MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasındaki ......... iptali-......... davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine dair verilen hükmün, süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacılar, murisleri ..."ın 25/03/2011 tarihinde vefat ettiğini ve ...... ......liği"nin 05/06/2006 tarih ve ......... yevmiye numarasıyla düzenlenen vasiyetnamesinin ......... Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2011/179 esas sayılı dosyasıyla açıldığını,murisin maliki bulunduğu ......... İli ,......... İlçesi ,......... Köyünde kayıtlı 170 Ada 8 parsel sayılı taşınmazı üzerindeki ev ile birlikte oğlu olan davalıya bıraktığını, murisin 2004 yılından itibaren yaşlılığı ve hastalıklarının etkisiyle akıl zayıflığı yaşadığını ileri sürerek, ......... iptaline, mümkün olmazsa .........e karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir.
Davalı, cevap dilekçesi sunmamıştır.
Mahkemece,davacıların ......... iptali yönündeki taleplerinin alınan ...... ......... Kurumu raporunda murisin vasiyetnameyi düzenlediği tarihte fiil ehliyetinin bulunduğunun belirtildiği ve bu nedenle davacıların iptal talebinin yerinde olmadığı,davacıların terditli talebi olan ......... talepleri yönünden ise,murisin ......... ...... kadar bakma şartlarının niteliğini taşır bir işlem yaptığı yönünde değerlendirme yapılarak,...... kadar bakım sözleşmesinin saklı pay kurallarını bertaraf etmek amacıyla düzenlenmiş olduğu yönünde herhangi bir delil bulunmadığından murisin yaptığı ...... kadar bakma akdinin ......... tasarruf olup .........i istenemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş,hüküm davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacılar vekilinin sair temyiz istemleri yerinde değildir.
......... davası, TMK"nun 560-562 maddelerinde düzenlenen, ......bırakanın saklı payları zedeleyen gerek ......e bağlı ve gerekse sağlararası kazandırmalarının kural olarak saklı paylarının karşılığını alamayan ......çılar tarafından ......bırakanın tasarruf edebileceği sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu davalardandır. Bu yönüyle bakıldığında ......... davası ...... Hukukuna özgü bir iptal davası olarak kabul edilmelidir. (G...., ...... Hukuku, ..., 2003, s.305). ........., açıkladığımız sebeplerle saklı payın yaptırımıdır (H.Hatemi, ...... Hukuku, ..., 2004, s.23).
........., saklı pay tamamlanıncaya kadar, önce ......e bağlı tasarruflardan, bu yetmezse, en yeni tarihlisinden en eskisine doğru geriye gidilmek üzere sağlararası kazandırmalardan yapılır (TMK.md.570).
Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi için, kazandırma konusu ...... ile kazandırma dışı ......nin tümü ile bilinmesi gerekir. Bunun için ...... ile ilgili bütün kayıt ve belgeler dosyaya getirtilmelidir. Murisin temlik dışı taşınmazların tapu kayıtları ve diğer belgeleri mahkemece re"sen tespit edilir (Yargıtay 2.HD.23.06.2005, 8487-9834)
......bırakanın saklı payı ......... .........diği "net ......" üzerinden hesaplanır. Net ...... ise, ......nin aktifinden ......nin pasifin indirilmesi ile bulunur. ......nin aktifi; ......bırakanın ...... tarihinde bırakmış olduğu malvarlığı ile denkleştirmeye ve .........e tabi olarak yaptığı kazandırmalardır. ......nin aktifini, temlik edilenler ile temlik dışı bırakılan mal varlığı değerleri oluşturmaktadır. Temlik edilen ve temlik dışı olan taşınmazların değeri ......bırakanın ...... tarihindeki bedelleri esas alınarak hesaplanır.
Saklı paya elatmanın doğru olarak belirlenmesi için temlik konusu olmayan, ......bırakana ait her türlü mal varlığı değerinin saptanması gerekir. Bunun için taşınmazın bulunduğu yerde keşif yapılması zorunludur(Yargıtay, 2.HD,15.11.2001, 14464-15834).
