşaat maliyetlerinde sözleşmesine göre artışlar meydana gelmiştir. Bu nedenle inşaatın güçlendirme maliyeti hesap edilirken 2004 yılındaki fiyatların esas alınması, fakat yeniden yapım bedelinin 1975 deprem yönetmeliğindeki kriterler, teknik şartlar, proje ve malzemelerin gözetilmesi gerekmektedir. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporlarında, bu esaslar dikkate alınmadan hesap yapıldığı için varılan sonuç isabetli olmamıştır. Bu nedenle mahkemece bilirkişilerden bu yönde ek rapor alınarak oluşacak sonuca göre karar verilmek üzere hükmün bozulması gerekmiştir.
b)Zarar, malvarlığının zararlandırıcı eylemin işlenmesinden sonraki durumu ile bu eylem gerçekleşmediği takdirde mevcut durumun karşılaştırılması sonucu belirlenir. Zarar tutarından varsa gerekli indirimler yapıldıktan sonra ise tazminat tutarı belirlenir. Bu konu, Borçlar Yasası"nın 43 ve 44. maddelerinde düzenlenmiştir. Bu maddelere göre yargıç, her somut olayda takdir yetkisine dayanarak hak ve adaletin gerektirdiği ölçüde indirim yapabilecektir.
Davaya konu okulun; projesine, sözleşmesine, fen ve sanat kurallarına uygun yapılmamış olması nedeniyle ortaya çıkan gizli ayıbın güçlendirme ile giderilebileceğinin anlaşılması üzerine, davacı iş sahibinin gizli ayıbın giderilmesine ilişkin yükleniciye ihbarda bulunmamasının davacının bölüşük kusuru olduğu gözetilerek BK"nun 43 maddesi gereğince zarardan hakkaniyet uyarınca uygun bir indirim yapılmalıdır. Mahkemece bu yön gözetilmeden davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş ve bu nedenle de kararın bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda (2/a ve b) sayılı bentte gösterilen nedenlerle davalılar M.. G., M.. S.. ve İ.. S.. yararına BOZULMASINA; davacının tüm, davalılar M. G.., M.. S.. ve İ.. S.."in öteki temyiz itirazlarının ilk bentteki nedenlerle reddine ve davalılardan M. G..ve İ.. S.. ile davalı M.. S.. yararına takdir olunan 1.100,00 TL duruşma avukatlık ücretinin davacıya yükletilmesine, temyiz eden davalılardan peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 17/06/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.