21. Hukuk Dairesi 2015/2053 E. , 2015/8748 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine, işçilik alacaklarının tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi, davalılardan .... Halı Tekstil Sanayi Ve Ticaret Ltd.Şti. vekilince de duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan ve temyiz konusu hükme ilişkin dava, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438. maddesinde sayılı ve sınırlı olarak gösterilen hallerden hiçbirine uymadığından Yargıtay incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasına ilişkin isteğin reddine karar verildikten sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, davacının işten çıkartıldığı 24.10.2007 tarihine kadar 6 yıl aralıksız olarak davalı işyerinde davalı işyerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davacının 1019446.27 sicil nolu işyerinde 01.01.2004- 24.10.2007 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı ve günün asgari ücreti ile çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/8. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Uyuşmazlık, davacının hizmet tespitini talep ettiği sürede davalı işyerinde çalışıp çalışmadığı, çalıştığı ispatlandığı takdirde ise; davalı işyerinde geçen çalışmalarının tam veya kısmi süreli olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleşme kısmi süreli iş sözleşmesidir. Ay içerisinde günün bazı saatlerinde çalışan ve çalıştığı saat karşılığında ücret
alan sigortalının ay içindeki prim ödeme gün sayısı, ay içindeki toplam çalışma saati süresinin İş Kanunu"na göre belirlenen haftalık çalışma süresine göre hesaplanan günlük çalışma saatine bölünmesi suretiyle bulunur. Bu şekildeki hesaplamada gün kesirleri bir gün kabul edilir. Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırkbeş saattir. Pazar günü hafta tatili olduğundan 7.5 saat çalışma bir günlük çalışma olarak kabul edilmektedir.
Somut olayda, davalı işverene karşı davacı ve beş arkadaşının aynı süreye yönelik hizmet tespiti davası açtıkları, Dairemizin 21.02.2011 tarihli bozma ilamı doğrultusunda işyerinin sürekli çalışan 6 hamala ihtiyacının bulunup bulunmadığı yönünde rapor alındığı, raporda işyerinin kapsam ve kapasitesine göre sürekli çalışan 6 hamala ihtiyacının bulunmadığı yönünde görüş bildirildiği, tanık beyanlarının çelişkili olduğu ve böylece çalışma olgusunun yeterli ve gerekli bir araştırmayla hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak sağlıklı bir biçimde belirlenmediği anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş, öncelikle dava konusu dönemi kapsar biçimde bordro tanıklarını resen dinlemek, gerek görüldüğü takdirde komşu işyerleri çalışanlarının ve taşımacılık işi aynı araç veya araçlar ile yapılıyor ise şoförlerin beyanlarına başvurmak, davalı işveren tarafından davacı ve beş arkadaşının ihtilaflı dönemde çalıştığı belirtilen .... Halı ve ... Halı isimli işyerlerinin dönem bordrolarını getirtmek, davacının ihtilaf konusu dönemde bu şirketlerde yükleme işi yapıp yapmadığı hususunda dava konusu dönemi kapsar biçimde bordro tanıklarını dinlemek, bordro tanıklarının beyanları yeterli görülmediği takdirde Kurumdan sorulmak suretiyle veya zabıta araştırması ile tespit edilecek komşu işyerlerinin işverenleri veya bu işverenlerin resmi kayıtlarına geçmiş çalışanların beyanlarına başvurmak, gerektiğinde yüklenen araç sayısına göre davacının davalı işyerinde günde kaç saat çalıştığı, giderek haftalık ve aylık çalışma süreleri belirlenerek, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 63. maddesi gereğince 7.5 saat çalışma bir günlük çalışma hesabı ile 5510 sayılı Yasa"nın 79.maddesine göre davacının aylık kazanç toplamı ile çalışma gün sayısını (prim ödeme gün sayısı) hüküm altına almaktan ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın eksik araştırma ve inceleme sonucunda yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalı Kurumun ve davalı ... Halı Tekstil Sanayi ve Ticaret Ltd.Şti."nin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 21/04/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.