BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 31. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 9. İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, süresi içinde duruşmalı olarak temyizen incelenmesi davalı vekilince istenilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 08/04/2021 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davalı adına vekili Avukat ... ile karşı taraf adına vekili Avukat ... geldiler. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalı şirketin Türkmenistan şantiyelerinde çalıştığını, iş sözleşmesine haklı bir sebep olmadan son verildiğini, işçilik alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek ihbar tazminatı, ulusal bayram ve genel tatil, hafta tatili ve fazla çalışma ücreti alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının İşkur sözleşmesi ile çalıştığını ve ödenmeyen bir işçilik alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, toplanan delillere göre ve bilirkişi raporu doğrultusunda yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosya kapsamının birlikte değerlendirilmesiyle yapılan inceleme sonucunda, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, Bölge Adliye Mahkemesi kararının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan yönleri usul ve kanuna uygun görülmüştür.
2- Taraflar arasında davacının ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağının ne şekilde hesaplanması gerektiği uyuşmazlık konusudur.
Bilindiği üzere ulusal bayram ve genel tatil günleri dinlenme hakkı kapsamında yer alan ücretli izinlerdendir. 4857 sayılı İş Kanunu"nun 47. maddesinde genel tatil ücreti düzenlenmiştir. Buna göre, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işçi herhangi bir çalışması olmaksızın bu günün ücretine hak kazanır. İşçi ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmış ise kendisine ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir. Dolayısıyla işçi, tatil gününde çalışırsa, bir iş karşılığı olmaksızın kanun gereği hak kazandığı bir günlük ücretine ek olarak o güne ait çalışmasının karşılığı olan ücrete yani toplam iki günlük ücrete hak kazanacaktır.
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 45. maddesinde, “Toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmelerine hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatillerde işçilere tanınan haklara, ücretli izinlere ve yüzde usulü ile çalışan işçilerin bu Kanunla tanınan haklarına aykırı hükümler konulamaz. Bu hususlarda işçilere daha elverişli hak ve menfaatler sağlayan kanun, toplu iş sözleşmesi, iş sözleşmesi veya gelenekten doğan kazanılmış haklar saklıdır.” düzenlemesine yer verilmiştir. Belirtilen düzenlemeye göre, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işçilere tanınan haklar nispi emredici niteliktedir ve sözleşmelerde işçiler için daha elverişli hükümler getirilmesi mümkündür.
Somut uyuşmazlıkta; Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda; yurt dışı hizmet sözleşmesinin eki olarak düzenlenen belgede, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağının %50 zamlı ödeneceğinin kararlaştırılmış olması sebebiyle çalışma yapılan tatil günü için 4857 Sayılı İş Kanunu’nda öngörüldüğü şekilde 1 yevmiye üzerinden değil 1.5 yevmiye üzerinden hesaplama yapıldığı açıklanmıştır. Ne var ki; bu kabul dosya içeriğiyle örtüşmemektedir.
Yurt dışı hizmet akdinin eki mahiyetindeki belge incelendiğinde; ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağının %50 zamlı ödeneceğinin belirtilmiş olduğu görülmektedir. Düzenlemeden anlaşılması gereken aylık ücretin içinde ödenen zamsız miktarın dışında, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma yapıldığında %50 zamlı ödeme yapılacağıdır. Oysa, Iş Kanunu’nda genel tatil günlerinde çalışıldığında 1 tam yevmiyeye ( %100) daha hak kazanılmaktadır. Şu halde; Mahkemece hükme esas alınan rapordaki kabulün aksine işçi aleyhine kanunda öngörülen orandan daha az bir ödeme oranı kararlaştırılmış olmaktadır. Düzenlemenin raporda kabul edildiği şekilde yorumlanması mümkün değildir. Öte yandan, kanunun nispi emredici hükmüne aykırı olduğundan sözü edilen düzenlemeye itibar edilmesi de mümkün değildir.
Açıklanan sebeple, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağının zamlı kısmının ( ücretin içinde ödenen dışındaki kısmının) 1 yevmiye üzerinden hesaplanması yerine yazılı şekilde yapılan hesaplamaya göre karar verilmesi kanuna açık aykırılık oluşturmakla bozmayı gerektirmiştir
3- Öte yandan; Yabancı para borcuna hangi faizin uygulanacağı 3095 sayılı yasanın 4/a - (Ek madde: 14/11/1990 - 3678/30 md.) maddesinde düzenlenmiş olup, burada “ Sözleşmede daha yüksek akdi veya gecikme faizi kararlaştırılmadığı hallerde, yabancı para borcunun faizinde Devlet Bankalarının o yabancı para ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı uygulanır.” kuralına yer verilmiştir.
Uyuşmazlık konusu alacağının yabancı parayla tahsili talep edildiğinden bu alacağa 3095 sayılı Yasa’nın 4/a maddesi uyarınca, "Devlet bankalarınca USD üzerinden açılmış bir yıllık vadeli mevduata uygulanan en yüksek faize" hükmedilmesi gerekirken “ devlet bankalarınca” açılmış vadeli mevduata uygulanan en yüksek faiz olduğunun açıkça belirtilmemesi de hatalı olmuştur.
SONUÇ:
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, davalı yararına takdir edilen 3.050,00 TL duruşma vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 08.04.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.