MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi

Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Kadastro sırasında ... ilçesi, ... köy 152 ada 54 parsel 11064,25 m2, 155 ada 39 parsel 13323,92 m2, 185 ada 13 parsel 17844,29 m2, 189 ada 9 parsel 3824,80 m2, 107 ada 53 parsel 70113,34 m2, 189 ada 105 parsel 22298,46 m2, 114 ada 169 parsel 222881,18 m2, 168 ada 50 parsel 48120,95 m2 yüzölçümleri ile ham toprak vasıflarında, 155 ada 38 parsel 142,66 m2 ve 155 ada 37 parsel 662,03 m2 yüzölçümleri ile arsa vasıflarıyla ... adına tespit edilmişlerdir.
Davacı ... köyü temsilcisinin 24.03.2008 tarihli dilekçesinde; çekişmeli 152 ada 54 parsel, 155 ada 39 parsel, 185 ada 13 parsel, 189 ada 9 parsel, 107 ada 53 parsel, 189 ada 105 parsel, 114 ada 169 parsel, 168 ada 50 parsel, 155 ada 38 parsel ve 156 ada 3 parsellerin mera oldukları iddiasıyla dava açmış, 11.10.2010 tarihli celsede 156 ada 3 parselden feragat ettiklerini beyan etmeleri üzerine bu parsel işbu dosyadan tefrik edilmiştir, 19.06.2014 tarihli keşifte ise 185 ada 13 ve 189 ada 105 parsel sayılı taşınmazlardan feragat ettiğini beyan etmiştir.
Birleşen dosya davacısı ... 18.03.2008 tarihli dilekçesinde 155 ada 37 parselin kök muris ...ve mirasçıları adına tescilini talep etmiştir.
Birleşen dosya davacısı ... 20.03.2008 tarihli dava dilekçesinde dava konusu yaptığı taşınmazlardan tefrik edilerek işbu dosya ile birleştirilen 114 ada 169 parsel sayılı taşınmazın tespitinin iptali ile sunmuş olduğu eski tapu kayıtlarındaki hisseler oranında hak sahipleri adlarına tescilini talep etmiş ancak 23.06.2014 tarihli celsede davasından feragat etmiştir.
Asli Müdahil ... 26.08.2013 tarihli müdahillik dilekçesinde 189 ada 105 parsel sayılı taşınmazı dava etmiş ise de asıl dava konusu yaptığı taşınmazın 189 ada 9 parsel olduğunu irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı iddiasıyla adına tescilini talep etmiştir.
Mahkemece, birleşen dosya davacısı ..."in davasının feragat nedeniyle reddine; Asli Müdahil ..."un davasının reddine; asıl davanın kısmen kabulü ile 114 ada 169 parsel, 107 ada 53 parsel ve 189 ada 9 parsel sayılı taşınmazların kadastro tespitinin iptali ile mera olarak sınırlandırılmasına ve meralara mahsus siciline kaydedilmesine; 168 ada 50 parsel, 155 ada 38 ve 39 parsel, 152 ada 54 parsel sayılı taşınmazlara yönelik reddine
tespit gibi tescillerine; 185 ada 13 parsel ve 189 ada 105 parsel sayılı taşınmazlara yönelik davasının feragat nedeniyle reddine tespit gibi tescillerine; birleşen dosya davacısı ..."ün davasının kabulü ile 155 ada 37 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin iptaliyle, "arsa vasfıyla" ...vereseleri adına payları oranında tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş, hüküm davalı ... temsilcisi tarafından 155 ada 37 sayılı parsele yönelik temyiz edilmiştir.
Dava, kadastro tespitine itiraza ilişkindir.
Çekişmeli taşınmazın bulunduğu yerde ... kadastrosu 3402 sayılı Kanuna göre yapılmıştır.
Mahkemece yapılan araştırma ve inceleme hükme yeterli değildir.
Mahkemece usulüne uygun mera araştırması yapılmadan hüküm kurulmuştur. Kural olarak bir yerin mera olarak kabul edilebilmesi için taşınmazın yetkili ve idarî merciler tarafından mera olarak tahsis edilmesi ya da taşınmazın öncesinin bilinmeyen bir zamandan beri geleneksel biçimde kamu malı niteliğinde mera olarak kullanıla gelmiş olmasına bağlıdır.