......nin pasifini TMK"nın 507/2.maddesinde açıklandığı gibi, ......bırakanın borçları, ......... giderleri, ......nin ......lenmesi ve yazım giderleri, ......bırakan ile birlikte yaşayan ve onun tarafından bakılan kimselerin üç aylık geçim giderleri oluşturmaktadır. ......nin pasifleri hesaptan indirilir.
Net ...... bu şekilde tespit edildikten sonra davacıların net ...... üzerinden ...... payı bulunur ve daha sonra saklı payları belirlenir. ......e bağlı tasarruflar (vasiyetnameler) mutlak .........ine tabi tasarruflardır.
Bu durumda davanın TMK"nun 565.maddesi gereğince ......... hükümlerine göre incelenmesi gerekir. .........te, tasarrufa konu malın paylaşımı yönünden araştırma yapmak için sabit ......... oranı belirlenmelidir.
Sabit ......... oranı, 11.11.1994 gün ve 4/4 sayılı......... Kararı ile "tasarrufun tümünün değeri ile davalılara yapılan fazla teberru arasında kurulan orandır". Sabit ......... oranı ile el atılan saklı payın, tasarrufun değerine oranı ile bunun her davalıya yapılan tasarruf tutarları yönünden ayrı ayrı belirlenmesi gerekir.
İkinci olarak, temlike konu malın kıymetine noksan gelmeden bölünmezliğinin mümkün olup olmadığı saptanır.
Tasarrufa konu mal, sabit ......... oranında bölünebilir ise bu kısımların bağımsız b...... olarak taraflar adına tesciline karar verilmelidir. Eğer, tasarrufa konu malın sabit ......... oranında bölünmezliği ortaya çıkar ise bu defa MK. madde 564"de öngörülen tercih hakkı gündeme gelecektir.
Davalıya MK. 564.maddesi uyarınca .........lik hakkı mahkemece kullandırılır. .........lik hakkının kullandırılması davalı duruşmada hazır ise, mal seçip para ödemeyi mi, yoksa mal verip almayı mı tercih ettiği mahkemece sorulmak suretiyle, davalı duruşmada değil ise kendisine bu konuda meşruhatlı davetiye çıkartılmak suretiyle yapılır.
Daha sonra ise yine mahkemece usulen bilirkişi iştirakı ile ikinci kez yapılacak bir keşif ile ......... hakkının kullanıldığı tarih itibariyle murisin davalıya temlik ettiği malın değeri saptanır.
En son olarak da .........lik hakkının kullanıldığı tarih itibariyle murisin davalıya temlik ettiği malın değeri, önceki bulunan sabit ......... oranının paydasına bölünerek elde edilen rakam, her bir davacı bakımından mahfuz hisseye tecavüz teşkil eden miktar dikkate alınmak suretiyle (başka bir deyişle, sabit ......... oranının payı ile) nihayet her bir davacı bakımından ......... hesabı yapılır.
Yukarıdaki açıklamalar ışığında somut olaya bakıldığında ise,mahkemece davacıların ......... iptali talebi yönünden iptal şartlarının oluşmadığı yönünde doğru şekilde inceleme ve değerlendirme yapılmış ise de,terditli talepleri olan ......... talepleri yönünden hatalı şekilde söz konusu ......... ‘’...... kadar bakma akdi’’ olduğu yönünde değerlendirme yapıldığı anlaşılmaktadır.
Ne var ki eldeki davada yapılması gereken iş,yukarıdaki yasa hükümleri ve açıklamalar dikkate alınmak suretiyle davacıların ......... talepleri yönünden inceleme ve değerlendirme yapmak olmalıdır.
Bu itibarla,mahkemece davacıların ......... talebi yönünden yukarıdaki sıra ve yöntem izlenmek suretiyle gerekli işlemlerin yapılması sonrasında alanında uzman ......... bilirkişisinden rapor alınması suretiyle hüküm tesisi yoluna gidilmesi gerekirken,eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş,bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine,ikinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince davacılar vekili yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440.maddesi gereğince karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10.12.2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.