MAHKEMESİ :SULH ... MAHKEMESİ


Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, duruşmalı olarak incelenmesi davalı tarafından istenilmekle; daha önceden belirlenen, .../01/2017 tarihli duruşma günü için yapılan tebligat üzerine; temyiz eden davalı vekili Av. ... ... geldi. Karşı taraf davacı vekili Av. ... ...geldi. Açık duruşmaya başlandı ve hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için saat ....00"e bırakılması uygun görüldüğünden, belli saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:


Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; davaya konu petrol istasyonunu davalıdan 01.03.2014 tarihli sözleşme ile kiraladıklarını, sözleşme süresinin 99 ay olduğunu, kiraya verenin müvekkiline taşınmazın mevcut kiracısının tahliye edeceğini belirtmesine rağmen taşınmazın tahliye edilmediğini ve kiralananın petrol istasyonu ruhsatı olmaması nedeniyle işyeri açma ruhsatı alınamayacağını öğrendiğini, müvekkili şirketin 99 aylık kira parasını da peşin ödediğini, ....05.2014 tarihli ihtarname ile taşınmazın mevcut kiracısının teslim edilmemesi nedeniyle sözleşmeden dönme hakkını kullandığını ve 99 aylık peşin ödenen kira parasının ticari faizi ile iadesini talep etmesine rağmen davalının 84.936,76 TL"sini ve faizini ödemediğini belirterek, ödenmeyen 84.936,76 TL kira parası ve 115.300 TL işleyen ticari faizin tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı, kira sözleşmesinin .... maddesi gereğince, sözleşmede taşınmazın teslimine ilişkin bir süre öngörülmediği gibi taşınmazın geç teslimi nedeniyle bir talebinin olamayacağını, kiracının taşınmazda ... ...Ltd.

