MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tapu İptali, Tescil ve Alacak

... ile ... aralarındaki tapu iptali, tescil ve alacak davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair Didim (Yenihisar) Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 02.07.2010 gün ve 154/304 sayılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davalı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacı ... vekili, davalı adına kayıtlı ... Gevrek Mevkiindeki 7876 parsel sayılı taşınmazı 23.6.2005 tarihli senet ile 45.000 İngiliz Sterline satın ve devraldığını, satış parasını davalıya ödediğini ileri sürerek öncelikle tapu kadının iptali ile vekil edeni adına tesciline, bu isteğin yerinde görülmemesi durumunda ise aylık % 10 faizi ile birlikte ödenen satış bedelinin ve sözleşmenin 8.maddesinde belirtilen tapuda devir yapmayan satıcının ödemesi gereken 10.000 İngiliz Sterlininin davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... vekili, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, tazminat davasının kısmen kabulü ile alıcı tarafından ödenen 43.500 İngiliz Sterlininin dava tarihi itibarıyla karşılığı olan 108.349,80 TL’nin ödeme tarihleri itibarıyla işleyecek aylık %10 faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, maktu tazminat ve fazlaya ilişkin isteklerinin reddine karar verilmesi üzerine; hükmün kabule ilişkin bölümü davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemenin tapu iptali ile tescil isteğine yönelik davanın kabulüne ilişkin önceki hükmü, davalı vekilinin temyizi üzerine dairemizce yapılan ilk incelemede özetle, tapulu taşınmazların tapu dışı yolla satışlarının geçersiz olduğu, tarafların ancak akdin geçersizliği nedeniyle verdiklerini geri isteyebileceği belirtilerek bozma sevkedilmiş, yerel mahkemece bozma ilamına uyularak bu kez yazılı şekilde karar verilmiştir. Adi nitelikli 23.6.2005 tarihli harici satış sözleşmesinde, satıcı ... (davalı), tapu sicilinde adına kayıtlı dava konusu 7876 parsel sayılı taşınmazın 45.000 İngiliz Sterlini karşılığında alıcı ...’ye (davacı) satmıştır. Sözleşmenin 8.maddesinde aynen “…satıcı, peşinat ya da tüm satış bedeli ödendikten sonra devirden vazgeçmiş olursa (…) tapu devrine gelmezse (…) alıcının ödediği bedeli ödeme tarihinden itibaren sterlin üzerinden aylık % 10 faiziyle birlikte ödemek zorundadır. Ayrıca, 10.000 İngiliz Sterlini de ceza olarak ödemek zorundadır…” açıklaması bulunmaktadır. Dosya içeriğine göre, alıcı Sara satış bedelinin 8500 İngiliz Sterlinini 15.7.2005, 20.000 İngiliz Sterlinini 9.9.2005 ve 15.000 İngiliz Sterlinini de 12.9.2005 tarihlerinde olmak üzere toplam 43.500 İngiliz Sterlinini ödemiştir. Satıcı Mustafa’nın tapu devrine yanaşmaması üzerine; alıcı Sara vekili aracılığıyla Didim 1.Noterliğinden çektirdiği 7.9.2007 gün 13043 yevmiyeli ihtarname 12.9.2007 tarihinde tebliğ edilmiştir. Söz konusu ihtarnamede satıcının derhal tapu devrini sağlaması istenmiştir.