O halde; sağlıklı bir sonuca varılabilmesi için temyize konu taşınmazın bulunduğu bölgede yetkili idarî merciler tarafından 4753 ve 5618 sayılı kanunlar uyarınca yayla tahsisi yapılıp yapılmadığı Özel İdare Müdürlüğünden, 4342 sayılı Kanun uyarınca mera (yayla) tahsisi yapılıp yapılmadığı mülki amirlikten sorulup saptanmalı, yapılmış ve bu yönetimsel işlemler kesinleşmiş ise mera tahsis haritası ve eki belgeler yerinden getirtilmeli, dava konusu 155 ada 37 parsel sayılı taşınmaz ile ilgili olduğu belirtilen meraya tecavüz"ün mennine ilişkin dosya araştırılarak ilgili yerden getirilmeli bundan sonra yöreyi iyi bilen elverdiğince yaşlı, yansız, dava konusu taşınmazın bulunduğu köye komşu köyler halkından seçilecek yerel bilirkişi ve tanıklar ve önceki bilirkişiler dışında uzman bilirkişi tapu fen memuru ve uzman ziraatçi bilirkişi ile tesbit tutanağı bilirkişilerinin tümü hazır olduğu halde dava konusu taşınmazlar başında yeniden keşif yapılmalı, meraya tecavüz"ün menni dosyasındaki varsa kroki ve belgeler ile bölgede mera tahsisi yapılmış ise mera tahsis haritasının ölçeği ile kadastro paftasının ölçeği eşitlendikten sonra yerel bilirkişi yardımı, uzman bilirkişi fen memuru eliyle yerine her iki harita çakıştırılmak suretiyle uygulanmalı, uygulamada haritalarda tarif edilen belli poligon ve röper noktalar ile arz üzerindeki doğal ya da yapay sınır yerlerinden yararlanılmalı, bu yolla dava konusu taşınmazların mera tahsis haritasının kapsamında kalıp kalmadığı duraksamaya meydan vermeyecek şekilde belirlenmeli, taşınmazların bulunduğu bölgede yetkili idarî merciler tarafından mera tahsisi yapılmamış ise yerel bilirkişi ve tanıklardan dava konusu taşınmazların öncesinin bilinmeyen bir zamandan beri geleneksel biçimde mera olarak kullanılıp kullanılmadığı yolunda tesbit tutanağı bilirkişilerinden olaylara dayalı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri ile tesbit tutanağı bilirkişilerinin beyanları çeliştiği takdirde tesbit tutanağı bilirkişileri taşınmazlar başında ayrı ayrı dinlenerek yerel bilirkişi ve tanıkların anlatımları ile tesbit tutanağı bilirkişilerinin beyanları arasındaki çelişki duraksamasız giderilmeli, öte yandan uzman ziraatçi bilirkişiler aracılığıyla taşınmaz bizzat mahkemece görülüp gözlenmeli, taşınmazın fiziksel yapısı, meyil durumu, taş ve toprak unsurundan hangisinin galip olduğu ayrıntılı şekilde keşif tutanağına geçirilmeli, komşu taşınmazın toprak yapısı ile dava konusu taşınmazın toprak yapısı mukayese edilmeli, bu fiziksel olgular da keşif tutanağına geçirilmeli, dava konusu taşınmaza komşu taşınmazların tespit tutanakları içeriğine göre tesbitlerine bir kayıt ve belge esas alınmadığı dikkate alınarak tutanakları içeriğinde vurgulanan maddî ve hukukî olgularla yerel bilirkişi ve tanık sözleri denetlenmeli, belge esas alınmış ise sözü edilen belgelerin nizalı parsel yönünü ne biçimde ve kimin yeri olarak sınır gösterdiği incelenmeli, davalı olup olmadıkları tesbitlerinin kesinleşip kesinleşmediği incelenip irdelenmeli, özellikle uzman bilirkişi fen memurundan keşfi izlemeye, bilirkişi sözlerini denetlemeye, uzman ziraatçi bilirkişiden ise mahkemenin keşif tutanağına geçen gözlemini yansıtmaya, taşınmazın niteliğini belirtmeye elverişli ayrıntılı, gerekçeli rapor alınmalı, bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek taşınmazın komşu parsel kayıtlarından da yararlanılarak toplanacak deliller çerçevesinde bir karar verilmelidir.
Yukarıda açıklanan yöntemle yapılacak araştırma sonucu, taşınmazın mera (yaylak) olmadığı belirlendiği takdirde, bu kez, zilyetlik yolu ile kazanma koşullarının araştırılması gerekir. Bu cümleden olarak; yapılacak keşifte tarım uzman bilirkişi olarak ziraat mühendisine inceleme yaptırılıp, zilyetlikle kazanılabilecek kültür arazisi olup olmadığı belirlenip, bu yolda rapor alınmalı; komşu parsellerin tutanak ve dayanakları getirtilip uygulanmalı; bu taşınmazları sınır olarak nasıl nitelendirdikleri araştırılmalı; varsa, zilyetlik tanıkları taşınmazlar başında dinlenmeli; zilyetliğin ne zaman başladığı, kaç yıl, ne şekilde devam ettiği sorulup, kesin tarih ve olgulara dayalı, açık yanıtlar alınıp; tesbit tarihine kadar gerçek kişiler yararına zilyetlikle kazanma koşullarının oluşup oluşmadığı belirlenmeli; 3402 sayılı Kanunun 14. maddesi uyarınca, davacılar yanında, (murisler) yönünden de tapu ve ilgili kadastro müdürlükleri ile mahkeme yazı işleri müdürlüğünden araştırma yapılıp, aynı Kanunun 3/7/2005 gün 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile değiştirilen 14/2. maddesi gereğince sulu ve susuz olarak kazanılmış toprak miktarı belirlenip, kanunun getirdiği sınırlamanın aşılıp aşılmadığı saptanarak, toplanacak tüm kanıtlar birlikte değerlendirilip, ulaşılacak sonuca göre bir hüküm kurulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA 30/06/2017 gününde oy birliğiyle karar verildi.