3. Hukuk Dairesi 2016/5882 E. , 2017/1228 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE ... MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, tarımsal sulama amacıyla, davalı kurumun 318 nolu elektrik abonesi olduğunu, kendisine ait taşınmazın 300-400 dönümlük alanında pamuk yetiştirdiğini, kaçak elektrik kullanıldığı iddiasıyla hakkında 42.000,00 TL kaçak tahakkuku yapıldığını, ancak kaçak elektrik kullanmadığını, davalı kuruma hiçbir borcunun olmadığını ileri sürerek, kesilen elektriğin açılmasını ve davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Ayrıca duruşmadaki beyanında; kendisinden tahsil edilen kayıp-kaçak bedelinden dolayı kurumun sebepsiz zenginleştiğini, bu bedelden sorumlu olmadığını belirtmiştir.
Davalı, kayıp-kaçak enerji bedelinin 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa dayanılarak abonelere tahakkuk ettirildiğini, ayrıca davacının 2008 yılından itibaren faturalarını ödemediğini, idarelerine toplam 203.899 TL elektrik borcunun olduğunu; davacının en son idarelerince tutulan kaçak elektrik tutanağına istinaden 45.807 TL borcunun olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece;davanın reddine dair verilen kararın davacı tarafından temyiz edilmesi neticesinde Dairemizin ....02.2014 tarih ve 2013/17971 Esas 2014/2307 Karar sayılı ilamı ile ‘’... öncelikle dosyanın elektrik konusunda uzman bilirkişi kuruluna tevdi edilmesi, bilirkişi kurulundan davalı kurumun davacı taraftan isteyebileceği kaçak elektrik bedelinin tutanak tarihinde yürürlükte bulunan Elektrik Tarifeleri Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği ve bu yönetmelik gereğince yayınlanan usul ve esaslarda açıklanan yönteme göre hesaplanması için rapor alınması, davacının sorumlu tutulabileceği kaçak elektrik bedelinin duraksamasız belirlenmesi, daha sonra toplanan ve toplanacak deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiğinden bahisle ...’’ bozulmuş,bozma sonrasında mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde ise davanın kısmen kabulü ile,davacının ....08.2011 tarihli kaçak elektrik faturası yönünden ....336,93 TL borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş,hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.
...-Uyuşmazlık; kaçak elektrik tüketiminden kaynaklı menfi tespit istemine ilişkindir.
4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa dayanılarak hazırlanan ve 25 Eylül 2002 günlü Resmi Gazetede yayınlanarak 01.03.2003 tarihinde yürürlüğe giren Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin ....maddesinde; Gerçek veya tüzel kişiler tarafından, sayaca müdahale edilerek mevzuata aykırı bir şekilde tüketilmesi, kaçak elektrik enerjisi tüketimi olarak kabul edilmiş, ....maddesinde de; Kaçak ve usulsüz elektrik enerjisi kullanımına ilişkin tespit, süre, tüketim miktarı hesaplama, tahakkuk, ödeme yöntemleri ile diğer usul ve esasların dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından belirlenerek Kuruma sunulacağı ve kurul onayı ile uygulamaya konulacağı açıklanmıştır.
Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemek üzere Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından, ... Ocak 2006 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından uygulanacak "Kaçak ve Usulsüz Elektrik Enerjisi Kullanılması Durumunda Yapılacak İşlemlere İlişkin Usul ve Esaslar" hakkında 622 sayılı karar alınmıştır.
Kaçak elektrik tespit tutanağının düzenlendiği tarihte yürürlükte olan Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği ve anılan yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenleyen Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından yayımlanan 29.....2005 günlü 622 sayılı kararının “Tüketim Miktarı Hesaplama” başlıklı bölümünde ise;
“Kaçak elektrik enerjisi kullandığı tespit edilen kullanım yerinde tüketilen elektrik enerjisi miktarı;
...) Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin ..."üncü maddesinin (a) bendi çerçevesindeki tespitlerde;
A) Tüm müşteriler için öncelikle ihtilafsız dönemlerdeki tüketimi doğru olarak kaydetmiş olan sayaç değerine göre, (Kaçak kullanım tespitinin yapıldığı tarihten geriye dönük olarak yapılan incelemeler sonucunda, tüketim değerlerinin düşmeye başladığı tarih tespit edilebiliyorsa, bu tarihten önceki dönem ihtilafsız dönem olarak kabul edilir.)
