MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tescil

... ve müşterekleri ile Hazine, ... ve Tekeli Belediye Başkanlığı aralarındaki tescil davasının kabulüne dair Bozyazı Asliye Hukuk Hâkimliğinden verilen 21.05.2009 gün ve 125/106 sayılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davalı Hazine ve ... vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R

Davacılar vekili, imar-ihya ve kazanmayı sağlayan zilyetlik nedeniyle kadastro çalışmalarında tespit dışı bırakılan taşınmaz bölümünün vekil edenleri adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir.
Davalı Hazine vekili, dava konusu taşınmazın Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğunu açıklayarak davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, zilyetlikle edinme koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne, teknik bilirkişinin 20.8.2008 tarihli rapor ve ekli krokisinde yeşil renk ile gösterilen 2845,90 m2 taşınmaz bölümünün 1/3 er payla davacılar adına tapuya tesciline karar verilmesi üzerine; hüküm, davalı Hazine ve DSİ Genel Müdürlüğü vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, TMK.nun 713/1, 3402 sayılı Kadastro Kanununun 14 ve 17.maddeleri uyarınca açılan tescil isteğine ilişkindir. Kadastro Müdürlüğünün karşılık yazısına göre, dava konusu taşınmaz 1973 yılında yapılan kadastro çalışmalarında "Aksaz çayı yatağı" olarak tespit dışı bırakılmıştır. Uyuşmazlık konusu taşınmazın miras yoluyla intikal ve taksimen davacıların zilyetliğinde olduğunun, ev ve tarla vasfıyla tasarrufta bulunulduğunun yerel bilirkişi ve tanıklar, tarım arazisi niteliğinde olduğunun ziraatçı uzman bilirkişi, aktif dere yatağının dışında bulunduğunun jeolog bilirkişi tarafından bildirilmesi üzerine davanın kabulüne karar verilmiş ise de, mahkemece yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Bir taşınmazın kazanmayı sağlayan zilyetlikle edinilmesi için zilyetlik koşullarının yanı sıra taşınmazın da kazanıma elverişli yerlerden olması gerekir. Teknik bilirkişiler tarafından hazırlanan 20.8.2008 tarihli krokiye göre davalı taşınmazın batısında Aksaz çayı yer almaktadır. Dere yatakları Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerdendir. Aktif dere yatakları ile derenin etki alanında kalan yerlerin kazanılması mümkün bulunmamaktadır. Dava konusu taşınmaz bölümünün dere yatağı veya derenin etkisindeki yerlerden olup olmadığı hususlarında yapılan inceleme yeterli değildir. DSİ"nin karşılık yazısına göre, dava konusu taşınmazın bulunduğu yerde ıslah çalışması yapılmadığı, geçmiş yıllarda taşkın yapan Aksaz çayı yatağında geçici çözüm olarak projesiz makineli yatak tanzimi yapıldığı, Bozyazı- Akyaka arazisinin Aksaz deresi taşkın koruma projesi yatırım programında olup ihalesi yapıldığı, henüz inşaata başlanmadığı bildirildiği halde; teknik bilirkişi raporlarında taşkın havzasında yer almadığı belirtilmekte, ıslah çalışmaları konusunda bilgi yer almamaktadır. Dava konusu taşınmazın bulunduğu yerde ıslah çalışması yapılıp yapılmadığı ve taşınmazın niteliği hususunda yapılan inceleme yeterli bulunmamaktadır. Öncelikle teknik bilirkişilerin krokisi de eklenerek dava konusu taşınmazın bulunduğu yerde ıslah çalışmalarının yapılıp yapılmadığı DSİ Şube Müdürlüğünden tekrar ve ayrıntılı olarak sorulmalıdır. Dere yatağı olarak tespit dışı bırakılan yerler Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerdendir. Bu tür bir yerde ancak taşınmazın aktif dere yatağı ve etki alanında bulunmaması veya bu etkiden kurtulduğu tarihten itibaren 3402 sayılı Kadastro Kanununda yazılı koşullar altında imar-ihya edilip kültür arazisi haline getirilmesi ve bu olgunun tamamlandığı tarihten itibaren 20 yıldan fazla süreyle tasarruf edilmiş olması halinde kazanılabilir. İmar-ihyanın koşulları 3402 sayılı Kadastro Kanununun 17.maddesinde belirtilmiştir. Yerel bilirkişi ve tanıklar tarafından kazanma süresinin oluştuğu açıklanmış ise de, dava dilekçesinde de dayanıldığı halde imar-ihya hususunda herhangi bir açıklama yapılmamıştır. Ayrıca bu tür uyuşmazlıklarda taşınmazın niteliği, üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıç ve sürecinin takdiri delil olan yerel bilirkişi ve tanık sözleri yanında hava fotoğrafları ve topografik haritalardan yararlanmak suretiyle de belirlenmesi gerekir.Mahkemece, uyuşmazlık konusu taşınmazın bulunduğu yere ait dava tarihinden geriye doğru en az 20 yıl ve daha önceki yıllara ait hava fotoğrafları ve topografik haritaların getirtilerek dosya arasına konulması, taşınmazın niteliğinin, imar-ihya ve zilyetliğin başlama ve sürecinin belirlenmesi bakımından yerel, teknik, ziraatçı, jeolog bilirkişiler ve tanıklar ile birlikte keşif yapılması, hava fotoğrafları ve topografik haritaların yöntemine uygun şekilde uygulanması, bu uygulamalara göre taşınmazın niteliğinin ve zilyetlik süresinin kesin olarak belirlenmesi, dava konusu taşınmaz bölümüne komşu 173, 174, 175, 176 ve 178 parsellere ilişkin kadastro tutanakları ve varsa dayanak belgeler ile hüküm dosyalarının da getirtilip davalı taşınmaz yönünü ne olarak gösterdikleri hususunun saptanması, çifte tapunun oluşumunun önlenmesi bakımından teknik bilirkişiye ait rapor eklenerek dava konusu taşınmaz bölümünün tapuya kayıtlı yerlerden olup olmadığının Tapu Sicil Müdürlüğünden sorulması, ondan sonra toplanan deliller ve dosya içeriği gözönünde tutularak sonucuna göre bir hüküm kurulması gerekir. Eksik inceleme ile karar verilmesi doğru değildir.
Davalı Hazine ve DSİ vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile usul ve yasa hükümlerine uygun bulunmayan hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, 18.03.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.