MAHKEMESİ:ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasındaki kamulaştırılan muhdesatın aidiyetinin tespiti - muhdesat bedeli alacağı davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın davalı ... Belediyesi yönünden reddine, davalı Vakıflar Genel Müdürlüğü yönünden kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içerisinde davacılar ve davalı Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacılar; mülkiyeti davalı Vakıflar Gen Müd ait olan dava konusu gayrimenkulün üzerine iş yeri yapmak ve kullanmak üzere davacılar ile davalı Vakıflar Genel Müdürlüğü arasında sözleşme imzalandığını, sözleşmeye göre davacılardan ... tarafından 26 kapı nolu, ... ve ... tarafından 28 kapı nolu,... tarafından 4 kapı nolu, ... tarafından 20 kapı nolu ve ... Marketçilik Ltd. Şti tarafından 22 -24 kapı nolu betonarme binaların inşa edilerek kullanıldığı, 04/07/2012 tarihinde davalı ... Belediyesi tarafından taşınmazın kamulaştırıldığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü ile uzlaşılarak tapu devri yapıldığını, bu sebeple kiracılıklarının sona erdiğini ileri sürerek dava konusu taşınmaz üzerine kendileri tarafından yapılan betonarme binaların aidiyetinin ve bedellerinin tespitine, muhdesat bedelinin kendilerine ayrı ayrı ödenmesine karar verilmesini istemişlerdir. Davacılar 03/05/2013 havale tarihli ıslah dilekçesi ile her bir davacı yönünden 2.000,00 "er TL üzerinden açılan davada; dava değerini davacı ... için 53.576,77 TL"ye , davacı
...Marketçilik Ltd. Şti için 83.026,41 TL"ye, davacı ... için 24.269,74 TL"ye davacılar ... ve ... için 24.808,20 TL "ye ve davacı ... için 56.635,02 TL"ye yükseltmişlerdir.
Davalı ... Belediyesi; davacılar ile Vakıflar Genel Müdürlüğü arasında yapılan protokolün kendisine bildirilmediğini, ayrıca dava konusu taşınmazın üzerindeki yapıların davacılara ait olduğuna ilişkin tapu kaydına şerh düşülmediğini, kamulaştırma işleminin tapu kaydı dikkate alınarak yapıldığını, bu nedenle davada pasif husumet ehliyeti bulunmadığından davanın reddini dilemiştir. Davalı Vakıflar Genel Müdürlüğü; ... dışındaki diğer davacıların, dava konusu taşınmaz üzerindeki yapıları kendilerinin yapmayıp bu yapıları dükkan olarak devraldıklarını ayrıca davacılar ile yapılan protokol ile dava konusu taşınmaz üzerine yapılacak yapılar üzerinde hiçbir hak iddia etmeyeceklerinin kararlaştırıldığını bu nedenlerle davacıların enkaz bedeli talep edemeyeceklerini savunarak, davanın reddini dilemiştir.Mahkemece; davacılardan ... ile davalı Vakıflar Genel Müdürlüğü arasında 1994 yılında mülkiyeti davalı Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait dava konusu taşınmaz üzerine iş yeri yapmak ve kullanmak üzere sözleşme imzalandığı, diğer davacıların ise daha sonra sözleşmenin tarafı olan dava dışı şahıslardan dükkanları devraldıkları, taşınmazı kiracı olarak kullanmaya başladıkları, 04/07/2012 tarihinde davalı ... Belediyesi tarafından taşınmazın kamulaştırıldığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü ile uzlaşılarak davalı ... adına tapuda devir yapıldığı, davacıların kiracılıklarının sona erdiği ancak, davalılar arasında yapılan bu işlem sonrasında davacı ... ve diğer davacıların dava dışı kişilerden devraldığı bu iş yerlerinin davacılara ait olduğunun kabulünün gerektiği, dükkanlar için kamulaştırma işlemi sırasında enkaz bedellerinin dükkanları yaptıran kişilere ödenmeyip, davalı Vakıflar Genel Müdürlüğü"ne ödendiği, bu nedenle davacıların Vakıflar Genel Müdürlüğüne ödenen bu parayı talep etmekte haklı ve hukuki yararının olduğu gerekçesiyle, davacıların davalı Vakıflar Genel Müdürlüğü"ne karşı binaların aidiyetinin tespiti ve enkaz bedellerinin ödenmesine ilişkin davalarının kabul gören her iki bilirkişi raporunun ortalaması alınmak suretiyle bulunan değer üzerinden kabulüne; davalı ... Belediyesi yönünden ise; dava konusu sözleşmenin davalı Vakıflar Genel Müdürlüğü ile davacı ... ve dava dışı kişiler arasında yapılıp davacıların dava konusu ettikleri bu dükkanları sözleşmenin tarafı olan dava dışı kişilerden devraldıkları davalı ... Belediyesinin başta bu sözleşmeye taraf olmadığı gibi enkaz bedellerinin Vakıflar Genel Müdürlüğüne ödendiği, dolayısıyla enkaz bedellerine yönelik davanın sözleşmenin tarafı olan yada sonradan devralan kişiler arasında iç hukuk ilişkisi olduğu bu nedenle davaların Yakutiye Belediye Başkanlığına yöneltilemeyeceği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacılar ve davalı Vakıflar Genel Müdürlüğü"nce temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacının tüm, davalı Vakıflar Genel Müdürlüğüne ise, aşağıdaki ikinci ve üçüncü bent dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Dava; dava konusu taşınmaz üzerindeki muhdesatların aidiyetinin tespiti ile tespit edilen muhdesat bedellerinin davacılara ödenmesi istemine ilişkindir.
