21. Hukuk Dairesi 2014/15348 E. , 2015/10613 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk İş Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan Kurum ve .... vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
Dava; davacının davalılara ait işyerinde 20.01.1999 – 04.09.2011 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece; davacının, davalı ... Bünyesinde 20.01.1999 tarihinden 04.09.2011 tarihine kadar kesintisiz ve aralıksız olarak asgari ücretle çalıştığının tespitine, davanın dahili davalılar yönünden reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; düğün salonunda çalıştığını beyan eden davacı adına davalılarca düzenlenen işe giriş bildirgesi ve davalı Kurum"a bildirilen çalışma bulunmadığı, dönem bordrolarının dosya arasına alınmadığı, Maliye Bakanlığı memurları tarafından yapılan denetlemede şirketin düğün salonu işletmeye 21.01.2005 tarihinde başladığının belirtildiği, ilgili belediye tarafından düğün salonunun ruhsat başvurusunun 05.06.2000 tarihinde .... tarafından yapıldığının bildirildiği, davalı şirketin 09.05.1997 tarihinde ... ile .... tarafından kurulduğu, ...."ın 15.03.2012 tarihinde hissesini ....."a devrettiği, ...."ın 14.04.2013 tarihinde vefat ettiği ve mirasçılarının davaya dahil edildiği, düğün salonunun 13.01.2005 tarihinde .... tarafından şirkete kiralandığı, şirket adına sözleşmeyi ...."ın oğlu ..."ın imzaladığı, davacı tanıkları ve bir kısım davalı tanıkları tarafından; davacının düğün salonunda çalışmakla birlikte düğün salonunda iş olmadığı zamanlarda davalı ... "ın şahsi işlerini yaptığının beyan edildiği, davalı ..."ın ise 2005 yılından sonra düğün salonunu şirketin işlettiğini beyan ettiği anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79. maddesi bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir. Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu, niteliği, başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları ya da komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Somut olayda; her ne kadar mahkemece davacının çalışmalarının tamamının davalı şirkette geçtiğine karar verilmişse de; .... Bakanlığı memurlarının yaptığı denetimde düğün salonunun 21.01.2005 tarihinden itibaren şirket tarafından işletilmeye başlandığının belirtilmesi karşısında davacının çalışmalarının geçtiği gerçek işyeri, hiçbir şüpheye yer bırakmayacak şekilde ortaya konulmadan karar verilmesi isabetsiz olmuştur.
Mahkemece yapılacak iş; öncelikle davalı Kurum"dan, talep edilen dönemde, davalı ... "a ait işyerlerinin dönem bordroları ile davalı şirkete ait dönem bordroları istenilerek varsa bordro tanıkları arasından re"sen seçilecek kişileri dinlemek, ... Bakanlığı memurlarının yaptığı denetimde düğün salonunun 21.01.2005 tarihinden itibaren şirket tarafından işletilmeye başlandığı belirtildiğinden gerçekten şirketin bu tarihte düğün salonunu işletmeye başlayıp başlamadığını davalı şirketin resmi belge ve defterlerini, faturalarını gerek görülür ise bir bilirkişi marifeti ile incelettirerek tespit etmek ve gerçekten şirket söz konusu tarihte düğün salonunu devralmış ise devir tarihinden sonra davacının davalı şirkette, bu tarihten önce davalı ... yanında çalıştığının kabulü ile toplanan deliller ışığında varılacak sonuca göre hüküm kurmaktan ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekili ile davalı şirket vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edenlerden davalı ... "ye iadesine
12.05.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.