3. Hukuk Dairesi 2017/4893 E. , 2018/12304 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki ...... bedelinin tespiti davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, asıl davanın reddine, karşı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı-karşı davalı tarafından, davalı/-karşı davacı vekili tarafından ise duruşma talepli olarak temyiz edilmiştir. Davanın niteligi gereği duruşma isteğinin reddiyle süresinde olduğu anlaşılan temyiz isteğinin incelemesinin evrak üzerinden yapılmasına karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, taraflar arasında düzenlenen 01/07/2012 başlangıç tarihli ...... sözleşmesi ile net 6.000 USD ...... bedeli ile ......cı olduğunu, ...... sözleşmesinin 3. Maddesinde, ...... süresi sonunda yeni ...... bedelinin karşılıklı görüşmeler sonucunda belirleneceğinin kararlaştırıldığını, günün şartları, taşınmazın konumu ve emsallerine göre ödenen ...... bedelinin çok yüksek olduğunu, bu nedenle yeni dönem ...... bedelinin koşullar ve hakkaniyet ölçüsünde yeniden belirlenmesi gerektiğini, dolar kurundaki artış da göz önüne alındığında ...... bedelinin emsal ...... bedellerinin üzerinde olduğunu, 2012 yılında net 10.575 TL ödemekte yapılmakta iken 2015 yılı Nisan ayında bu rakamın net 16.080 TL"ye ulaştığını belirterek halen net 6.000 USD üzerinden ödenen aylık ...... bedelinin 01/07/2015 tarihinden geçerli olmak üzere aylık net 12.000-TL olarak tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı, yörede ...... bedellerinin artış gösterdiğini, davacının talebinin rayiçlere uygun olmadığını, dava konusu ......lanan ile aynı binada ve aynı özelliklere sahip taşınmazların ödedikleri aylık ...... bedellerinin aylık 6.500 USD olduğunu beyanla davanın reddini istemiştir. Karşı davada ise 01/07/2015 tarihinden itibaren aylık ...... bedelinin net 6.500 USD olarak tespitine, Mahkemece ...... bedeli Türk Lirası olarak tespit edilecekse 6.500 USD ...... bedelinin karşılığı Türk Lirası olarak tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, asıl davanın reddine, karşı davanın kısmen kabulü ile ......lananın 01/07/2015 tarihinden itibaren aylık ...... bedelinin 16.104,60 TL olarak tespitine karar verilmiş, hüküm taraflarca temyiz edilmiştir.
1-) Dosya kapsamına, toplanan delillere, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına ve takdirde de bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı-karşı davalının asıl davaya ilişkin temyiz itirazları yerinde değildir.
2-)Taraflar arasında imzalanan 01/07/2012 başlangıç tarihli, üç yıl süreli ...... sözleşmesi hususunda bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Mahkemenin, karşı dava yönünden TBK 344.maddenin 6217 sayılı yasanın geçici 2.maddesi gereğince yürürlük tarihinden itibaren 8 yıl süre ile uygulanmasının ertelenmiş olması nedeniyle mülga BK hükümleri ve yerleşik Yargıtay içtihatlarına göre ...... bedelinin hak ve nesafete göre belirlenmesi gerektiğine ilişkin belirlemesinde bir usulsüzlük bulunmamaktadır.
18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı Y.İ.B.K. ve yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre “hak ve nesafet” ilkesi uyarınca ...... bedeli tespit edilirken, öncelikle tarafların tüm delilleri varsa emsal ...... sözleşmeleri aslı veya onaylı örnekleri dosyaya alınmalı, yoksa resen emsal araştırması yapılmalı, bilirkişi marifetiyle ......lanan taşınmaz ve taraf emsalleri tek tek görülüp incelenmeli, böylece elde edilen veriler somutlaştırılarak, dava konusu yer ile ayrı ayrı (konumu, çevresi, niteliği, kullanım şekli, ...... başlangıç tarihi, ...... süreleri vb.) ...... parasına etki eden tüm nitelikleri karşılaştırılmalı, emsal ...... bedellerinin niçin uygun emsal olup olmadığı somut gerekçelerle açıklanmalı, dava konusu taşınmazın yeniden ......ya verilmesi halinde (boş olarak)getirebileceği ...... parası belirlenmeli, dava konusu yerin yukarıda açıklandığı üzere getirebileceği ...... parası usulünce saptandıktan sonra, bu husus dikkate alınmak suretiyle hak ve nesafet kurallarına göre hâkimce uygun bir ...... parası (......cının eski ......cılığı da gözetilerek) takdir edilmelidir.
...... bedelinin tespiti için taşınmaz mahallinde keşif yapılmış, bilirkişi kurulunun raporunda, asıl dava yönünden değerlendirme yapılmış ancak karşı dava yönünden yukarıda açıklanan ilkelere uygun olarak taşınmazın boş olarak ......ya verilmesi halinde getirebileceği ...... bedeline ilişkin bir belirleme yapılmamıştır. Bu durumda, Mahkemece keşif yapılarak uzman bilirkişi kurulu aracılığı ile dava konusu yerin yeniden ......lanması halinde getirebileceği ...... bedeli belirlendikten sonra bu ...... bedeli de dikkate alınarak hak ve nesafet kurallarına göre talep edilen dönemin ...... bedelinin takdir edilmesi gerekirken eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile ...... sözleşmesinde kararlaştırılan 6.000 USD ...... bedelinin, tespit istenilen 01/07/2015 tarihi itibariyle Türk Lirası karşılığının ...... bedeli olarak tespitine karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenler ile asıl davada davacının temyiz itirazlarının reddi ile asıl davada verilen hükmün ONANMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenlerle karşı dava yönünden, temyiz itirazlarının yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince taraflar yararına BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 04/12/2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi. Başkan