3. Hukuk Dairesi 2015/15439 E. , 2017/375 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE ... MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki sebepsiz zenginleşme davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı ve davalı ... vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kâğıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili, dava dilekçesi ile; ortaklığın giderilmesi davası sonucu dava konusu 1118 parselin satışa çıkarıldığını, taşınmaz üzerine davacının eski kargir binayı restore ederek 55 m2 zemin kat, 58 m2 .... Kat olmak üzere yeni bina yaptırdığını, gayrimenkulün ortaklığın satış yoluyla giderilmesine karar verildiğini, bu nedenle satışın ... bedelle olduğu iddiasıyla davalılar olan diğer mirasçılardan fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla davalılar ..., ..., ...’ten ....000’er TL, diğer davalılar olan ..., ..., ..., ..., ...’den ....450’şer TL olmak üzere toplam 42.250 TL’nin olmak üzere haksız iktisap tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar ..., ..., ..., ..., ... cevap dilekçesinde davacının iddia ettiği taşınmazın davacıya ait olmadığını, ortak hisseli olduğunu, davacının kendi malı gibi kullandığını, kira ve kullanım bedeli talep etmeleri gerektiği nedenleriyle davanın reddini istemiştir.
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde zamanaşımı defini ileri sürdüğü, 2000-2001-2002 yılarında ilave bina yaptırdığını, 2003’te oğlunu evlendirdiğini, davacının yaptırdığı binaların yıllar önce rıza ve muvafakat olmadan yaptırdığını gerekçesiyle davanın reddini istemiştir.
Davalı ... cevap dilekçesinde İlave kısımların davacı tarafından yaptırıldığını, bilgileri dahilinde yapıldığını, davacının talebinde haklı olduğunu beyan etmiştir.
Davalı ... duruşmadaki imzalı beyanıyla açılan davanın kabul ettiğini beyan etmiştir.
Mahkemece; davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davacılar vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
...)Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davacı ve davalı ... vekillerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddi gerekir.
...)Dava, davaya konu taşınmaza, davacılar tarafından yapıldığı iddia olunan faydalı ve zorunlu masrafların (bina) sebepsiz zenginleşme kurallarına göre, diğer paydaşlardan tahsili istemine ilişkindir. Temyize konu uyuşmazlık, davalıların, davacı aleyhine sebepsiz zenginleşip zenginleşmedikleri noktasında toplanmaktadır.
Sebepsiz zenginleşme kurallarına göre, alacak talebinde bulunabilmek için fakirleşme ve zenginleşme anının birlikte gerçekleşmesi gerekir. Sebepsiz zenginleşme, ortaklığın giderilmesi yoluyla satışın yapıldığı ve bina dahil satış bedelinin ödendiği tarihte gerçekleşir. Kural olarak davacı, taşınmaz üzerinde yaptıkları muhtesat ve faydalı giderler (bina) nedeniyle taşınmazın satış bedelinde bir artış olmuş ise, bu artan değeri davalılardan (paylarına isabet eden miktarı) sebepsiz zenginleşme kuralları uyarınca isteyebilir. Davacı, ortak taşınmaza yapmış oldukları faydalı masrafları (bina), ortaklığın satış yolu ile giderilmesi kararı uyarınca taşınmazın satılması nedenine dayanarak istediklerine göre; sebepsiz zenginleşmenin hesaplanmasında mahkemece izlenecek yol ise şöyledir: Konusunda uzman bilirkişi aracılığıyla davacı tarafından yapılan faydalı masrafların (bina) yapılmış olması ve yapılmamış olması halleri için ayrı ayrı olmak üzere taşınmazın ihale gününde ve aynı koşullarla satılmasından elde edilecek gerçek sürüm değeri belirlenmeli, bu şekilde elde edilecek değerler arasında bir fark meydana geldiğinde bunlar birbirine oranlanmalı, bu ... ihale ile yapılan satış bedeline uygulanarak, davacının yaptığı giderlerin ihale bedeline yansıma miktarı belirlenmeli, bulunacak bu miktardan davalıların payına isabet eden miktara hükmedilmelidir. Yok eğer giderlerin yapılmış olması haliyle, yapılmamış olması halinde belirlenen değerler arasında bir fark olmadığının anlaşılması durumunda, giderlerin satış bedeline etkisinin olmadığı, dolayısıyla davalıların bu giderlerin yapılması nedeniyle bir sebepsiz zenginleşmesinin bulunmadığı gerekçesiyle dava reddedilmelidir.
Mahkemece; açıklanan yöntem izlenmeksizin, sadece, yapılmış masrafları dava tarihi itibariyle hesaplayan yetersiz bilirkişi raporu doğrultusunda karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekili ve davalı ..."in sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HMK.nun 428.maddesi gereğince davalı ... yararına BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edenlere iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde ... atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren ... günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, ....01.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.