Davada; mülkiyeti davalı Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait olan dava konusu taşınmaz üzerine iş yeri yapmak ve kullanmak üzere davacı ... ile sözleşme imzalandığı, diğer davacıların ise daha sonra sözleşmenin tarafı olan dava dışı şahıslardan dükkanları devraldıkları ve kiracı olarak kullanmaya başladıkları, 04/07/2012 tarihinde davalı ... Belediyesi tarafından taşınmazın kamulaştırıldığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü ile uzlaşılarak davalı ... adına tapuda devir yapıldığı,davacıların kiracılıklarının sona erdiği, kamulaştırma işlemi nedeniyle davalı Vakıflar Genel Müdürlüğü"ne dava konusu taşınmazın tamamı için toplamda 550.000,00 TL ödendiği anlaşılmıştır.
Dosya kapsamındaki; kira kontratları içeriğinden taşınmazın arsa dükkan olarak her bir bölümünün kiracıların kullanımına verildiği, ekli şartnamede 503 m2 üzerinde projesine göre beş adet dükkan arsasının açık arttırım usuli ile ihaleye çıkartıldığı, projeye göre dükkan yapımının ihaleyi alan kişiye ait olacağı, kiracının inşa ettiği dükkanı terk etmesi halinde dükkanı olduğu gibi bırakacağı ve vakfa terk ve teberrü edeceği, yine kontrata ekli protokol başlıklı belgenin sekizinci maddesinde inşaatın başlamasından sonra ihzarat dahil bütün malzeme ve tesisler şantiyeye getirildiğinden itibaren Vakıflar Genel Müdürlüğü"nün mülkiyetine geçeceği her hangi bir ihtilaf vukuunda müstecirlerin yapılan tesisler üzerinden hiç bir hak iddia edemeyeceğinin kararlaştırıldığı görülmüştür.
Her ne kadar mahkemece, dükkanlar için kamulaştırma sırasında esnasında enkaz bedellerinin dükkanları yaptıran kişilere ödenmesi gerekirken davalı Vakıflar Genel Müdürlüğüne ödendiği gerekçesiyle, ünvanı belirtilen tüzel kişi yönünden davanın kabulüne, davalı ... Belediyesi açısından ise; enkaz bedellerine yönelik davanın sözleşmenin tarafı olan yada sonradan devralan kişiler arasında iç hukuk ilişkisi olup, davanın ... Belediye Başkanlığına yöneltilemeyeceği gerekçesiyle bu davalı yönünden reddine karar verilmiş ise de; dosyaya temyiz aşamasında getirtilen ihale ve kiracılık belgeleri ile eki şartname ve protokollerdeki hükümlerin dikkate alınmadığı, davacılardan ... Marketçilik Ltd. Şti için de bu hususta yeterli araştırma yapılarak belgelerin tamamının temin edilmediği görülmüştür. Bu itibarla; mahkemece gerekli araştırma ile belge eksikliği tamamlanarak, ihale ve kiracılık belgeleri ile eki şartname ve protokol hükümleri değerlendirilerek bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde eksik inceleme ve araştırmaya dayalı karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
3- Kabule göre ise; davalı Vakıflar Genel Müdürlüğü"ne dava konusu parsel için toplamda ödenen kamulaştırma bedeli sınır kabul edilerek, dava konusu dükkanlar nedeniyle ödenen kamulaştırma bedelinin belirlenmesi suretiyle bir karar verilmesi gerekirken; dava konusu dükkanların rayiç değerlerinin tespit edildiği bilirkişi raporları doğrultusunda ve üstelik farklı bilirkişilerden alınan raporlardaki tutarların ortalaması alınarak belirlenen miktarlar üzerinden yazılı şekilde karar verilmesi de doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir.SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle, davacının tüm, davalı Vakıflar Genel Müdürlüğünün sair temyiz itirazlarının REDDİNE, ikinci ve üçüncü bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince davalı Vakıflar Genel Müdürlüğü yaranına BOZULMASINA, ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacılar ve davalı Vakıflar Genel Müdürlüğü"ne iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10.12.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.