21. Hukuk Dairesi 2019/411 E. , 2020/66 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş)Mahkemesi
TÜRK MİLLETİ ADINA
Asıl ve Birleşen Dava bakımından Davacı... iş kazası sonucu maluliyetten, davacılar ... vs. ise murislerinin iş kazası sonucu ölümünden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle davacılardan... açısından açılan maddi ve manevi tazminat davasının reddine, davacılar ... vs. açısından açılan maddi ve manevi tazminat davasının kısmen kabulüne, davalılardan... ile ... açısından davaların reddine, 252.905,68TL maddi ve manevi tazminatın yasal faiziyle birlikte diğer davalılardan alınarak davacılar ... Vs.ye verilmesine ilişkin hükmün süresi içinde temyizen incelenmesi davalılardan ... Mühendislik Ener.Tur.San.Tic.A.Ş vekilince istenilmesi ve de duruşma talep edilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 14/01/2020 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davacılar vekili Avukat....geldi. Duruşma talep eden davalılardan ... Mühendislik Ener.Tur.San.Tic.A.Ş. ile diğer davalılar adına kimse gelmedi. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan Avukatın sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek aynı gün düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği konuşulup düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
1-Dava, zararlandırıcı olay sonucu sürekli iş göremezliğe uğradığını iddia eden davacı ...nın maddi ve manevi zararları ile aynı olayda sonucunda...’in vefatı nedeniyle onun yakınlarının maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacı ..."nın maddi ve manevi tazminat istemlerinin ispatlanamadığından bahisle reddine, ölen kazalı ...‘in eş ve çocuklarının maddi ve manevi tazminat istemleri yönünden ise davalılar DSİ ve ... şirketi yönünden davanın reddine, diğer davalılar yönünden eş ve çocuklar lehine toplam 232.905,68 TL maddi, toplam 20.000,00 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmiştir.
2-Anayasa’nın 141. maddesinde vurgulandığı ve 6100 sayılı HMK’nun 297. maddesinde de açıklandığı üzere, mahkeme kararları iddia, savunma ve tarafların anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususların, ihtilaflı konular hakkındaki delillerin tartışılması, ret ve üstün tutulma sebepleri, sabit görülen vakıaların neler olduğu ve bunlardan çıkan sonuçlar ile hukuki sebepler gösterilerek gerekçeli biçimde yazılmalıdır.
Öte yandan, dava nitelikçe Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanmayan zararın giderilmesine ilişkin olduğundan, haksız zenginleşmeyi ve mükerrer ödemeyi önlemek için Kurum tarafından hak sahiplerine bağlanan gelirin ilk peşin sermaye değerinin rücu edilebilir bölümünün belirlenen tazminattan düşülmesi gerektiği Yargıtay"ın oturmuş ve yerleşmiş görüşlerindendir.
Bu bakımdan, davanın niteliği göz önünde tutularak öncelikle hak sahiplerine Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından iş kazası nedeniyle gelir bağlanıp bağlanmadığının araştırılması, gelir bağlanmış ise, bildirilen miktarın rücu edilebilecek kısmının, tazminattan düşülmesi, gelir bağlanmamış ise bu yön, hak sahibinin tazminat hakkını doğrudan etkileyeceğinden hak sahibine; gelir bağlanması için Sosyal Güvenlik Kurumuna karşı dava açması için önel verilmesinde yasal zorunluluk olduğu açıktır.
Somut olayda, gerekçede mahkemece davalılar arasındaki hukuki ilişkilerin ne şekilde nitelendirdiğinin, hangi davalının hangi hukuki sebebe dayanarak sorumlu tutulduğunun açıklanmaması, davacılar eş ve çocukların maddi tazminat taleplerine ilişkin olarak ıslah dilekçesinde talep edilen miktarlar ile bunların toplamı arasında çelişki olmasına rağmen bu çelişkinin ne şekilde nitelendirilip hangi gerekçeden hareketle hükümde yazılı miktarda maddi tazminata hükmedildiğinin belirtilmemesi, yine dava dilekçesinde eş ve çocuklar yönünden toplam tutar üzerinden manevi tazminat talep edilmiş iken hangi davacı için ne miktarda manevi tazminat talep edildiğinin açıklattırılmaması, hüküm kısmında eş ve çocukların maddi ve manevi tazminat istemleri konusunda hangi davacıya ne miktarda tazminat verildiği belirtilmeden toplam tutarlar üzerinden hüküm kurulması, tespit edilen maddi zarar tutarlarından davacılar eş ve çocuklara iş kazası ölüm geliri bağlanması prosedürü beklenmeden, bağlanması halinde maddi tazminat hesabında bağlanan gelirlerin ilk peşin sermaye değerlerinin sorumlulara rücu edilebilecek kısımları dikkate alınmadan karar verilmesi isabetsiz olmuştur.
Mahkemece yapılacak iş, davacılar eş ve çocuklar yönünden hangi davacı için hangi miktarda maddi ve manevi tazminat talep ettiklerini davacı tarafa açıklattırmak, davacıların açtıkları Sivas 2. İş Mahkemesi, 2017/14 Esas sırasında kayıtlı dava dosyasının sonucunu araştırmak, olayın iş kazası olduğunun tespitine karar verilmesi ve kararın kesinleştiğinin anlaşılması halinde davacılar eş ve çocuklara iş kazası sigorta kolundan ölüm geliri bağlanıp bağlanmadığını Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan sormak, gelir bağlanmamış ise davacılar eş ve çocuklara kendilerine iş kazası sigorta kolundan gelir bağlanması için Sosyal Güvenlik Kurumu"na başvurmak üzere süre vermek, başvurunun reddi halinde SGK Başkanlığı"nı hasım göstererek kendilerine iş kazası ölüm geliri bağlanması gerektiğinin tespiti davası açmaları için adı geçen davacılara önel vermek, dava açılması halinde 6100 sayılı HMK"nun 165/2. maddesi gereğince bu dava için bekletici mesele yapmak, eş ve çocuklara iş kazası ölüm geliri bağlanması durumunda hesaplanan maddi zarar tutarlarından eş ve çocuklara bağlanan gelirlerin rücu edilebilecek kısmını tenzil ederek oluşacak sonuca göre, Anayasa’nın 141. maddesinde ve 6100 sayılı HMK’nun 297. maddesinde de açıklanan hususları da gözeten gerekçeli bir karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalı ... Müh. En. Tur. San. ve Tic. A.Ş.‘nin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, sair yönlerin incelenmesine şimdilik yer olmadığına, temyiz harcının istek halinde davalılardan ... Müh. En. Tur. San. ve Tic. A.Ş."ne iadesine, 14/01/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.