21. Hukuk Dairesi 2014/19075 E. , 2015/13909 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, işyerinde kesintisiz çalışmasına rağmen Kuruma eksik bildirilmiş olması nedeniyle çalışmalarının asgari ücret üzerinden tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, davacının davalı işyerinde 2002 yılından 2006 yılına kadar davalı kuruma bildirilen kesintili sigortalı çalışmalarının kesintisiz olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile hükümde yazılı şekilde karar verilmiş ise de bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Davanın 5510 sayılı Yasa"nın 4/I-a bendi kapsamındaki sigortalılara ilişkin olduğu, geçiş hükümlerini içeren aynı Yasanın Geçici 7. maddesi hükmü gözetildiğinde, somut uyuşmazlığın yasal dayanağı 506 sayılı Yasa"nın 79. maddesidir.
506 sayılı Yasa"nın 79/10. maddesinde bu tür hizmet tespit davalarının kanıtlanması yönünden özel bir yöntem öngörülmemiştir. Kimi ayrık durumlar dışında resmi belge veya yazılı delillerin bulunması sigortalı sayılması gereken sürelerin saptanmasında güçlü delil olmaları itibariyle sonuca etkili olurlar. Ne var ki bu tür kanıtların bulunmaması salt, bu nedene dayalı istemin reddine neden olmaz. Somut bilgilere dayanması koşuluyla, bordro tanıkları veya iş ilişkisini bilen veya bilmesi gereken komşu işyerleri kayıtlı çalışanları gibi kişilerin bilgileri ve bunları destekleyen kimi diğer kanıtlarla dahi sonuca gitmek mümkündür. Kamu düzenine dayalı bu tür davalarda hakim, görevi gereği doğrudan soruşturmayı genişleterek sigortalılık koşullarının oluşup oluşmadığını belirlemelidir. Bu yön, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555, 5.2.2003 gün 2003/21-35-64, 15.10.2003 gün 2003/21-634-572, 3.11.2004 gün 2004/21-480-579 ve 2004/21-479-578, 10.11.2004 gün 2004/21-538 ve 1.12.2004 gün 2004/21-629 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davalı ... adına ..l numaralı 01.02.1994- 30.12.2003 tarihleri arasında kanun kapsamında bulunan işyeri işyeri kaydı, davalı ... adına ise... sicil numaralı 01.09.2004- 30.06.2006 tarihleri arasında kanun kapsamında bulunan işyeri kaydı olduğu, her iki işyeri adresinin farklı olduğu, dönem bordrolarının getirtildiği, davacının ihtilaflı dönemde 05.06.2002- 31.12.2002 tarihleri arasında ..sicil numaralı işyerinde, 01.09.2004- 30.12.2005 tarihleri arasında 1067380 sicil numaralı işyerinde kesintili sigortalı bildiriminin bulunduğu, tanık beyanlarının çelişkili olduğu anlaşılmaktadır.
Somut olayda, tanık beyanları arasındaki çelişki giderilmeden, davalı işyerlerinin faaliyete başlama ve faaliyeti terk tarihleri netleştirilip sonrasında davacının hangi işyerinde ne kadar çalıştığı net bir şekilde belirlenmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olmuştur.
Yapılacak iş; davalılar adına kayıtlı işyerlerinin ticaret sicil müdürlüğü ile vergi dairesi nezdinde kaydının bulunup bulunmadığı yönünde araştırma yapılıp, tescil ve mükellefiyet kayıtlarını temin etmek, davalı iş yerlerinin davaya konu dönemde çalışma izni ve ruhsatı ile elektrik-su-telefon aboneliğinin bulunup bulunmadığını ilgili belediyeden sormak suretiyle davalı işyerlerinin hangi tarihlerde faal olduğunu belirlemek, bu işyerlerine ait dönem bordrolarında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, bordrolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde,..Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın kesintili mi kesintisiz bir çalışma mı olduğu yönünde yöntemince beyanlarını almak, davalı işyerinde ihtilaflı dönemde davalı kurum müfettişlerince tahkikat yapıldı ise tahkikat belgelerini istemek ve davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği de nazara alınıp gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde kanıtladıktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ... ile ..."ya iadesine, 16.06.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.