MAHKEMESİ : Gürpınar Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 09/01/2013
NUMARASI : 2010/215-2013/11

Davacı A.. B.. vekili Avukat H.. A.. tarafından, davalı Y.. Hafriyat İnş. Taah. Nak. Oto Tur. San. Ltd. Şti vd aleyhine 20/10/2010 gününde verilen dilekçe ile maddi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 09/01/2013 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davalılardan Y.. Hafriyat İnş. Taah. Nak. Oto Tur. San Ltd. Şti vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalılardan Y.. Hafriyat İnş. Taah. San. Ltd. Şti."nin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.
2-Davalı Y.. Hafriyat İnş. Taah. San. Ltd. Şti."nin diğer temyiz itirazlarına gelince; dava, haksız eylem nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalılardan Y.. Hafriyat İnş. Taah. San. Ltd. Şti. tarafından temyiz edilmiştir.
Davalı Karayolları Genel Müdürlüğü bir kamu tüzel kişiliği olup; kural olarak, işlem ve eylemleri kamusal nitelik taşır. Somut olayda, bu davalının yasa ile kendisine verilmiş bulunan görevi yerine getirmediği ileri sürülmüştür. Görevin hiç veya gereği gibi yerine getirilmemesi hizmet kusuru niteliğindedir. İdare’nin hizmet kusurundan doğan zararlardan dolayı; İdari Yargılama Usulü Yasası’nın 2/1-b maddesi gereğince İdare’ye karşı idari yargı yerinde tam yargı davası açılması gerekir. Görev sorunu, açıkça veya hiç ileri sürülmese de kendiliğinden (re’sen) dikkate alınır. Mahkemece, yargı yolu bakımından görevsizlik kararı verilmesi yerine işin esasının çözümlenmesi usul ve yasaya mutlak aykırılık oluşturmaktadır. Hüküm, açıklanan nedenle yerinde görülmemiş ve temyiz edenin sıfatına bakılmaksızın bozmayı gerektirmiştir.
3-Dava konusu taşınmazdan davalı şirket tarafından malzeme alınması nedeniyle doğan zararın ödetilmesi talep olunmuş ve mahkemece de hüküm altına alınmıştır.
a-Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, zeminde kazı yapılmasına bağlı olarak eski hale getirme masrafı hesaplanmıştır. Bu yöntem uygun değildir. Alınan malzemenin yeniden temin edilerek taşınması ve yerine serilmesi giderleri saptanmak suretiyle eski hale getirme bedelinin saptanması gerekir.
b-Tazminat sorumluluğunun kapsamı, gerçek zarar ile sınırlı olup; zarar da, haksız eylemden önceki ve sonraki durum arasındaki farktan ibarettir.(818 sy. BK m.42). Dava konusu olayda, alınan malzemeler nedeniyle taşınmazların aynına zarar verilmiş olup; zarar miktarının, taşınmazın sürüm (rayiç) değerini geçmemesi gerekir. Şu durumda, taşınmazın sürüm(rayiç) değerinin belirlenmesi;eski hale getirme masrafları ile kıyaslanması ve az olan miktara hükmedilmesi gerekir. Karar, açıklanan nedenlerle de yerinde görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda (2) sayılı bentte gösterilen nedenle davalılardan Karayolları Genel Müdürlüğü yönünden; (3/a-b) sayılı bentte gösterilen nedenlerle temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA; öteki temyiz itirazlarının ise (1) sayılı bentte gösterilen nedenlerle reddine ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 24/03/2014 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY YAZISI

Dava, haksız fiilden kaynaklanan maddi tazminat istemine ilişkindir.
Davalı Karayolları Genel Müdürlüğü"nün ihale ettiği işin yüklenicisi olan diğer davalı Y.. Hafriyat İnşaat Taahhüt Nakliye Oto Turizm Sanayi Limited Şirketi tarafından sürdürülen yol yapım çalışmaları sırasında davacıya ait parselden toprak alınmak suretiyle arazinin tahrip edildiği ileri sürülerek, toprağın eski halinde getirme bedeli istenmiştir.
İlk derece mahkemesince, davalı K.. M.. yönünden davanın husumet (taraf sıfatı) yokluğu nedeniyle reddine, diğer davalı yönünden ise kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Davalılardan Y.. Hafriyat İnşaat Taahhüt Nakliye Oto Turizm Sanayi Limited Şirketi"nin temyizi üzerine Dairemiz çoğunluğunca, davalı Karayolları Genel Müdürlüğü bakımından hizmet kusuru niteliğindeki eylemine dayanılması nedeniyle, yargı yolu bakımından davanın reddine karar verilmesi gerekirken taraf sıfatı yokluğundan reddinin, davalı şirket açısından ise hesaplama yönteminin ve arazinin sürüm (rayiç) değerinin geçmesinin doğru olmadığı gerekçeleriyle yerel mahkeme kararı bozulmuştur.
Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulunun 11.02.1959 tarih ve 1958/17 E. 1959/15 K. sayılı kararında içtihadı birleştirme kapsamında olmadığına yer verilerek vurgulandığı üzere; bir kamu kurumunca bir tesisin yaptırılması esnasında Devlet malı olmayan yerden toprak alınması veya böyle yerlere toprak ya da moloz yığılması neticesinde oluşan zararların tazmini davası, başkasının malına kamu kurumunun dilediği gibi el atma hakkı bulunmadığı, ayrıca plan, proje ve şartnamelere başkasının malına ihtiyaca göre el atılabilmesini gerektirecek esaslar konulamayacağından dolayı haksız fiilden doğan bir tazminat davası sayılacağı bildirilmiştir. .
Ayrıca, işlerin plan ve programlara uygun yapılmaması hali de idari karara aykırı bir hareket bulunması itibariyle yine idari kararın tatbiki olan eylem sayılamayacağı, bu bakımdan böyle bir iddia ile açılmış olan davanın haksız fiilden doğan bir davadan ibaret olacağı öngörülmüştür.
Yukarıdaki açıklamaların ışığında somut olayı değerlendirdiğimizde: dava, haksız fiil neticesinde meydana gelen zararın tazmini davası olup, adli yargının görevleri arasındadır. Bu itibarla çoğunluğun davalı Karayolları Genel Müdürlüğü yönünden davaya idari yargıda bakılması gerektiğine ilişkin bozma kararının (2) numaralı bendine katılmıyoruz. 24/03/2014