B) Doğru tespit edilmiş tüketim değeri yoksa;
...) Müstakil trafolularda (müşteri veya müşteri olmayan) ölçü noktasına bakılmaksızın, besleme transformatör veya transformatörlerinin toplam kurulu gücünün kullanma faktörü olarak alınan 0.60 ile çarpımı sonucu bulunan değer bağlantı gücü olarak kabul edilir ve ortalama aylık çalışma saatine göre,
...)Meskenler ve müstakil trafolular hariç olmak üzere diğer abone gruplarında, tespit edilen kurulu gücün kullanma faktörü olarak alınan 0.60 ile çarpımı sonucu bulunan değer bağlantı gücü olarak kabul edilir ve bu değer ... kW’ın altında olmamak üzere ortalama aylık çalışma saatlerine göre, hesaplanır.
Bu tür hesaplamaların yapılamaması durumunda, tüketilen elektrik enerjisi miktarı aynı yörede bulunan benzer kullanım yerlerinin ortalama tüketimlerine göre hesaplanarak tespit edilir.
622 Sayılı ... kararınını çalışma saatlerine ilişkin ...-D maddesi :
D) Ortalama Aylık Çalışma Saatleri:
...) Meskenlerde; 150 saat kabul edilir.
...) Tarımsal sulama abonelerinde; 400 saat olarak kabul edilir.
...) Sanayi abone grubundan enerji alanlar ile turistik tesisler, akaryakıt istasyonları, hastaneler, alışveriş merkezleri gibi vardiyalı hizmet veren müşterilerden, tek vardiyalı çalışanlar için 200 saat, iki vardiya çalışanlar için 400 saat, üç vardiya çalışanlar için 600 saat kabul edilir. Vardiya sayısının tespitinde dağıtım şirketi görevlilerinin tespiti ve şirket kayıtları, bunun mümkün olmaması halinde kamu kurum ve kuruluşları tarafından verilen resmi belgeler göz önüne alınır. Çalışma saatlerinin yukarıda belirtilenlerden daha fazla olmasının tespiti durumunda ise, tespit edilen saatler esas alınır.
...) Diğer abonelerde; 250 saat kabul edilir. "ifadelerini içermektedir.
...-Somut olayda;dosya kapsamında yer alan ....08.2011 tarihli kaçak tespit tutanağında;’’sayacın motoruna 220 volt gerilim verilerek sayacın endeks kaydetmesini engellemek suretiyle kaçak elektrik kullanımı yapıldığı’’nın belirtildiği,Dairemizin ....02.2014 tarih ve 2013/17971 Esas 2014/2307 Karar sayılı bozma ilamı sonrasında alınan bilirkişi ... raporunun ise yukarıda ifade edilen EPMHY’nin ilgili hükümleri ile tutanak tarihinde yürürlükte olan 622 sayılı Kurul Kararında belirtilen düzenlemelere uygun olmadığı anlaşılmaktadır.Yine mahkemece bozma ilam gereğinin tam olarak yerine getirilebilmesi yönünden ,davacı üzerine kayıtlı olan taşınmazlara ilişkin .......... kayıtlarının dosya kapsamına alınması,tutanak tarihi itibariyle ilgili taşınmazda yetiştirilen ürünlerin cins ve miktarlarının da gerekli belgelerin ilgili kurumlardan celbi ile belirlenmesi sonrasında dosyanın alanında uzman ...’lü bilirkişi heyetine tevdi edilmesi gerektiği kuşkusuzdur.
...-Hal böyle olunca mahkemece;yukarıda ifade edilen yasa hükümleri ve açıklamalar dikkate alınmak suretiyle,davacı üzerine kayıtlı taşınmazlara ilişkin .......... kayıtlarının dosya kapsamına alınması,tutanak tarihi itibariyle davaya konu edilen taşınmazda yetiştirilen ürünlerin cins ve miktarlarının belirlenmesi sonrasında dosyanın alanında uzman ...’lü bilirkişi heyetine tevdi edilmesi , davaya konu tahakkuk dönemi itibariyle davacının davalı kurumdan talep edebileceği kaçak elektrik tüketim bedeli bulunup bulunmadığının tutanak tarihinde yürürlükte olan Elektrik Tarifeleri Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği ve bu yönetmelik gereğince yayınlanan 622 sayılı ... kararında açıklanan yönteme göre hesaplanması konusunda denetime elverişli bir rapor alınması suretiyle hüküm tesisi gerekirken,eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporu hükme esas alınmak suretiyle yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş,bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci, ikinci ve üçüncü bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA, ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde ... atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren ... günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, ....02.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.