MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil, tenkis davası sonunda, yerel mahkemece tapu iptali ve tescil isteğinin reddine, tenkis isteğinin kabulüne ilişkin olarak verilen karar davacılar tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ... "nin raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmazsa tenkis isteğine ilişkindir.
Davacılar, mirasbırakan babaları ...’nun 14.09.2007 tarihinde öldüğünü, murisin ölmeden önce bölgelerinde kadastro geçtiği sırada bütün taşınmazlarını 15.03.2002 tarihinde davalı ikinci eşi ... adına tespit ve tescil ettirdiğini, ayrıca murisin 1.500m2’lik arazisini satarak davalıya ivazsız kazandırmada bulunduğunu, yapılan işlemlerin mirasçılardan mal kaçırma amaçlı olduğunu, yurt dışında yaşadıklarından muvazaalı işlemlerden haberdar olmadıklarını ileri sürerek, tapu kaydının iptali ile ivazsız kazandırmaların terekeye iadesine, olmadığı taktirde tenkise karar verilmesini istemişlerdir.
Davalı, murisin kadastro tespitinden önce dava konusu taşınmazları bağışladığını, bir taşınmazın ise üçüncü kişiye satıldığını, ivazsız kazandırma bulunmadığını, satış bedelinin mirasbırakanın tedavi giderlerinde kullanıldığını, eşinin bakımı karşısında duyduğu minnet nedeniyle taşınmazları bağışladığını, oğlu ...’in geliri ile çekişmeli yere ev yaptırdıklarını belirterek öncelikle davanın reddini savunmuş, tenkise hükmedilmesi halinde binanın mülkiyetinin aidiyetinin tespiti ile tercih haklarını mülkiyetten yana kullandığını bildirmiştir.
Mahkemece, tapu iptali ve tescil isteğinin reddine, tenkis isteğinin kabulüne ilişkin verilen karar Dairece; “...tarafların beyanları doğrultusunda inceleme ve araştırma yapılması bu arada özellikle T.M.K."nun 564. maddesindeki düzenleme de gözetilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir...” gerekçesiyle bozulmuş, mahkemece bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonucunda mirasbırakanın saklı payı ihlal kastı ile davalıya temlikte bulunduğu gerekçesi ile tenkis isteğinin kabulüne karar verilmiştir.
Hemen belirtilmelidir ki, bozma kararına uyulmuş olmakla kazanılmış hak (usûli müktesep hak) kuralı uyarınca bozma kararında gösterilen şekilde inceleme yapılarak belirtilen hukuki esaslar gereğince karar verilmesi zorunludur. Bu hususun kamu düzeniyle ilgili olduğu tartışmasızdır.
Ne var ki; mahkemece bozma kararına uyulmasına rağmen bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmediği gibi, bozmada işaret edilen hususlarda yetersiz bilirkişi raporu esas alınarak neticeye gidilmiştir.
Hal böyle olunca; hükmüne uyulan önceki bozma kararında değinilen hususlar gözetilmek suretiyle öncelikle miras bırakanın aktif ve pasif terekesinin sağlıklı olarak tespit edilmesi, ondan sonra uzman bilirkişi marifetiyle doğru bir şekilde sabit tenkis oranı belirlenerek çekişmeli taşınmazların belirlenen sabit tenkis oranında bölünüp bölünemeyeceği araştırılmalı, bölünmesi mümkün ise taraflar adına tesciline karar verilmesi, bölünmesi mümkün değil ise davalı tarafa bu aşamada Türk Medeni Kanunu"nun 564. maddesi gereğince tercih hakkının hatırlatılması, ondan sonra 11.11.1994 günlü 4/4 sayılı içtihadı birleştirme kararı uyarınca süratle sabit tenkis oranına göre bölünemeyen malın, tercih hakkının kullanıldığı gündeki fiyatlara göre değerinin belirlenmesi, önceki bozma ilamında değinilen ilkeler gözetilerek eksiksiz bir şekilde araştırma ve incelemenin tamamlanması ve hasıl olacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken noksan soruşturma ile yetinilip hatalı bilirkişi raporu esas alınmak suretiyle bulunan miktarın tenkisine karar verilmiş olması doğru değildir.
Davacılar vekilinin temyiz itirazları yerindedir. Kabulüyle, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK."nın 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 22.06.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.