Şti."nin kiracı olduğunu ve kiracı hakkında tahliye süreci başlatıldığını bilerek taşınmazın kiralanmasına ilişkin sözleşmenin yapıldığını, basiretli tacir olması gereken şirketin tahliye sürecinin uzayabileceğini öngörmesi gerektiği gibi, kira sözleşmesinin yapıldığı tarihte kiralanan petrol istasyonunun ruhsatlı olarak çalıştırıldığını belirterek davanın reddini dilemiştir. Mahkemece, davaya konu taşınmazın akitte amaçlanan kullanıma uygun olarak teslim edilmediği bu nedenle davacı tarafın sözleşmeyi fesh etmekte haklı olduğundan bahisle peşin ödenen kira parasından iade edilmeyen 84.936,76 TL ve iade edilen 767.849,24 TL"nin ödeme ile iade tarihleri arasındaki faizi 111.232,95 TL"nin tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
...-Dosya kapsamına, toplanan delillere, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına ve takdirde de bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir
...-Davalı vekilinin fesih tarihine ilişkin temyiz itirazlarına gelince;
Taraflar arasında 01.03.2014 başlangıç tarihli ve 99 ay süreli kira sözleşmesi konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Taşınmaz davacıya, petrol istasyonu olarak kiraya verilmiştir. Sözleşmesinin .... maddesinde "Kiraya konu taşınmazda ... kiracısı olarak ... ... Turizm İnşaat Nakliye Sanayi Tic. Ltd. Şti. bulunmakta iken, kira sözleşmesi, ... ... Turizm İnşaat Nakliye Sanayi Tic. Ltd. Şti.’nin temerrüdü sebebiyle .... tarafından feshedilmiş ve ... .... Noterliğinden gönderilen ihtarname ile tahliyesi istenilmiştir. ... ... ... ...İnşaat Temizlik Gıda Otopark Sanayi Tic. Ltd. Şti. bu durumu bilmekte olup mecur’un kendisine tesliminin, akdi feshedilen kiracının tahliyesini takiben yapılacağını kabul etmektedir. ..., ... ...Turizm İnşaat Nakliye Sanayi Tic. Ltd. Şti.’nin gönderilen ihtarname gereğince taşınmazı tahliye etmemesi halinde, tahliyesi için gerekli davayı açacak ve icap eden sair hukuki yolları izleyecektir. Kiracı, ... ... İnşaat Temizlik Gıda Otopark Sanayi Tic. Ltd.Şti. taşınmazın kendisine teslim edilmemesi sebebiyle herhangi bir hak ve talepte bulunmayacağını sözkonusu taşınmazda halihazırda .... Kişi ... .... Turizm İnşaat Nakliye Sanayi Tic. Ltd. Şti.‘nin mevcut olduğunu ve mevcut kiracının taşınmazdan tahliye edilememesi ve taşınmazın kendisine teslim edilmemesi sebebiyle hiçbir hukuki işlem başlatmayacağını, tazminat kira bedelinde tenzilat ya da kira bedelinin iadesi ve sözleşmenin feshi talebinde bulunamayacağını ve bu haklarından gayri kabili rucu feragat ettiğini kabul ve taahhüt etmektedir." hükmü kararlaştırılmıştır. ... irade ile kararlaştırılmış bu şart geçerli olup tarafları bağlar. Davalı tarafından petrol istasyonunun ruhsat durumunun sorulması için ... .... Belediyesine yapılan başvuru üzerine, Belediye tarafından verilen ....06.2014 tarihli cevapta, ... istasyonları için gerekli azami mesafe şartının yerine getirilmediği için ruhsatın ........2013 tarihinde iptal edildiğinin bildirildiği görülmektedir. Taraflar arasındaki kira sözleşmesi davacı şirketin 24.02.2014 tarihli dilekçe ile davalıya başvurusu sonucu akdedilmiş olup, bu başvuru dilekçesinde, taşınmazdaki kiracının tahliye sürecini bekleyeceklerini ve aylık ....500 TL +KDV"den 99 aylık olarak peşin ödemeyi kabul ettiklerini bildirmişlerdir.
TBK 117. maddesinde "Borcun ifa edileceği gün, birlikte belirlenmiş veya sözleşmede saklı tutulan bir hakka dayanarak taraflardan biri usulüne uygun bir bildirimde bulunmak suretiyle belirlemişse, bu günün geçmesiyle; haksız fiilde fiilin işlendiği, sebepsiz zenginleşmede ise zenginleşmenin gerçekleştiği tarihte borçlu temerrüde düşmüş olur. Ancak sebepsiz zenginleşenin iyiniyetli olduğu hâllerde temerrüt için bildirim şarttır." hükmü düzenlenmiştir.
Tam iki yanlı (karşılıklı) sözleşmelerde, yanlardan her biri hem alacaklı ve hem de borçlu durumundadır. Bu nitelikteki bir sözleşmede, borçlunun temerrüdünden söz edebilmek için, BK. md. 81"e göre, bir yanın kendisine düşen borcu yerine getirmiş olması ya da yerine getirmeye hazır olduğunu öteki yana bildirmiş bulunması gerekir. Böyle bir durumda, edimini yerine getirmiş olan ya da getirmeye hazır olduğunu öteki yana bildiren yana, alacaklı ve henüz edimini yerine getirmeyen yana da borçlu denir. İşte, tam iki taraflı (karşılıklı) sözleşmelerde borçlunun temerrüdü durumunda, alacaklıya BK.nun 106.maddesi (TBK. 125. md)ile aşağıda yazılı olanaklardan birini seçmek yetkisi tanınmıştır:
a) Edimin (borcun) aynen yerine getirilmesi ve gecikmeden dolayı uğradığı zararın tazminini istemek,
b) Edimin aynen yerine getirilmesini reddederek, uğradığı olumlu (müsbet) zararın tazminini istemek, ya da
c) Edimin aynen yerine getirilmesini reddederek sözleşmeden dönerek (akdi fesh etmek) ve olumsuz (menfi) zarar için tazminat istemek,
Taraflar arasındaki kira sözleşmesinin, tam iki yanlı bir sözleşme olduğunda duraksama söz konusu değildir. Önemle vurgulayalım ki, kiraya veren teslime iliskin borç yükümünü zamanında yerine getirmez ise, burada, BK. md. (TBK. 125. md) vd. uygulama alanı bulur. (Bkz. Prof. Dr. ... ...., Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, C. I, Yıl: 1974, sh. 354)
Dava tarihinde yürürlükte bulunan TBK.nun 112. (818 sayılı Borçlar Yasasının 96.) maddesine göre alacaklının, borçludan borcun hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi nedeniyle tazminat isteyebilmesi için, bu yüzden bir zarara uğramış olması gerekir. Sözleşmeden kaynaklanan zarar müspet zarar olacağı gibi, menfi zarar da olabilir.
Davacı kiracı şirket davalıya gönderdiği ....05.2014 keşide tarihli ihbarnamede, mecur’da kiracı olan şirketle ilgili tahliye süreci konusunda bilgi verilmesi ve evrakların iletilmesi istenilmiş, tahliye süreci başlatılmamışsa ödedikleri 852.786 TL nın iadesi talep edilmiştir. Bu ihtara davalı tarafından verilen cevapta ... .... Sulh ... Mahkemesinin 2014/960 esas sayılı dosyasında 01.07.2014 tarihinde tahliye sürecinin başladığı bildirilmiştir. Davacı, ihtarında açıkça sözleşmeyi fesh etmediği gibi, aksine tahliye süreci başlamamışsa ödediği kira bedelinin iadesini talep etmiş, davalı tarafça da tahliye sürecinin devam ettiği bildirilerek, kira bedelinin iadesi kabul görmemiştir. Davacı, davalıya gönderdiği 06.04.2015 keşide tarihli ihbarnamede ise, sözleşmenin .... Maddesinin hak gaspı niteliğinde olduğundan geçersiz olduğu belirtilerek ödedikleri 852.786 TL"nin faizi ile birlikte iadesi talep edilmiştir. Bu ihtar ile davacı kira sözleşmesini feshettiğini bildirdiğine göre fesih ile birlikte taraflar arasındaki borç ilişkisi ileriye etkili olarak sona ereceğinden bu noktada feshe neden olan taraf açısından tazminat sorumluluğu söz konusu olacaktır. Bu durumda sözleşmenin feshine ilişkin 06.04.2015 tarihli ihtarnamenin tebliğ tarihinden itibaren faiz hesaplanması gerekirken, açıkça fesih iradesi içermeyen ....05.2014 keşide tarihli ihtarnameden itibaren faizi hesaplanarak yazılı şekilde hüküm tesisi doğru değildir.
Hüküm bu nedenlerle bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açılanan nedenlerle davalının diğer temyiz itirazlarının reddine, .... bentte açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı ...ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici ....madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, ... duruşması için kendisini vekille temsil ettiren davalı yararına takdir olunan ....480 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, HUMK"nun 440/I maddesi uyarınca karar düzeltme yolu açık olmak üzere, ....01.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.