MAHKEMESİ :SULH ... MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki asıl davada tazminat ve alacak, karşı davada alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, asıl davanın kısmen kabulüne,karşı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması davacı-karşı davalı vekili, davalılar-karşı davacılar ve davalı tarafından istenilmekle, daha önceden belirtilen 31.01.2017 duruşma günü için tebligat üzerine temyiz eden davacı-karşı davalı vek.Av...., davalı-karşı davacılar vekili Av....,... ve davalı vekili Av.... geldiler. Açık duruşmaya başlandı ve hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra, işin incelenerek karara bağlanması için saat ....00" e bırakılması uygun görüldüğünden, belli saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:


Y A R G I T A Y K A R A R I


Asıl davada, davacı vekili, müvekkilinin, dava konusu taşınmazı ilk olarak .../09/2007 tanzim, .../.../2007 başlangıç tarihli kira sözleşmesi ile davalılardan ... Petrol Hayv. Gıda Turz. İnş. San. Tic AŞ"den karkas halde kiraladıklarını, taşınmazın kiralanmasının ardından müvekkili tarafından ....100.000 USD masraf yapıldığını, ilk kira sözleşmesinin imzalandığı .../09/2007 tarihininde taşınmazın mülkiyetinin ..."ye ait olduğunun müvekkili tarafından bilinmediğini, kiraya veren şirket yetkilisi Dinçer Karaduman"ın taşınmazın mülkiyeti kendisine ait gibi davranarak müvekkili ile sözleşme imzaladığını, bir süre sonra kiraya veren şirketin yetkilisinin, mülkiyet sahibinin onay vereceği yeni bir sözleşme
düzenlenmesini istediğini, bu nedenle davalı ... ... Bes. Gıda İnş. Turz. Teks. San. Tic. Ltd. Şti ile .../08/2009 tarihli ikinci kira sözleşmesinin imzalandığını, davalı malikin, sözleşmeye ve kiracılığa .../08/2009 tarihinde muvafakat ettiğini, bir süre sonra Dinçer Karaduman"ın yine finansal kiralama sözleşmesinde taraf değişikliği olacağı gerekçesiyle yeni bir kira sözleşmesi talebi ile geldiğini, tahliye baskısı altında müvekkili ile ... ... .... Petrol Turz. İnş. San. Tic. Ltd.Şti ile .../08/2011 başlangıç tarihli, üçüncü bir kira sözleşmesi imzalandığını ve ..."nin de sözleşmeye .../08/2011 tarihinde muvafakat ettiğini, gerek malikin gerekse de kiraya veren şirketlerin yetkilisinin tahliye baskısı ve tehditleri nedeniyle müvekkilinin her defasında daha ağır şartlar içeren sözleşmeler imzalamaya mecbur bırakıldığını, kira bedeli TL olarak belirlenmesine rağmen kiraya verenlerin ödemelerinin USD cinsinden olması nedeniyle müvekkilinden kira bedelinin USD olarak talep edildiğini, esas olarak kiraya veren şirketlerin yetkisinden kaynaklanan ancak diğer davalı malikin bildiği ve yapılmasını teşvik ettiği kira sözleşmesine aykırı davranışlar nedeniyle müvekkilinin kira sözleşmesini haklı nedenle feshettiğini, .../.../2012 tarihinde noter aracılığı ile anahtarın teslim edildiğini, karkas halde kiralanan taşınmaza ....411.955,56 TL masraf yapıldığının ... .... Sulh ... Mahkemesinin 2012/127 D.İş sayılı dosyada tespit edildiğini, yapılan masrafların zorunlu ve faydalı imalatlara ilişkin olduğunu, sözleşmede belirlenen kira bedeli aylık 37.000 TL olduğu halde müvekkilinin davalılardan ..."ye aylık 25.250 USD ödeme yapmak zorunda kaldığını, fazla ödenen 57.818 USD kira bedelinin iadesi gerektiğini, son kira sözleşmesinde belirtilen 80.000 USD alacağın müvekkiline ödenmediğini, kira sözleşmesinde, leasing ödemelerinin tamamlanmasından sonra taşınmazın ... ay kira ödemeden bedelsiz kullanılması konusunda anlaşıldığını belirterek, zorunlu ve faydalı giderler bedeli olan toplam ....666.107,00-TL"nin temerrüt tarihi 01/.../2012 tarihinden itibaren ticari avans faiziyle birlikte tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini, 80.000 USD"nin dava tarihindeki TL karşılığı 141.440,00-TL"nin 01/.../2012 tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte davalı .... ....Ltd Şti"den tahsiline, kira sözleşmesine aykırı olarak ve fazladan ödenen 57.818 USD"nin dava tarihindeki TL karşılığı 102.222,00-TL"nin dava tarihinden itibaren ticari avans faizi ile birlikte davalılardan ... ... ....Kiralama A.Ş ve ... .... Ltd Şti"den müştereken ve müteselsilen tahsiline, kira sözleşmesinin feshine davalıların sebebiyet vermiş olması nedeniyle taşınmazın ücretsiz olarak kullanılacağı ... ay karşılığında fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik ....000,00-TL"nin dava tarihinden itibaren ticari avans faiziyle birlikte tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ...Ş. vekili, müvekkilinin .../08/2006 tarihinden beri taşınmazın maliki olduğunu, davacı ile yapılan alt kira sözleşmelerine muvafakat verdiği, müvekkili ile davacı arasında kira sözleşmesi bulunmadığını, davacının, kiraya verene ödemesi gereken kira bedellerini, müvekkiline borçlu bulunan zilyedin borcuna karşılık müvekkiline ödemeyi taahhüt ettiğini, fazla ödenen bir kira bedeli olmadığını, taşınmazı ... ay boyunca bedelsiz kullanma taahhüdünün olmadığını beyanla davanın reddini savunmuştur.
