21. Hukuk Dairesi 2014/13597 E. , 2015/8464 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, Davalılardan işverene ait işyerinde 01/04/1992-23/05/2011 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
Dava, davacının davalı işyerinde 01.06.2006-13.10.2010 tarihleri arasında çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece istemin kabulüne karar verilmiştir.
Uyuşmazlık nitelikçe 506 sayılı Yasanın 79. maddesinden kaynaklanan davalı işyerinde geçen ve kuruma bildirilmeyen hizmet süresinin tespitine ilişkindir. Bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir. Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı, işin niteliği, sürekli veya sezonluk nitelikte olup olmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilir ise de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların, davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve uyuşmazlık konusu dönemi kapsar biçimde çalışmaları işverenin resmi kayıtlarına geçmiş bordro tanıkları ya da komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacı tarafından davalı şirkette hamal olarak çalışıldığının iddia edildiği, davalı olarak gösterilen şirket ile ilgii yapılan araştırmada kapsama alınma tarihleri 24.05.1991-31.05.1991 olan ünvanı .... olan (43075) sicil numaralı işyeri, kapsama alınma tarihleri 01.08.1998-31.10.2000-olan ünvan... İnş.Taah.ve Mal.Nak.Ltd.Şti olan ( 1018314) sicil numaralı işyeri, kapsama alınma tarihi 01.04.1997 olan ünvan... İnş.Taah.ve Mal.Nak.Tic.San.Ltd.Şti, kurucuları .... olan ve 1018314) sicil numaralı işyeri ile aynı adrese sahip olan ( 1013459) sicil numaralı olmak üzere 3 ayrı işyeri olduğu, bunlardan hiçbiri tarafından davacı adına işe giriş bildiirgesi verilmediği gibi hizmet bildirimin de bulunulmadığı,nizalı önem içerisinde 19.07.2005-01.09.2005 ile 04.10.2005-31.05.2006 tarihleri arasında ... İnşaat adlı dava dışı işyeri tarafından hizmet bildiriminde bulunulduğu, (1018314) sicil nolu işyerinin bordro tanık beyanlarının alındığı görülmüştür.
Somut olayda, davalı şirket ile ilgili araştırma sonucu aralarında organik bağ olduğu anlaşılan birden fazla işyerinin olmasına rağmen davacının hangi işyerinde çalıştığı belirtilmeden infazda terreddüt yaratacak şekilde hüküm kurulması doğru olmadığı gibi, ilgili işyerlerinin ihtilaflı döneme ilişkin dönem bordroları getirtilip bordro tanıkları dinlenmeden, davacının davalı işyerinde sürekli hamal mı yoksa serbest piyasa hamalı mı olduğu hiçbir tereddüte mahal bırakmayacak şekilde ortaya konulmadan eksik inceleme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olmuştur.
Yapılacak iş, davacıya çalışmalarının hangi tarih aralığında hangi işyerinde geçtiğini açıklattırmak, temsilcide hata nedeniyle husumeti bu işverenlere yöneltmek, sonra bu işyerlerinin ihtilaflı döneme ilişkin tüm dönem bordrolarını getirmek ve ihtilaflı dönemin tamamında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, bordrolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, davacının davalı işyerinden başka işyerinde de hamallık yapıp yapmadığını tespit etmek ve gerekiyorsa bu hususta zabıta araştırması yaptırmak, böylece toplanan deliller ışığında, kapsama alınma tarihleri gözönünde tutulmak suretiyle davacının çalışmalarının hangi işyerinde hangi tarih aralığında geçtiğini, davacının davalı işyerinde sürekli hamal mı yoksa serbest piyasa hamalı mı olduğunu tespit ederek varılacak sonuca göre hüküm kurmaktan ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır..
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı ile davalılardan.... İnş. San. Ltd.Şti"ne iadesine, 14.04.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.