Sözleşmenin 8.maddesinde belirtilen 10.000 İngiliz Sterlini ile aylık %10 faiz, Borçlar Kanununun 158.maddesi anlamında cezai şart niteliğinde olup sözleşmeye uyulmaması durumunda yerine getirileceği kararlaştırılmıştır. Tapu dışı satış sözleşmesinin düzenlendiği tarihte dava konusu taşınmaz tapu sicilinde 7876 parsel numarasıyla davalı adına kayıtlıdır. Tapuda kayıtlı bulunan bir taşınmazın tapu dışı satışı, Türk Medeni Kanununun 706, Borçlar Kanununun 213 ve Tapu Kanununun 26.maddesi hükümleri karşısında geçersizdir. Geçersiz sözleşmelerde yer alan bu cezai şartın hukuken tahsili mümkün bulunmamaktadır. Çünkü sözleşmenin temelini teşkil eden satış hukuken mutlak butlanla batıldır (yok hükmündedir). Bu açıklamalar nedeniyle, mahkemenin İngiliz Sterlini olarak ödenen satış bedelinin Türk Lirası karşılığına cezai şart olarak kararlaştırıldığı kabul edilen aylık % 10 faiz uygulaması doğru görülmemiştir.
Ancak, davacı, haricen davalıdan kendisine satılıp tapuda ferağından kaçınılan taşınmazın bedelini istemiştir. 10.7.1940 tarih ve 1939/2 E., 1940/77 K. sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararına göre, harici satışın hüküm ifade etmemesi halinde taraflar satışın kanıtlanması durumunda verdiklerini sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca isteyebilirler. Taşınmazın güncel karşılığı talep edilemez (07.06.1939 tarih ve 1936/31 E., 1939/47 K. sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı). Geçersiz sözleşmelerde yer alan esas alacağa bağlı olarak kararlaştırılan tüm fer"iler geçersiz hale geldiklerinden istenmeleri olanaklı değildir. Davacı taşınmazı geçersiz sözleşmeye dayalı olarak almış, ancak taşınmazı hiç teslim almamış ve içinde oturmamıştır. Bu nedenle dava tarihinden itibaren alacağa yasal faizin uygulanması gerekmektedir. Geçerli bir sebebe dayanmaksızın bir kişinin malvarlığından diğerinin malvarlığına kayan değerlerin eksiksiz iadesi denkleştirici adalet düşüncesine dayanır ve bu ilke; haklı bir sebep olmaksızın başkasının malvarlığından istifade ederek kendi malvarlığını artıran kişinin elde ettiği bu kazanımı geri vermek zorunda olduğunu ve eski hale getirme yükümlülüğü altında bulunduğunu ifade eder. Davacı tarafından yukarıda belirtilen tarihlerde davalıya dava konusu taşınmazın satış bedeli karşılığı toplam 43.500 İngiliz Sterlini ödendiği hususuna davalı tarafından açıkça karşı konulmamıştır. Davacının taksitler halinde ödediği bedelin ödeme tarihlerinden itibaren çeşitli ekonomik etkenler nedeniyle azalan alım gücünün enflasyon, tüketici eşya fiyat endeksi, döviz kurları, altın, memur maaşı ve işçi ücretlerindeki artışlar ve benzeri unsurların ortalamaları alınmak suretiyle dava tarihine (08.11.2007) kadar ulaşacağı alım gücünün denkleştirici adalet ilkeleri gereğince saptanması, belirlenen miktara dava tarihinden itibaren kanuni faiz uygulanması gerekir. Bu nedenle, dosyanın konusunda uzman mali müşavir veya muhasebeci, bankacı ve hukukçudan oluşan üç kişiden kurulu bilirkişi heyetine tevdii edilerek davalı ...’ya harici satış nedeniyle ödenen İngiliz Sterlininin ödeme tarihleri itibarıyla TL karşılığı bulunarak bu bedelin uyarlama kuralları gereğince hesaplanması denetime açık ve gerçek durumu yansıtır rapor alınması ondan sonra sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, geçersiz sözleşmeye cezai şart olarak konulan aylık %10 faiz esas alınarak satış bedelinin tahsiline karar verilmiş bulunması doğru olmamıştır.
Davalı ... vekilinin temyiz itirazları bu bakımdan yerinde görüldüğünden kabulü ile usul ve kanuna aykırı görülen yerel mahkeme hükmünün HUMK.nun 428.maddesi uyarınca BOZULMASINA ve 1.608,00 TL peşin harcın istek halinde temyiz eden davalıya iadesine 07.12.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.