Davalılar ... AŞ, ... Ltd Şti, ... .... Ltd Şti vekili, davacının feshinin haklı nedene dayanmadığını, sözleşmede kiralanan yapılan masrafların talep edilemeyeceğinin belirtildiğini, ... ay bedelsiz kullanma şartının leasing ödemelerinin tamamlanmasından sonra doğduğunu, öncelikle davacının .../05/2017 tarihine kadar kiracılığın devam etmesinin şart olduğunu, tek taraflı olarak sözleşmeyi sonlandırdığından talep hakkının bulunmadığını, 80.000 USD alacak talebi ile kur farkından kaynkalanan bir alacak olması halinde müvekkilinin davacıdan olan kira alacağından takas-mahsup edilmesi gerektiğini ifade ederek davanın reddini istemiştir.
Davalılar ... AŞ, ... Ltd Şti, ... ... Ltd Şti Vekili, karşı davada, Kasım ayı kira bedeli 47.000 TL ile makul süre kira alacağı 47.000 TL olmak üzere toplam 94.000 TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek en ... ticari faizi ile tahsiline karar verilmesine talep etmiştir.
Mahkemece, Asıl dava yönünden, davanın kısmen kabul, kısmen reddine karşı dava yönünden açılan davanın REDDİNE, karar verilmiş, hüküm taraflarca temyiz edilmiştir.
Asıl davaya yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
...-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacı-karşı davalının ve davalı-karşı davacıların aşağıdaki bentler dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
...- Davacı-karşı davalının temyiz itirazlarına gelince,
Davada dayanılan .../.../2007 başlangıç tarihli, .../08/2009 başlangıç tarihli ve .../08/2011 başlangıç tarihli kira sözleşmeleri konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Kira sözleşmesinde, kiracının, kiralanana yapacağı masrafları talep edemeyeceği düzenlenmiş ise de söz konusu hüküm kiralananın sözleşme süresini sonunda tahliye edilmesi halinde geçerli olacaktır. Bu durumda, kira sözleşmesinin süresi sona ermeden kiralananı tahliye eden davacı, tahliye tarihinden sözleşme sonuna kadar olan süre oranında faydalı ve zaruri masrafların imalat tarihi itibarı ile saptanan bedellerinden yıpranma payı düşüldükten sonra kalan bedeli isteyebileceği hususu gözardı edilerek davacı kiracının faydalı ve zorunlu imalat bedellerinin tahsiline yönelik talebinin tümden reddine karar verilmesi doğru değildir.
...- Davalı ..."nin temyiz itirazlarına gelince,
Hükme esas alınan .../08/2011 başlangıç tarihli, ... yıl süreli kira sözleşmesinin .... maddesinde "Kira bedeli TL olarak kararlaştırılmış olmasına rağmen USD olarak düzenlenen senetler Şeker Leasinge ödendiği için kira ile ödenen senetler arasındaki fark ve döviz kurundan kaynaklanan farklar için yıl sonu taraflar mahsuplaşacaktır. Mahsuplaşma sonucunda kiralayan 90 gün içerisinde ödeme yapacaktır." düzenlemesi yer almaktadır. Davacı, bu sözleşme hükmüne dayanarak fazla ödenen kira bedelin ....818 USD"nin dava tarihindeki karşılığı 102.222 TL"nin davalılar, ... ... Hayv. Petrol Turz. İnş. San. Tic. Ltd.Şti. ve ..."den müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Söz konusu sözleşmede aylık kira bedeli 37.000 TL olduğu halde davacı kiracının, kiraya verenin, ..."ye olan leasing borcuna karşılık, sözleşmede kararlaştırılan aylık kira bedeli yerine daha fazla ödeme yaptığı hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır.
Mahkemenin kabulünde olduğu üzere davacının, kira bedeline göre yapmış olduğu fazla ödemeyi davalı kiraya verenden istemesinde bir usulsüzlük bulunmamaktadır. Ancak, davalı ..., davacı ile ... ... Ltd Şti arasında düzenlenen kira sözleşmesine taraf olmadığına göre, kira sözleşmesi gereğince davalı ..."den bu alacağın talep edilmesi mümkün değildir. Öte yandan, davalı ... tarafından verilen .../08/2011 tarihli muvafakatnamede, aylık kira tutarının kira süresince leasing borcuna mahsuben ... ..."e ödeneceği, kira tutarının farklı olması halinde şirketten talepte bulunulamayacağının belirtilmesi karşısında, davalı ... yönünden davacının fazla ödenen kira bedelinin iadesine yönelik talebinin reddine karar verilmesi gerekirken 102,222 TL fazla ödenen kira bedelinin davalı ...Ş"den tahsiline karar verilmesi doğru değildir.
...-Davalı-karşı davacılar ... AŞ, ... Ltd Şti, ... ... Ltd Şti"nin temyiz itirazlarına gelince, Hükme esas alınan .../08/2011 başlangıç tarihli kira sözleşmesinin .... maddesinde, kiracının, ilk kiralamadan beri kiralayanlara yaptığı yardımlar, ... ... Kiralama A.Ş"ye verdiği teminat ve senetleri ile ayrıca kiralarının erken ödemesinin yanında karkas haldeki binanın yapımının tamamlanması ve ciddi kira geliri elde etmesini sağlaması nedeni ile kiracının, leasing ödemelerinin tamamlanmasından sonra ... ay kira ödemeden bila bedel oturmasının sağlanacağı, bunun sağlanmaması halinde en son ödenen kira bedelinden hesaplanmak üzere tazminat olarak bedelinin kiracıya ödeneceği kararlaştırılmıştır. Sözleşmede belirtildiği üzere, leasing ödemelerinin tamamlanmasından sonra, malikin, ... ay bedelsiz kullanım hakkını sağlamayamaması halinde tazminat sorumluluğu doğacaktır. Mahkemenin de kabulünde olduğu üzere, davacı kiracının sözleşmeyi feshi haklı bir nedene dayanmadığına göre kiraya verenlerin tazminat sorumluluğu bulunmamaktadır. Bu nedenle bu talebin reddi gerekirken kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Karşı dava yönünden temyiz itirazlarının incelenmesinde;
...-Davacı-karşı davalı kiracı, kiraya verenlere gönderdiği .../.../2012 tarihli ihtarname ile kiralananın tahliye edileceğini bildirdiği, kiralananın anahtarını .../.../2012 tarihli emanet teslim tutanağı ile notere teslim ettiği anlaşılmaktadır. Kira sözleşmesinde kiralananın, kira süresinin bitiminden önce tek taraflı bildirimde bulunmak suretiyle feshedilebileceğinin kararlaştırılması halinde, bu bildirimin sözleşmede belirtilen fesih süresine uygun olarak yapılması zorunludur. Kira sözleşmesinin .... maddesinde bu süre 30 gün olarak kararlaştırılmıştır. Kiracı bu ihbar şartına uymadan taşınmazın anahtarını .../.../2012 tarihinde notere tevdi etmiştir. Her ne kadar .../09/2012 tarihli, ..."ye gönderilen ihtarnamede kiralananın tahliye edileceği bildirilmiş ise de ihtarnamenin muhatabı kira sözleşmesinin tarafı değildir. Bu nedenle Mahkemece, taraflarca makul süre sözleşmede bir ay olarak belirlendiğinden, kiracının 30 günlük kira bedelinden sorumlu olduğunun kabul edilmesi gerekirken yazılı gerekçeyle isteminin reddine karar verilmesi doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davacı-karşı davalının ve davalı-karşı davacıların sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlere davacı-karşı davalı, üçüncü bentte açıklanan nedenlerle davalı ..., dördüncü bentte açıklanan nedenlerle davalı-karşı davacılar ... AŞ, ... Ltd Şti, ... ... Ltd Şti yönünden asıl dava yönelik; beşinci bentte açıklanan nedenlerle ise karşı davaya ilişkin hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, ... duruşmasında vekille temsil edilen davacı-karşı davalı ile davalı-karşı davacılar için duruşma tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümlerine göre takdir edilen ....480 TL"şer vekalet ücretinin yekdiğerinden alınıp yekdiğerine verilmesine, davalı ... için duruşma tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümlerine göre takdir edilen ....480 TL vekalet ücretinin davacı-karşı davalıdan alınarak davalı ..."ye verilmesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde ... atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren ... günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 31/01/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.